Ísfirðingur - 15.12.1965, Side 13

ÍSFIRÐINGUR
13
GUÐMUNDUR INGI KRISTJÁNSSON:
FÆREYJAFOR 1965
Færeyjaferðin féll í minn
hlut eins og óvænt hamingja.
Orðsendingar bárust og
boðið var til norrænnar há-
tíðar í Þórshöfn, en enginn
íslendingur gat sinnt því að
koma til mótsins nema ég.
Gömlu húsi:
Norðmenn og Færeyingar
efndu til þessarar hátíðar, sem
haldin var dagana 3.—7. júlí
í sumar. Viar hún ætluð til
gagnkvæmrar kynningar þess-
ara frændþjóða. Slík mót voru
áður haldin árin 1908 og 1911,
fyrra árið í Björgvin, en hið
síðara í Þórshöfn. Á því móti
var skáldið Matthías Jochums-
son meðal þáttakanda, en
hann var staddur í Noregi,
þegar Norðmenn hófu för
sína.
Þessi mót þóttu mjög
ánægjuleg og var fyrirhugað
að hafa fleiri slíkar kynn-
ingarsamkomur, en þá kom
heimsstyrjöldin fyrri og síðan
fymtist yfir þessar hug-
myndir. Hafa því engin mót
verið haldin með svipuðu
sniði þangað til nú í sumar.
Það varð að ráði að bjóða
íslendingum þátttöku í mótinu
og tóku félög Noregsvina og
íslandsvina í Færeyjum að sér
undirbúninginn þar. í Noregi
önnuðust hliðstæð félög
heimanbúnaðinn ásamt
Noregs Ungdomslag, en það
er samband ungmennafélaga
þar í landi. Fór svo að frá
Noregi komu 170 þátttak-
endur, og voru flestir þeirra
frá Noregs Ungdomslag.og
höfðu fulltrúar þess alla farar-
stjóm á hendi. Tóku Færeyja-
á Þinganesi
fararnir skip á leigu og
bjuggu í því þangað til ferð-
inni lauk.
Hér á íslandi var leitað til
Færeyjavinafélags og einnig
til Ungmennafélags íslands,
og jafnframt var þess vænst,
að Þjóðdansafélag Reykja-
víkur gæti sent fólk til há-
tíðarinnar.
Formaður móttökunefndar-
innar í Færeyjum var Páll
Patursson, bóndi í kirkjubæ,
sonur hins mikla þjóðarleið-
toga, skálds og stjómmála-
manns, Jóannesar Paturssonar
og Guðnýjar konu hans, en
hún var íslenzk. Þegar útlit
var fyrir litla þátttöku af Is-
lands hálfu, sneri Páll sér til
Ungmennafélags íslands með
beiðni um að það legði til
ræðumann á aðalsamkomu
mótsins, sunnudaginn 4. júlí.
Nú hittist illa á. Einmitt um
þessa sömu helgi var ákveðið
landsmót U.M.F.l. á Laugar-
vatni, en næstu daga á undan
sambandsþing þess á sama
stað. Gátu því forustumenn
ungmennafélaganna með engu
móti farið úr landi á meðan,
og mikill fjöldi félagsmanna
var bundinn við hátíðina á
Laugarvatni.
Það varð nú mér til happs,
að sambandsformaður ung-
mennafélaganna, séra Eiríkur
J. Eiríksson, var gagnkunn-
ugur vestur á fjörðum og datt
í hug að ég mundi ekki eiga
svo annríkt, að ég neitaði
slíkri för sem þessari. Var
því leitað til mín, og eftir
nokkra umhugsun tók ég
boðinu, enda var fyrirhugað
að ræðumenn töluðu hver á
sínu móðurmáli. Fór ég því að
hlakka til ferðarinnar, því að
Færeyjar hafði ég aldrei áður
augum litið.
Fimmtudaginn 1. júlí flaug
ég til Færeyja. Gimnfaxi lyfti
sér af Reykjavíkurflugvelli,
þegar klukkan var 20 mínútur
gengin í 3 eftir hádegi. Veður
var bjart og sást einkar vel
til Surtseyjar. Gosmökkur
stóð úr Syrtlingi með ýmsum
litum, dökkgrár, ljósgrár og
hvítur, allt á hreyfingu og
með litbrigðum í glampandi
sólskini. Flogið var yfir Vest-
mannaeyjar, og var sem þær
rismiklu klettaeyjar sendu
kveðju systrum sínum suður
í hafinu.
Ég hafði kynnt mér í
Reykjavík, hvort likur væru
til þess að fleiri Islendingar
væru á ferð til Færeyja vegna
hátíðarinnar í Þórshöfn. En
ekki hafði ég spumir af
neinum. Þegar ég kom til Is-
lands aftur, var mér sagt, að
þrír menn hefðu haft nokkum
hug á að fara, en hefðu
gugnað á því. Þótti mér illt að
hafa ekki náð fundi þeirra
manna áður en ég fór, ef það
hefði mátt verða þeim til
hvatningar.
Ég átti í fómm mínum eina
bók um Færeyjar, ágæta bók,
sem skáldið Jörgen Frantz
Jacobsen skrifaði, en Aðal-
steinn Sigmundsson þýddi á
íslenzku. En sú bók var
skrifuð 1936, og síðan hafa
margar og miklar breytingar
orðið í Færeyjum. Gekk ég
þess vegna í nokkrar bóka-
búðir í Reykjavík til þess að
vita hvað þar væri á boð-
stólum af bókum um Færeyjar
og notaði jafnframt tækifærið
til þess að spyrja um bækur
á færeyskri tungu, því að mér
var vel kunnugt að Færey-
ingar eiga furðu miklar og
merkilegar bókmenntir, þó að
ég hefði fremur lítið af þeim
lesið.
Gangan til bóksalanna bar
ekki mikinn árangur. Þar sem
ég kom, fékkst ekkert rit á
færeysku, en í bókabúð Snæ-
bjarnar Jónssonar — „The
English Bookshop" — var tiJ
sölu lítill bæklingur um Fær-
eyjar. Vitanlega var kverið á
ensku, en það var ritað af
Færeyingum ferðamönnum tiJ
hvatningar og fræðslu, og í
því voru fallegar myndir
ásamt greinagóðum upplýs-
ingum og uppdrætti af
Færeyjum. Var hann glöggur
og skýr, þótt lítill væri.
Hafði ég þetta kver til lestrar
í flugvélinni.
Og svo birtast Færeyjar.
Það er eins og þær kljúfi loft
og sjó og svífi til móts við
ferðamanninn, sem situr í
loftinu. Þær minna á hnarreist
höfuð og uppréttar hendur,
þar sem þær gnæfa yfir
Atlantshafið, sæbrattar mjög.
Þær eru furðulega grænar að
sjá, þar sem ekki er þver-
hnípt bjarg, og græni liturinn
er djúpur og sterkur, eins og
vekjandi regnskúr sé ný-
gengin yfir. Lækimir í hlíð-
unum eru mjallhvítir og blæ-
fagrir, og þeir sýnast renna
ofan á klöppunum. Sennilega
er bjargið svona hart eða þá
að lækirnir hraða sér svo
mikið til hafsins, að þeir gefa
sér ekki tíma til að grafa sér
farveg.
Gunnfaxi sezt á flugvöllinn í
Saurvogi kl. 5. Það er á
Vogey. Þama er talsvert
undirlendi og aðflug gott bæði
úr suðri og norðri. Þorpið í
Saurvogi stendur niður við
sjóinn, myndarlegt fiskiþorp
með 1000 íbúa. Vogey er all-
stór ey, svo að tvær einar af
Færeyjum em stærri, Straum-
ey og Austurey. Vogey er
önnur vestasta eyjan, ein lítil
ey er vestar og heitir Mykines,
og býr þar á lannað hundrað
manns. Hamrar og björg eru
allt í kringum Mykines og svo
brimasamt, að stundum líða
mánuðir án þess að hægt sé
að komast þaðan eða þangað.
Ekki er unnt að lenda bát
nema á einum stað og þó því
aðeins að ládeyða sé eða
norðanátt. Ég hef séð mynd
frá Mykinesi, þar sem verið er
að taka póst á land. Það hefur
ekki verið lendandi, og ára-
bát er haldið frá berginu og
þó sem næst því. Hópur karl-
manna hefur komið á bjarg
og sumir fara niður í
hamrana, tylla tám á tæpustu
syllur, og er bmgðið á þá
böndum til stuðnings og
öryggis. Svo verður auðvitað
að koma föstum brögðum á
póstpokana og draga þá upp.
Svona er búsetan erfið í
Mykinesi. En í landafræði
Færeyinga segir svo:
„Mykines er vestasta ey í
Færeyjum; hún er óvenju
fögur ey, — kópur að austan-
verðu súla að vestanverðu og
lundinn allstaðar.“ Auk þess
eru þar beitilönd góð, en sauð-
fé gengur úti allan veturinn í
Færeyjum, svo sem kunnugt
er. Þarna hefur þótt björgu-
legt að búa. Þess má einnig
geta, að einn helzti viti
Færeyja er í Mykineshólmi,
sem er að vísu skilinn frá
eyjunni með gjá eða mjóu
sundi, en það hefur verið
brúað.
Vogey sjálf er hömrum girt
að norðanverðu og víðar, en
annarsstaðar eru myndarlegir
fiskibæir og verzlunarstaðir
við fjarðarbotna og inn frá
þeim ganga breiðir dalir.ef
miðað er við það, sem gerist
í Færeyjum.
Gunnfaxi heldur áfram til
Skotlands, en nokkrir far-
þegar verða eftir í Færeyjum.
Gert er ráð fyrir því, að þeir
fari yfirleitt til Þórshafnar,
og þess vegna fer áætlunar-
bíll áleiðis þangað skömmu
eftir komu flugvélarinnar. Ég
stíg upp í hann með tösku
mína. Bíllinn er ekki stór,
hann minnir mig á þann, sem
Þórhallur á Suðureyri hefur í
förum milli ísafjarðar og
næstu þorpa.
Bíllinn rennur sem leið
liggur suður dal þann, er
heitir Klofinn, og fram með
Saurvogsvatni, sem er stærsta
stöðuvatn í Færeyjum. Síðan
er ekið um láglendi suður til
sjávar og farið um þorpin í
Miðvogi og Sandavogi, en
þaðan liggur leiðin um fjall-
lendi yfir á austurströnd
eyjarinnar. Þar kemur að
sundi því, sem heitir Vest-
mannasund og er milli Vog-
eyjar og Straumeyjar. Það er
mjótt sund, en nokkuð langt.
Á þeirri strönd Vogeyjar, sem
liggur að Vestmannasundi, er
engin byggð, nema allra nyrzt.