Neytendablaðið - 01.10.1998, Blaðsíða 7

Nýjar reglur um kjötvörur
Hvaö er
skinka?
Betri merkingar á kjötvöru með nýrri reglugerð: Aðeins saltað
svínakjöt má kalla skinku.
Fram til þessa hefur verið
hægt að selja mismunandi
kjötvörur undir sömu nöfnum
og er skinka gott dæmi um
það. Einnig er vatni bætt í
sumar kjötvörur í mismiklu
magni án þess að neytendur
séu upplýstir um það. Það
hefur lengi verið krafa Neyt-
endasamtakanna að með hert-
um reglum verði markaðurinn
gerður skýrari fyrir neytendur
og að tryggt sé að nauðsyn-
legar upplýsingar séu á um-
búðum. Og nú er langþráðu
takmarki náð með nýrri reglu-
gerð um kjöt og kjötvörur og
sem gekk í gildi 2. júní.
Um hvað eru reglurnar?
Reglugerðin gildir um flokk-
un og samsetningu kjöts og
kjötvara. Akvæði hennar ná
einnig til nafngifta og annarra
merkinga sem notaðar eru við
dreifmgu kjöts og kjötvara. í
reglugerðinni eru ýtarlegar
skilgreiningar á helstu hug-
tökum sem koma fyrir í kjöt-
iðnaði. Þar er því til dæmis
svarað hvað kalla má kjöt,
hvað er magurt kjöt, hvað er
kjötvara o.s.frv. Þá er kjöti og
kjötvörum skipt upp í níu
flokka eftir ákveðnum reglum
sem lýst er í reglugerðinni og
sumir þeirra skiptast svo upp í
undirflokka eftir eðli vörunn-
ar.
Nákvæmari vöruheiti
Nokkrar algengar kjötvörur
eru skilgreindar þannig að að-
eins má framleiða vöru með
viðkomandi heiti á þann hátt
sem reglugerðin segir til um.
Til dæmis er „saltkjöt“ aðeins
saltað dilkakjöt, saltað kjöt af
öðrum skepnum verður að
kalla annað. „Skinka" er að-
eins svínakjöt, saltað og ef til
vill reykt. Þetta kallar á breyt-
ingar á nafngiftum hjá ein-
hverjum framleiðendum en
skinka úr lambakjöti og jafn-
vel hrossakjöti hefur verið á
íslenskum markaði. Bayonne-
skinka er aðeins reykt svína-
læri.
Engar reglur hafa gilt um
viðbótarvatn í söltuðum vör-
um, en með nýju reglugerð-
inni skal skipta skinku í
gæðaflokka eftir vatnsinni-
haldi. Skinka í fyrsta gæða-
flokki heitir einfaldlega
skinka. Skinka í öðrum gæða-
flokki skal heita „brauð-
skinka“ og í þriðja gæða-
flokki „skinka með viðbættu
vatni“. Hægt verður að fram-
leiða „lúxus-skinku“ og er
skilyrði fyrir þeirri nafngift að
hráefnið sé svfnalæri, saltað
og ef til vill reykt. I öllum
söltuðum vörum skal tilgreina
magn af viðbættu vatni f pró-
sentum. Þetta á til dæmis við
um skinku, hangikjöt og reykt
svínakjöt.
Nautakjöt eða kýrkjöt
Nýju reglurnar gilda um nafn-
giftir á kjöti af nautgripum. I
reglugerðinni er „nautgripa-
kjöt“ notað sem samheiti fyrir
allt kjöt af nautpeningi, án til-
lits til aldurs eða kynferðis.
Heitið „nautakjöt“ má því að-
eins nota unt ungnautakjöt,
sem er kjöt af nautum, uxum
eða kvígum 12-30 mánaða
gömlum. Kjöt af kúm, 30
mánaða og eldri, heitir „kýr-
kjöt“. „Nautahakk“ er sam-
kvæmt þessari skilgreiningu
eingöngu úr ungnautakjöti en
„nautgripahakk“ getur verið
blanda af ungnautum og kúm.
Hamborgara má aðeins fram-
leiða úr nautgripakjöti, þ.e.
ekki má nota kjöt af öðrum
dýrategundum í hamborgara,
en nota má kjöt hvort heldur
er af nautum eða kúm.
Betri merkingar
Innihaldslýsing á að gefa ná-
kvæmar upplýsingar um sam-
setningu vörunnar og í sum-
um tilfellum er gerð krafa um
að magn hráefna sé tilgreint.
Þetta á til dæmis við um
blandað hakk eða vörur úr
því. Þá skal tilgreina hlutföll
kjöttegunda í hakkinu í pró-
sentum. Einnig er í sumum
tilfellum gerð krafa um að
fituprósenta sé gefin upp, til
dæmis í hamborgurum og
hakki. Þá skal í innihaldslýs-
ingu fyrir saltaðar vörur og
endurmótaðar kjötvörur til-
greina prósentu af viðbættu
vatni. Skylt er að merkja nær-
ingargildi á umbúðum kjöt-
vöru, annarrar en hreinnar
kjötvöru eða kjöts með beini.
Þar skal koma fram orkuinni-
hald, fita, prótein, kolvetni og
salt.
Hvenær ganga nýju
reglurnar í gildi?
I reglugerðinni er gefinn 6
mánaða frestur, eða til 2. des-
ember, til að koma öllum al-
mennum ákvæðum reglugerð-
arinnar í framkvæmd. Gefinn
er ársfrestur til að koma á
merkingum næringargildis á
vörurnar, eða til 2. júní 1999.
Það er hins vegar ljóst að
margir framleiðendur kjöt-
vöru eru þegar byrjaðir að
huga að þessum breytingum
og því má vænta vöru sam-
kvæmt reglugerðinni frá þeim
áður en fresturinn rennur út.
Þetta þýðir að þegar við kaup-
um kjötið fyrir næstu jól,
hangikjötið og reykta svína-
kjötið, getum við lesið um
það á umbúðum hve mikið af
viðbættu vatni er í kjötinu.
NEYTENDABLAÐIÐ - október 1998
7