Árbók VFÍ - 01.06.1992, Blaðsíða 68
66 ÁrbókVFÍ 1991/92
orku og umhverfi: Hvað þarf til?“ Verður efni hennar rætt sérstaklega hér á eftir. Á fundinum
síðastliðið haust kynnti Emilía Marteinsdóttir frá Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins ferskleika-
mælingar á fiski og önnur skyld atriði tengd fiskiðnaði. Slíkar mælingar eru efnafræðilegar,
eðlisfræðilegar og líffræðilegar, auk þess sem beitt er einu flóknasta mælingatæki sem völ er á,
og ekki því auðskildasta, manninum og skynfærum hans. Var þetta mjög skemmtilegur fundur
og fróðlegur, en hefði vissulega mátt vera fjölsóttari.
Næsta haust er svo áætlað að hefjist með aðalfundi og stjórnarkjöri, en síðan er stefnt á að
halda almennan fund um líftækni, sem frestað var að halda í vetur. Ég vona að menn sæki í sig
veðrið og taki þátt í störfum deildarinnar.
7 Ráðstefna EFVÍ í tilefni af 80 ára afmæli VFÍ
Föstudaginn 15. maí 1992 hélt EVFÍ stutta ráðstefnu í tilefni af 80 ára afmæli VFÍ. Viðfangs-
efni hennar var: „Nýjungar í orku og umhverfi: Hvað þarf til?“ Ráðstefnan hófst klukkan þrjú í
Verkfræðingahúsinu að Engjateigi 9. Alls sóttu ráðstefnuna milli 30 og 40 manns, og fóru þar
fram léttar og skemmtilegar umræður á eftir fróðlegum erindum um mikilvæg og alvarleg mál.
Fyrst var erindi Bjöms Guðbrandar Jónssonar fyrrum framkvæmdastjóra Norræns um-
hverfisárs á íslandi. Björn ræddi um stöðu umhverfismála almennt. Hann sagði að átak í um-
hverfismálum væri fyrst spurning um menningu í stóru samhengi. En það má einnig segja að
það sé spumingin um hvort maðurinn lifi af í Darwiniskum skilningi. Umhverfismálin gera
nýjar kröfur til samfélagsins; maðurinn getur ekki hugsað eingöngu um eigin hag til skamms
tíma ef hann á að lifa af.
Vandamálum má skipta í þrennt, hnattræn, svæðisbundin, og staðbundin. Til að leysa málin
á öllum stigum þarf að íhuga grundvallarbreytingu í hugsun og lifnaði. 1 því sambandi er mikið
rætt um sjálfbæra þróun, sem hefur verið skilgreind sem sú þróun sem fullnægir þörfum nú-
tímans án þess að rýra tækifæri ókominna kynslóða til sama lífs. En hverjar eru þarfirnar og
hefur þróunin ekki verið sjálfbær til þessa? Flest vistkerfi byggja á gegnumflæði orku og
hringrás efna. Mannkynið í dag byggir ekki á þessu þegar það gengur jafnt og þétt á þann forða
sólarorku sem jarðefnaeldsneytið er, auk þeirrar mengunar sem þessu fylgir. Þó að markaðs-
kerfið sé gott, þá er það ekki skynfæri fyrir framtíð. Framtíðarkynslóðir taka ekki þátt í kaup-
skapnum í dag. Breytingar á þessu eru hvorki auðveldar né ódýrar. En hvað er gert til að breyta
venjum okkar og lífsstíl hvað þetta varðar? Heldur lítið. En það sem gert verður þarf að vera
samhent átak stjómvalda, fyrirtækja, og einstaklinga.
í norræna verkefninu um grænu fjölskyldurnar var könnuð nokkuð notkun á þáttum þessu
tengdu, bílum, vatni, o.fl. Til dæmis voru skráð lengd og fjöldi ökuferða og síðan reynt að
fækka óþarfa ökuferðum (stuttum ferðum). Einnig var athugað það magn af sorpi sem kom frá
þeim fjölskyldum sem tóku þátt í þessu. Magn daglegs sorps reyndist vera um 2,6 kg/mann/viku,
þar af var pappír 20%, lífrænt sorp 38%, plast, gler og málmar mjög lítið, en svo var annað um
27% og þar var uppistaðan hvers kyns mjólkurvöruumbúðir. Þetta er sú tala sem helst þyrfti að
breyta, en magn lífræns úrgangs að aukast hlutfallslega, því þann úrgang má nýta til að útbúa
jarðvegsbæti eða áburð fyrir okkar örfoka land. Ef heimtur yrðu 50% mætti þannig fá um 7000
t/ár frá heimilum og þá er garðaúrgangur ekki meðtalinn.
I umræðum sem fylgdu var bent á að þetta væru lægri tölur en frá Sorpeyðingum Suður-
nesja, en þá var bent á að þar væru einnig minni fyrirtæki inni o.fl. Einnig var bent á að þessar