Morgunblaðið - 01.04.2009, Blaðsíða 2

2 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. APRÍL 2009
Getum við
aðstoðað?
Í dag, miðvikudag, sitja ráðgjafar
okkar lengur við símann.
Ráðgjafar Eignastýringar, Almenna lífeyrissjóðsins
og Fjármögnunar svara spurningum ásamt ráðgjöfum
Íslandsbanka.
Hringdu í okkur á milli
kl. 17 og 21 í síma 440 4000.
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/S
ÍA
0
8
-2
2
5
4
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Egill Ólafsson, egol@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björgvin Guðmundsson, fréttastjóri, bjorgvin@mbl.is
Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gudlaug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþrótt-
ir sport@mbl.is Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is Sunnudagur Ragnhildur Sverrisdóttir, ritstjórnarfulltrúi, rsv@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Að sögn Árna
Tómassonar,
formanns
skilanefndar
gamla Glitnis,
er þetta liður í
því að fá inn í
þrotabúið pen-
ingalegar eign-
ir sem gengið
geti upp í kröf-
ur. Talið sé að
nokkur verðmæti liggi í bún-
aðinum, enda um talsvert magn
tækja og húsgagna að ræða.
„Okkar sérfræðingar telja rétt
að ráðast í slíka sölu sem fyrst
meðan þessi búnaður er til-
tölulega nýr og passar enn vel
inn í það húsnæði sem hefur
verið byggt hérlendis á und-
anförnum árum,“ segir hann.
„Vonandi skilar það sér nú inn í
þrotabúin í formi fjármuna.“
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
SKILANEFNDIR gömlu bankanna
hafa ákveðið að ráðast í sölu á hús-
búnaði og tækjum úr aðsetrum bank-
anna erlendis. Meðal muna á sölu-
lista eru húsgögn, ljósakrónur og
jafnvel stöku eldhústæki sem voru í
notkun á kaffistofum og matsölum
starfsmanna. Listaverkasöfn gömlu
bankanna eru þó ekki meðal sölu-
muna enda tilheyra þau núna nýju
bankastofnununum og þar með ís-
lenska ríkinu.
„Allajafna myndi varla taka því að
selja stöku húsgögn þrotabúa upp í
skuldir en hér er í mörgum tilfellum
um að ræða muni sem voru í raun
fjárfestingar á sínum tíma,“ segir
Eyjólfur Pálsson, kenndur við Epal,
sem hefur verið skilanefndunum inn-
an handar við undirbúning sölunnar.
Hann segir um gæðabúnað að
ræða. „Ég þekki margar þessara
vara úr eigin verslun, s.s. „Eggið“ og
„Sjöuna“ eftir Arne Jacobson, hillur
frá Montana og lampa frá Louis
Poulsen. Og mér sýnist þetta ótrú-
lega vel farið þrátt fyrir að hafa ver-
ið notað í einhvern tíma.“
Upphaflega var gert ráð fyrir að
selja búnaðinn til fárra kaupenda og
einfalda þannig ferlið. „Hins vegar
þótti sýnt að þar sem búnaðurinn er
notaður fengist sáralítið fyrir hann
þar sem kaupendurnir myndu þá
krefjast of mikilla magnafslátta,“
segir Eyjólfur. Í staðinn hafi verið
ákveðið að leyfa almenningi að njóta
þess ríflega afsláttar sem verður á
búnaðinum. Verður hann því seldur
næstu daga í húsnæði BT í Skeifunni
en salan hefst í dag kl. 10.
Selja húsbúnað úr
gömlu bönkunum
Listaverkin ekki á sölulista enda
tilheyra þau núna íslenska ríkinu
Morgunblaðið/Kristinn
Til sölu Eyjólfur Pálsson segir mörg húsgagnanna eins og ný þrátt fyrir að hafa verið notuð í einhvern tíma.
Eftir Björgvin Guðmundsson
bjorgvin@mbl.is
INNBYGGÐ áhætta í íslenska bankakerfinu
var mikil um mitt síðasta ár að mati Finnans Ka-
arlo Jännäri. Í lok júní á síðasta ári voru stórar
áhættur bankanna á einn eða tengda aðila 23
talsins. Það þýðir að áhættuskuldbinding bank-
anna á hvern þessara viðskiptavina fer yfir tíu
prósent af eiginfjárgrunni þeirra. Samtals námu
þessar stóru áhættur í hverjum banka frá 94%
til 174% af eiginfjárgrunni.
Mest til eignarhaldsfélaga
Jännäri segir það mjög óvenjulegt að bankar
á stærð við íslensku viðskiptabankana hafi verið
með svo stórar áhættur á einstaka aðila. Að
hans mati voru ákvarðanir stjórnenda bankanna
að þessu leyti vanhugsaðar. FME hafi verið
meðvitað um það og hafið vinnu við að safna ít-
arlegri upplýsingum um stórar áhættur.
Áhættan getur til dæmis falist í miklum útlán-
um til einstaklings og fyrirtækja hans. Jännäri
segir í skýrslunni það sláandi að áhættan er að
stærstum hluta bundin við eignarhaldsfélög
sem höfðu það meginmarkmið að fjárfesta í
hlutabréfum eða öðrum áhættusömum eignum.
Í fáum tilvikum var um að ræða fyrirgreiðslu til
rekstrarfélaga. Í flestum tilvikum voru veðin í
bréfunum sem keypt voru. Þetta er inntak þess
sem meðal annars kemur fram í skýrslu Jänn-
äri, sem ríkisstjórnin fól í nóvember síðastliðn-
um að leggja mat á lagaumhverfi og fram-
kvæmd fjármálaeftirlits á Íslandi og gera
tillögur um úrbætur.
Togstreita við FME
Stjórnendur Glitnis, Kaupþings og Lands-
bankans deildu við Fjármálaeftirlitið (FME)
hvernig meta ætti þessar stóru áhættur í banka-
kerfinu og skilgreina tengda aðila samkvæmt
skýrslunni.
Sömuleiðis var togstreita um hversu ítarleg
skýrsla um stórar áhættuskuldbindingar bank-
anna ættu að vera. Bankastjórarnir voru mis-
viljugir til að samþykkja athugasemdir FME en
sættust á endanum á að bæta upplýsingagjöf til
eftirlitsins.
Í skýrslunni kemur fram að seðlabankastjór-
um var ekki ljóst hvaða aðilar voru á bak við
þessi stóru útlán viðskiptabankanna fyrr en í
október 2008 eftir að bankarnir hrundu. Fjár-
málaeftirlitið hafi ekki gefið upp nöfnin fyrr
vegna laga um bankaleynd. Hins vegar var
Seðlabankinn með upplýsingar um stórar
áhættuskuldbindingar í bankakerfinu almennt
og stærð þeirra miðað við eiginfjárgrunn hvers
banka fyrir sig.
Gagnrýnir áhættu bankanna
 Risalán til fárra aðila skapaði mikla áhættu í íslensku bankakerfi  Vanhugsað að mati Finnans Jännäri
 Margra ára togstreita milli bankanna og FME hvernig meta ætti áhættuna og skilgreina tengda aðila
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sérfræðingur Kaarlo Jännäri telur banka-
stjóra hafa tekið vanhugsaðar ákvarðanir.
Í HNOTSKURN
»Varðandi stórar áhættuskuld-bindingar þurfa fyrirtækin að
gæta þess að tengdir aðilar séu tald-
ir sem ein áhætta, sagði Jónas Fr.
Jónsson, fyrrverandi forstjóri FME,
árið 2007.
»Fjármálaeftirlitið vann sam-kvæmt skýrslunni mikið að eft-
irliti með stórum áhættuskuldbind-
ingum síðan 2006 og sífelld
togstreita hafi verið á milli þess og
bankanna.
Selt upp í kröfur
Árni
Tómasson
Fjármálaeftir-
litið óskaði á
vormánuðum
2008 eftir svör-
um frá ríkis-
stjórninni um
hvað hún vildi
og gæti gert til
að styðja við
bankakerfið ef
aðstæður myndu þróast á versta
veg. Engin skýr aðgerðaáætlun kom
út úr þessu. Þetta er meðal þess sem
lýst er í skýrslu Kaarlo Jännäri um
mat á framkvæmd fjármálaeftirlits á
Íslandi o.fl., sem kynnt var í fyrra-
dag.
Í skýrslunni kemur fram að sér-
fræðingur hjá bresku fyrirtæki á
sviði áhættustýringar á fjármála-
markaði, Andrew Gracie, hafi verið
ráðinn til að veita íslenskum stjórn-
völdum og eftirlitsstofnunum ráð-
gjöf vegna hugsanlegrar fjármála-
kreppu. Á fundi í Seðlabankanum í
febrúar 2008, þar sem Gracie var
meðal fundarmanna, hafi hugsan-
legu hruni íslensku bankanna og
áhrifum þess á efnahagslífið verið
lýst. Einnig hafi verið sýnd hugsan-
leg hagstæðari útkoma.
Segir í skýrslu Jännäri að niður-
stöður Gracie hafi verið sendar ráð-
gjafarnefnd forsætisráðherra um
fjármálastöðugleika, sem komið var
á fót í febrúar 2006 og í áttu sæti
ráðuneytisstjórar forsætis-, fjár-
mála- og viðskiptaráðuneyta, seðla-
bankastjóri og forstjóri FME. Kynn-
ing fyrir nefndarmönnum sem og
viðkomandi ráðherrum á niðurstöð-
um Gracie hafi svo verið í mars 2008.
Þá segir Jännäri að síðar í marsmán-
uði hafi Seðlabankinn og FME lagt
fram tillögur og spurningar í minn-
isblöðum til viðkomandi ráðuneyta
um hvernig ætti að taka á hugsanleg-
um vanda á fjármálamarkaði.
Reyndar hafi FME lagt fram svip-
aðar spurningar um miðjan nóvem-
ber 2007, bréflega til ráðgjafarnefnd-
ar forsætisráðherra. Þá hafi Seðla-
bankinn og FME sett á fót vinnuhóp
til að undirbúa aðgerðaáætlun vegna
áhættustýringar. Vinnuhópurinn
hafi lagt niðurstöður sínar fyrir fund
ráðgjafarnefndarinnar þann 21. apríl
2008. gretar@mbl.is
Ekki var brugðist
við ábendingum