Iðunn : nýr flokkur - 01.03.1927, Side 67

IÐUNN
Georg Brandes.
61
aldráttunum er afstaða hans hin sama og ávalt hefir
verið: ást og aðdáun á lífrænni og ljóssækinni menning
Forn-Grikkja á eina hlið, rótgróin óbeit á Gyðingtrú
þeirri, er kallar sig kristindóm, á hina.
Brandes var stríðsmaður, — þungvopnaður framar
flestum öðrum. Þó beitti hann ávalt vopnum sínum létti-
lega og fimlega. Sá verður vandfundinn, er valdið geti
hertýgjum hans nú, er hann er liðinn.
I.
Georg Brandes var fæddur í Kaupmannahöfn 4. febr.
1842. Faðir hans var Gyðingur og — kaupmaður.
Heimilið algengt borgaralegt kaupmannsheimili, þar sem
menn borðuðu vel og sváfu svefni hinna réttlátu, tóku
sér skemtigöngur á sunnudögum og fóru á gamanleik
þegar svo bar undir. Ekkert benti í þá átt, að úr þessu
þrönga hreiðri sjálfsánægjunnar myndi fljúga sá arnar-
ungi, er víðfleygur myndi gerast og hættulegur svefn-
friði hænsnagarðsins. Danmörk var í þá daga — eins
og enn — lítið land og flatt, en átti þó sínar »stjörnur«
— sína miklu menn. Adam Oelenschláger var enn á lífi
og hreif landa sína með rómantískum, hátíðlegum hetju-
kveðskap. Ingemann reit um konunga og drotningar,
sveipuð draumljóma fjarlægðarinnar, — um göfuga ridd-
ara og yndisfagrar jómfrúr, sem reyndust trúar alt til
dauðans- Christian Winther sló ljóðhörpu sína, svo öll
þjóðin sat í hrærðri leiðslu. H. C. Andersen stritaðist
við að yrkja og rita. Skáldskapur hans var nú raunar
hálfgerður óskapnaður, en upp úr þeim óskapnaði stigu
nokkur æfintýri, sem heimurinn enn þá hefir yndi af.
A sviði ritkönnunar og leikforustu bar ]. L. Heiberg
einráðan valdstaf. A trúmálasviðinu gnæfðu þeir hæst,