Skírnir - 01.08.1918, Side 71

Skirnir]
Um lifseigju dýra og inanua
26t
má geyma svo vikum skiftir. Um þetta hefi eg skrifað í
Skírni 1914 (um lífsins elixír og hið lifandi hold), og leyfi
mér að vísa til þess.
Þó fer fjarri því að æðri dýrin séu eins lífseig og sum
lægri dýr, og mætti nefna mörg dæmi.
Allir þekkja ánamaðkinn. Það má skera hann í
nokkra parta og hver bútur getur lifað að minsta kosti
nolckurn tíma sem sjálfstæður maðkur. Surnir segja, að
hann skríði saman, en það er bábilja. Hins vegar er mjög
auðvelt að græða bútana saman með nokkrum saumspor-
um. Sjálfur liefi eg sannfært mig um, að það getur hepn-
ast. Sárin gróa á 2—8 dögum.
Suni lægstu dýrin, eins og skólpdýrin (infusoria), má
klippa sundur í marga parta og deyja þau ekki að heldur.
Hver partur verður að nýju dýri.
Einkennilegast af öllu er þó, að sum dýr geta, likt og
surnar plöntur, þolað að gaddfrjósa í margra gráða frosti.
Þau geta legið þannig mánuðum saman (ef til vill ótak-
markaðan tíma) og þó lifnað við þegar þíða kemur; að
eins má þiðnunin ekki vera mjög snögg. Frostið lieltekur
svo öll líffæri, að engin lífsmörk eru sjáanleg, og í raun-
inni getur enginn sagt, að hér sé um annað að ræða en
algerðau dauða. Surnar sniglategundir, froskar og sumir1)
fiskar, hvað þá heldur ýms lægri dýr, þola að liggja gadd-
frosin allan veturinn, en lifna við á vorin með fullum
kröftum. Sum lægri dýr, eins og t. d. hjóldýrin, þoia
þornun á líkan hátt. í sólskini og þurki þorna þau inm
og verða að skrælþurru hismi, og finnast þá engin lífs-
mörk með þeim framar. En jafnskjótt og væta kemur,
lifna þau við á ný eins og ekkert hefði í skorist.
Ilvað er þá orðið af lífinu í þessu dvalaástandi dýr-
anna? Er það ekki alveg horfið í bili? Svo sýnist vera,
En er þá ekki hér að ræða um holdsins upprisu?
*) Einhveiutaðar liefi eg lesið, að menn sén farnir að hagnýta Bér
þetta þannig að frysta t. d. lifandi ála og senda þá frá Danmörku til
markaðar á Englandi.