Freyr - 01.05.2001, Blaðsíða 71

Tafla 4. Meðalvaxtarhraði lamba g/dag.
Lömb 2000 Frá fæðinnu til 1. iúlí 1999 1998 1997 1996 2000 Frá 1. iúlí til 25. seDtember 1999 1998 1997 1996
3 þrfl. hrútar 274 240 257 211 253 260 262 239 206 213
3 þrfl. gimbrar 225 231 181 193 227 214 253 214 150 173
241 tvfl. hrútar 283 268 269 276 296 260 237 242 241 225
258 tvfl. gimbrar 262 256 257 265 277 233 211 223 217 204
30 þrfl.-tvfl. hrútar 288 276 269 279 283 268 243 244 238 198
33 þrfl.-tvfl. gimbrar 274 244 242 267 265 237 214 222 203 209
17 tvfl.-einl. hrútar 274 310 325 326 338 288 276 269 250 256
11 tvfl.-einl. gimbrar 276 299 281 275 308 226 246 251 289 229
19 einl. hrútar 310 330 332 303 376 299 277 286 273 264
28 einl. gimbrar 302 301 304 304 336 258 233 255 230 234
5 einl. tvfl. hrútar 253 287 262 244
11 einl. tvfl. gimbrar 240 258 219 224
2 þrfl. einl. hrútar 312 287
5 þrfl. einl. gimbrar 265 233
(3,0%), einlembdar 80 (17,1%),
tvflembdar 331 (70,9%), þrílembd-
ar 32 (6,9%) og fjólembdar 3
(0,6%). Fjórar ær létu tveimur
fóstrum og tvær þremur og ein ær
drapst óborin.
Af 850 lömbum voru 22 dauð-
fædd (2,6%), 9 dóu í fæðingu
(1,1%) og 23 lömb (2,6%) misfór-
ust af ýmsum orsökum, s.s. af van-
þroska, hnjaski og í skurðum og
dýjum eftir að lambær voru settar
út og til fjallreksturs 9. júlí.
Frá fjallrekstri til haustvigtunar
töpuðust alls 33 lömb (4,0%) þar af
fórust 9 óvigtuð í skurðum á
heimatúni um haustið og 24 vant-
aði af fjalli. Alls misfórust 87 lömb
undan ám, eða 10,2 %, sem er 0,7
prósentum meiri lambavanhöld en
sumarið áður.
Til r.ytja komu 763 lömb eða 163
lömb eftir hverjar 100 ær, sem lif-
andi voru í byrjun sauðburðar, sem
er 4 lömbum færra en haustið 1999
og 171 lamb eftir á sem bar.
Meðalfæðingarþungi lamba er
sýndur í töflu 3.
Meðalfæðingarþungi 848 lamba
(2 morkin tvflembingsfóstur voru
ekki vigtuð), sem vigtuð voru ný-
fætt, var 3,85 kg, sem er 210 g
minna en vorið 1999 en þá hafði
fæðingarþunginn aldei verið meiri í
sögu búsins enda þyngdust æmar
þá um tæp 20 kg yfir veturinn en nú
um tæp 17 kg. Til samanburðar er
sýndur fæðingarþungi lamba frá
1991.
Tafla 4 sýnir meðalvöxt í
grömmum á dag 666 lamba, sem
vigtuð voru bæði við fjallrekstur og
að hausti, annars vegar frá fæðingu
til fyrstu viku júlí og hins vegar frá
þeim tíma til 25. september og til
samanburðar undanfarin fjögur ár.
Hér eru teknir með um 180 tví-
lembingar, sem haldið var heima
eftir fjallrekstrarvigtun í sérstakri
tilraun, þar sem rannsaka á áhrif
beitar á há og rýgresi yfir sumarið
og kálbeitar að hausti, á vöxt, fitu-
söfnun og gæðamat falla og jafn-
framt áhrif einstakra lambafeðra á
þessa þætti, samanborið við lömb
sömu feðra, sem ganga á afrétti.
Meðalvöxtur þessa heimalamba frá
fjallrekstrarvigtun og til haustvigt-
unar reyndist að jafnaði 14 g minni
á dag en þeirra, sem fóru á fjallið
og munar þar mestu hve mikið dró
úr vexti þeirra eftir að þeim var
beitt á há og rýgresi frá 24. júlí til
28. ágúst. Greinilegt var að mikið
óyndi var í ánum og enda þótt beit
væri yfirdrifin lágu æmar við hliðið
og biðu þess að þeim væri sleppt út
af túnunum. Niðurstöður þessarar
tilraunar í heild munu birtast í Frey
innan skamms.
Daglegur meðalvöxtur frá fæð-
ingu til fjallrekstrurs í júlíbyrjun, er
lömbin voru um 48 daga gömul að
jafnaði, reyndist 275 g, sem er 9 g
meiri vöxtur á dag en sl. sumar. Frá
júlívigtun til 25. september, þ. e. í
86 daga, reyndist vaxtarhraði 249
g á dag, sem, er 22 g meiri vöxtur á
dag en sl. sumar.
Við haustvigtun voru á lífi 763
lömb undan ám. Lömbin vógu þau
á fæti sem hér segir (svigatölur frá
1999):
5 þríl. hrútar 39,0 kg (26,4 kg)
4 þríl. gimbrar 31,5 kg (30,3 kg)
314 tvfl. hrútar 39,7 kg (37,2 kg)
347 tvfl. gimbrar 36,1 kg (34,0 kg)
46 einl. hrútar 43,2 kg (42,8 kg)
47 einl. gimbrar 39,9 kg (38,4 kg)
Meðalþungi 763 lamba á fæti
reyndist 38,2 kg, sem er 2,3 kg
meiri þungi en haustiðl999. Með
tvflembingum telst 71 þrflembing-
ur (34 hrútar, 37 gimbrar), 17 ein-
lembingar (6 hrútar og 11 gimbrar)
og 7 fjórlembingar (2 hrútar 5
gimbrar) sem gengu undir sem tví-
lembingar. Með einlembingum telj-
ast 30 tvflembingar (18 hrútar og
12 gimbrar) og 7 þrílembingar (2
hrútar, 5 gimbrar) og 1 fjórlemb-
FR6VR 6-7/2001 - 71