Búnaðarrit - 01.01.1992, Page 16

„Samkvæmt heilbrigðissamþykkt bæjarins skal hver sá sem slátrar
nautum, hestum eða svínum láta skoðunarmann skoða skepnurnar og
skrokkana af þeim. Enginn má slátra skepnum í Reykjavík nema hann
hafi fengið skriflegt leyfi bæjarstjórnar“.
Auk þess að tryggja neytendum að ekki væri á boðstólum óheilnæmt kjöt
taldi Magnús að reglurnar myndu örva bændur til að ala upp góða og
hrausta gripi og fara vel með þá svo að vara þeirra yrði betri og verðmeiri.
Ennfremur gæfist dýralækni nauðsynlegt færi á að fylgjast með sjúkdómum
í sláturpeningi almennt. Var þetta upphaf að heilbrigðiseftirliti með búvöru
hér á landi og var Magnús fyrstur manna ráðinn til að hafa á hendi
kjötskoðun í Reykjavík.
Á öllum starfsferli sínum vann Magnús að því að koma á eftirliti með
sláturafurðum og síðar einnig að nokkru með mjólkurafurðum, þegar
Mjólkurfélag Reykjavíkur hóf starfsemi árið 1917. Eins og aðstæður allar
voru þá vannst málið seint og hægt, en þó miðaði til rétts vegar eftir því sem
árin liðu.
í þessu sambandi má geta þess að Magnús skrifaði langa grein í
Búnaðarritið 1901 sem hann nefndi Um dýrasjúkdóma ersýktgeta menn og
kemur þar víða við. Mun greinin raunar hafa verið birt með það í huga að
renna stoðum undir heilbrigðisskoðun sláturafurða hér á landi.
Dýravernd
Magnús Einarsson lét dýravernd ávallt mikið til sín taka og gat orðið
þungorður í garð þeirra sem dýr höfðu undir höndum og staðnir voru að
hrottalegri meðferð á þeim. Umtöluð varð grein sem hann birti í tímaritinu
Frey (1905) og nefndi Blóðug meðferð og fjallaði um hrottalega meðferð á
nautum sem leidd voru að vetrarlagi óþjálfuð langan veg til slátrunar í
Reykjavík.
Daníel Daníelsson, hinn nafnkunni forustumaður hestamanna, telur að
þegar Magnús Einarsson tók til starfa hafi aðferðir við geldingar hesta
gerbreyst svo menn fóru víðsvegar um land að læra geldingaraðferð af
honum og fá nauðsynleg tæki til þess. Margir geldingarmenn höfðu áður þá
aðferð að merja kólfinn með brýni eða óhreinum nöglum eða nota glóandi
járn. Um hreinlæti skeyttu þeir lítið eða ekki, eftirköstin urðu því oft bæði
kvalarfuli og langvinn fyrir folana. Telur Daníel að forusta Magnúsar og
leibeiningar hafi verið merkur þáttur í eflingu dýraverndar hér á landi að
þessu leyti. f grein þeirri sem áður er vitnað til kemst Magnús þannig að orði
m.a.:
„Dýrin eru manninum líkari en margur hyggur, og því ætti meðferð á
þeim að vera því líkust, sem hver telur góða meðferð á sjálfum sér.“
En jafnframt því að gagnrýna slæma meðferð á dýrum benti Magnús
ávallt á úrræði sem til bóta horfðu.
14