Iðunn : nýr flokkur - 01.03.1927, Blaðsíða 88

82
Georg Brandes.
IÐUNN
að hann hefði tekið að spyrja sjálfan sig hvað hann
hefði unnið til saka.
Nú auðnaðist honum að ganga í dauðann með hrein-
an skjöld.
Georg Brandes hafði engan glaðan fagnaðarboðskap
að flytja heiminum, enda var honum óspart borið það
á brýn, að hann væri ófrjór og önuglyndur bölsýnis-
maður. Nokkur sannleikur liggur í því. Hann sá ekki
framtíðina í neinum töfraljóma. Hann féll ekki í stafi af
aðdáun yfir vélrænu framfarabrölti tímans. Hann léði
ekki eyra hverri bábilju, sem básúnuð er á strætum og
gatnamótum. í huga hans kendi nokkurrar beiskju.
Stundum mun honum hafa fundist sem væri hann stríðs-
maður hugsjóna, sem horfnar voru úr þessum heimi:
heilbrigðrar skynsemi, heiðarleiks í hugsun, persónulegr-
ar ábyrgðartilfinningar.
Þá sjaldan hann á seinni árum leit upp frá starfinu
og lét augun hvarfla út yfir flatlendið danska, þar sem
vindmylnurnar gnæfa við loft, hefir hann ef til vill bros-
að í kampinn og heilsað sjálfum sér sem Don Quichote
öðrum — riddaranum ódauðlega, sem eyddi dögum sín-
um í baráttu við vindmylnur. Vafalaust hefir sjálfkímnin
átt sér einhvern afkima í sál hans.
Enginn maður sér hugsjónir sínar rætast að.fullu. Og
nýir tímar heimta ný viðfangsefni.
Sú barátta, er Brandes stóð í um langa æfi, er eng-
an veginn til lykta leidd. Nýjar kynslóðir verða að taka
við þar, sem hann hvarf frá.
Og baráttan hefir fluzt inn á nokkuð önnur svið.
Hugsjónir æskunnar nú á tímum stefna sumpart inn á
aðrar brautir en þær gerðu á æskuárum Brandesar.
Heimspekilegar fræðikenningar, trúmál og bókmenta-