Neytendablaðið - 01.10.1998, Blaðsíða 6

I stuttu máli
Gleðitöflur gegn kaupæði
Fleiri og fleiri rannsóknaraðil-
ar halda því fram að kaupæði
sé sjúkdómur og síðustu
fimmtán árin hefur kaupæði
orðið sífellt vinsælla hjá
mörgum rannsakendum. Ná-
lægt einn af hverjum fimmtíu
Bandaríkjamönnum þjáist af
þessum sjúkdómi og talið er
að 1,5-2% allra Breta þjáist af
sjúkdómnum. Fyrir þá sem
haldnir eru sjúkdómnum geta
afleiðingarnar í versta falli
orðið íjárhagslegt skipbrot.
Rannsóknaraðilar eru
ósammála um hvernig eigi að
meðhöndla sjúkdóminn. Sum-
ir segja að kaupæði sé með-
fætt og því sé það ólæknan-
legt, en halda megi sjúkdómn-
Aukefni í
matvælum
Aukefni í matvælum sem
merkt eru með E-númer-
um í innihaldslýsingu
vekja oft athygli og spurn-
ingar hjá neytendum. Þeir
sem eru með óþol eða of-
næmi
þurfa
þessar
upplýs-
ingar og
stundum
er lífs-
nauðsyn-
legt að
þekkja E-
númerin.
Nú ný-
verið gáfu umhverfisráðu-
neytið og Hollustuvernd
ríkisins út lítinn og hand-
hægan bækling um
aukefni í matvælum. Þar
er að finna margvíslegan
fróðleik um aukefnin og
einstaka flokka þeirra, og
skrá yfir aukefnin þar sem
fram koma bæði númer og
nöfn efnanna. Þessi bæk-
Iingur liggur frammi í ap-
ótekum, hjá Hollustuvernd
ríkisins og heilbrigðiseftir-
liti sveitarfélaga.
um niðri. Aðrir segja hann af-
leiðingu af óöryggi og litlu
sjálfsáliti og því hægt að með-
höndla hann með læknismeð-
ferð. Svo er lítill hópur sem
telur að kaupæði sé hluti af
sjúkdómseinkennum hjá
þunglyndu fólki og að hægt sé
að meðhöndla það með gleði-
töflum eða öðrum þunglynd-
islyfjum.
Það er sérstaklega einmana
fólk og fólk sem finnur lítinn
tilgang með lífinu sem verður
fyrir barðinu á kaupæði. Þetta
fólk er óöruggt með sjálft sig
og hefur lítið sjálfsálit. Að
kaupa eitthvað deyfir óróleik-
ann, en veldur um Ieið tilfinn-
ingalegum vandamálum. Og
þegar reikningurinn kemur
minnkar sjálfstraustið enn
meira.
Tveir af hverjum þremur
kaupæðissjúklingum þjást af
þunglyndi, einn af hverjum
Eftir að hafa kynnt sér upplýs-
ingar á umbúðum tveggja
nýrra tegunda af uppþvotta-
legi frá Yes og Vel fær maður
á tilfinninguna að uppþvotta-
vatn sé hættulegt. Sagt er að
þvottalögurinn verji hendurn-
ar fyrir bakteríum meðan
þvegið er upp, rétt eins og það
hafi hingað til verið vanda-
mál. Framleiðendumir mæla
einnig með að þvottaleginum
sé hellt óblönduðum á eldhús-
klútinn, þá séu allar bakteríur
horfnar næst þegar á að nota
klútinn. Látið er í það skína
að lögurinn innihaldi sterkt
sótthreinsiefni, en sú er ekki
raunin. Ekki kemur fram
hvaða efni það er í uppþvotta-
leginum sem drepur bakterí-
urnar, en þó er tekið fram að
það sé ekki klór. Framleiðandi
Vel segir að efnið sé náttúru-
legt og unnið úr sítrusolíu.
Framleiðandi Yes segir aðeins
að þessi virku efni séu sam-
bærileg við náttúruleg efni.
A venjulegu heimili er
tíu verslar til að öðlast tilgang
með tilverunni og einstaka
verslar til að hefna sín á mak-
anum. Oftast eru það konur
sem lenda í þessu. Astæðan
gæti verið sú að konur leggja
fremur táknrænt verðmætamat
á hluti og binda það með til-
fmningum. Karlar gera frekar
skyndiinnkaup á hlutum sem
varða þá sjálfa eða eitthvað
sem þeir em að gera. Konur
kaupa hinsvegar oft eitthvað
sem á að hafa áhrif á aðra, til
dæmis föt og skartgripi.
undir venjulegum kringum-
stæðum ekki þörf á notkun
sótthreinsiefna í eldhúsi.
Handþvottur með handsápu
og góðar almennar hreinlætis-
venjur eiga að duga.
Það er rétt eins og fram-
leiðendur þessara nýju teg-
unda af þvottalegi séu að not-
færa sér hræðslu neytenda við
salmonellu og aðrar bakteríur
sem herja á matvæli og menn.
Það er fráleitt að þvo ekki eld-
húsklúta en hella í staðinn yfir
þá uppþvottalegi sem inni-
heldur efni sem ekki er hægt
að treysta að séu sótthreins-
andi. Og ef þessir þvottalegir
eru jafn umhverfisvænir og af
er látið hljótum við að spyrja
hversvegna þeir eru ekki með
viðurkenndu umhverfismerki,
eins og norræna svaninum.
Það er full ástæða til að kaupa
frekar þvottalög sem er
merktur með viðurkenndu
umhverfismerki, þá veit mað-
ur hvað verið er að kaupa.
Verðlaun fyrir
að finna
ranga verð-
merkingu
í sænska neytendablaðinu
Rád och rön var nýlega
sagt frá því að sænsku
ICA-verslanirnar, sem eru
umfangsmiklar á matvöru-
markaði, gefi þeim við-
skiptavinum verðlaun sem
finna hærra verð á kassa
en fullyrt er á hillukanti.
Fær viðkomandi 25
sænskar krónur, rúmlega
200 krónur íslenskar, eða
vöruúttekt fyrir sömu upp-
hæð. Þetta kalla ICA-
menn að þakka fyrir hjálp-
ina við að hafa rétt verð
inni í versluninni. Það
væri ekki slæmt ef versl-
anir hér tækju upp þessi
vinnubrögð því eins og
fram kom í síðasta Neyt-
endablaði er í 8% tilvika
um að ræða ósamræmi á
verði milli hillukants og
kassa hér, samkvæmt
könnun Samkeppnisstofn-
unar.
Farsímar
þola illa raka
Nýlega fékk úrskurðar-
nefnd neytenda í Finnlandi
tvö mál til afgreiðslu um
farsíma sem voru bilaðir
vegna þess að raki hafði
komist í þá. Eftir ýtarlega
rannsókn úrskurðamefnar-
innar kom í Ijós að í báðum
tilvikum voru eigendur
símanna sjálfir valdir að
skaðanum. I niðurstöðum
úrskurðamefndarinnar kom
fram að greinilegt væri að
þessir símar væm mjög
viðkvæmir fyrir raka og því
verði að vara við slíku í
notkunarleiðbeiningum. Til
að tryggja að kaupendur
geri sér betri grein fyrir
þessu gætu seljendur til
dæmis tilgreint sérstaklega
í notkunarleiðbeiningum í
hvaða tilvikum mest hætta
er á að farsímar bili vegna
raka, segir í niðurstöðum
fmnsku úrskurðamefndar-
innar.
AUKEFNI
{ MATVÆLUM
LHU11U I ihMmw og h*«l
*uL»lo» ManM liobklk
Wiutnlinu*) MKMt
Bakteríuhræðsla við uppþvottinn
6
NEYTENDABLAÐIÐ - október 1998