Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1932, Side 79

IÐUNN
Tæknikönnun.
365
að komast í kynni við iiana. veganum á milli „hinna
dreifðu bygða'* á íslandi?
Hvað segja nuenn nú um þessar staðreyndir og ótai
aðrar, sem telja mætti? Og hvað er bogið við þá menn,
sem skelfast yfir svo undursamlegum tíðindum? Er
ekki einmitt sem á bak við þau rofi fyrir vissunni um
þaö, að líf almennings þurfi ekki að vera endalaust
strit, áhyggjur, skortur og eymd?
IV.
Rannsóknir tæknikönmiuðanna leiða það í ljós, sem
reyndar var áðiur vitað, að fram til ársins 1919 vex
véltæknin með sijöfnum hraöa. Framleiðslan stendur í
nokkurn veginn föstu hlutfalli við verkamannafjöldann.
Frá 1899 1il 1919 eykst afkastageta verkaimanna um
4,7 %. Það er þá sá hundraðshluti, sem véltæknin
dæmir úr leik á [)ví tímabili.
Frá 1919 hverfir þessu við. Hlutföllin verða öfug.
Framleiðslan færist gífurlega í aukana, en tala verka-
manna stendúr í stað. Síðan lækkar hún um 3% framað
úrinu 1927. Á hávirðisöidunrai í Bandarikjunuin gengu
tvær imiljónir manna atvinnulausar. Enginn þóttist vita
orsökina. En hún var einfaldlega sú, að á þessum átv
■um jókst afkastageta hvers vcrkamalnns í Bandaríkjun-
um um 50 %. Tveir menn unnu nú þriggja manna verk.
Nokkur dæmi úr iðnskýrslum Bandaríkjanna sýna
þetta glögglega:
Tóbaksframleiðslan eyksit um 53 %, verkamönnum
fækkar um 13 %. Orsökin? Nýjar vélaT, sem fram-
leiða 2500 vindlinga á minútu í stað 500 áður.
Niðursuða kjötmetis eykst um 20 %, verkamönnum
fækkar um 19 o/o,
Olíuiðjan eykst um 84 %, verkamönnum fækkar um