Andvari - 01.01.1879, Blaðsíða 5

L
HUGLEIÐINGAR UM STJÓRNARMÁLIÐ.
J>AÐ er öllum kunnugt, að land vort hefir átt við
ýmsa og ólíka kosti að búa síðan það byggðist, að
því er snertir stjórnarskipun og stjórnaraðferð.
Framan af sinni þúsund ára löngu æfi, hafði þjóð
vor fullkomna lýðstjórn um 400 ára. Landið hafði
allt ein lög og eitt löggjafarþing, er haldið var á
hverju ári, og á hinni sömu þjóðsamkomu voru dæmd
öll hin stærri mál manna i milli. Að því er til fram-
kvæmdarvaldsins kom, skiptist landið i mörg veldi
og smá, og hafði hver goði þetta vald i sinu goð-
orði; en ein og sömu landslög og eitt allsherjarþing
gjörði hin smáu ríki goðanna að einu bandaveldi,
er þó hafði enga aðra sameiginlega yfirstjórn.
Á þessu tímaskeiði stóð hagur landsins með
mestum blóma. Dugur og framfarir þjóðarinnar
voru miklar bæði i andlegum og likamlegum efnum.
Þá voru uppi í landinu miklir fræðimenn og spek-
ingar, búhöldar og farmenn. Óblíða náttúrunnar og
harðindi, sem þá voru jafnmikil eins og síðan, gátu
eigi gjört landinu neinn teljandi hnekki, því fram-
sýni og atorka var almenn til að búast sem bezt við
þessu, og þjóðin hafði of mikinn kjark til þess, að
Andvari. V.
1