Dagblaðið Vísir - DV - 18.06.2007, Síða 7

Stjórnmálaástandið í olíuríkinu
Kasakstan er um margt óvenjulegt
eins og í nágrannaríkjum þess. For-
seti landsins, Nursultan Nazarbayev
hefur gengt embættinu síðan 1990 og
hefur nýlega fengið í gegn breytingar á
stjórnarskrá landsins sem gera honum
kleift að sitja á forsetastóli til æviloka. Í
valdatíð hans hefur uppgangur í land-
inu verið mikill enda landið auðugt
af olíu. Á sama tíma hefur hann ver-
ið sakaður um að skipa ættingja sína
og vini í valdamestu embættin og ekki
tryggt heiðarlegar kosningar í landinu.
Einn af þeim sem naut þess að vera
inn undir hjá forsetanum var tengda-
sonur hans, Rakhat Aliyev. Honum
var fært valdamikið starf í bankageira
landsins og samkvæmt frétt The Ti-
mes nýtti hann völd sín til hins ítrasta.
Hins vegar hallaði skyndilega undan
fæti þegar hann lýsti því yfir í viðtali
að hann hefði áhuga á að taka við for-
setaembættinu af tengdaföður sínum.
Í kjölfarið var hann gerður að sendi-
herra landsins í Austurríki en var síð-
an sviptur því embætti og ákærður
fyrir mannrán og skipulagða glæpa-
starfssemi. Stjórnvöld í Kasakstan
óskuðu eftir því við Austurríkismenn
að Aliyev yrði framseldur þangað en
þau hafa ekki orðið við þeirri beiðni.
Í viðtali við The Times heldur Aliyev
fram sakleysi sínu. Eiginkona hans til
tuttugu og þriggja ára hefur sagt skil-
ið við hann en undirskrift hans á þeim
skjölum var fölsuð.
Búist er við að elsta dóttir forset-
ans muni taka við forsetaembætti að
Nazarbayev gengnum.
DV Fréttir MÁNudagur 18. JÚNÍ 2007 7
Forsætisráðherra Bretlands, Tony
Blair, samþykkti að senda breska her-
menn í stríð til Íraks þrátt fyrir fulla
vitneskju um að yfirvöld í Bandaríkj-
unum hefðu ekki á takteinum raun-
hæfar áætlanir um aðgerðir að innrás
lokinni. Í upplýsingum af hálfu ráð-
gjafa og vina Blair kemur í ljós að Blair
hafi ítrekað en árangurslaust vakið
máls á þessu og viðrað áhyggjur sínar
við yfirvöld í Bandaríkjunum. Einnig
hefur verið upplýst að George W. Bush
Bandaríkjaforseti hafi í eigin persónu
sagt að Bandaríkin væru reiðubúin til
að ráðast inn í Írak án aðstoðar Breta;
Bretar gætu aðstoðað á annan hátt.
Vekur upp spurningar
Í frétt breska blaðsins The Guardi-
an, segir að þessar upplýsingar sem
koma fram í tveggja þátta heimild-
armynd á bresku sjónvarpsstöðinni
Channel 4 um tveggja áratuga valda-
tíð Blair í Downingstræti 10, muni
óhjákvæmilega vekja upp spurning-
ar um fullyrðingar hans um stríðið og
áætlanir að því lútandi frá árinu 2003.
Í þáttunum segir Peter Mandelson,
helsti samherji og vinur Blair að Blair
hafi hafi verið fullkunnugt um að und-
irbúningur stríðsins hafi verið ófull-
nægjandi, en honum hafi ekki verið
kleift að bæta þar úr.
„Það er augljóst að nauðsynlegt
hefði verið að veita meiri athygli því
sem fylgdi í kjölfarið og hvað ætti að
gera þegar Saddam hefði verið steypt
af stóli,“ sagði Mandelson í viðtali í
þáttunum. Mandelson sagðist einnig
muna að Blair hafi sagt að hann gæti
ekki gert allt, það væri fyrst og fremst á
ábyrgð Bandaríkamanna.
Vatn á myllu stríðsandstæðinga
Því hefur lengi verið haldið fram af
andstæðingum stríðsins að ráðamenn
í Pentagon hefðu skipulagt stutt og
öflugt stríð til að koma Saddam Huss-
ein frá völdum, en þeim hefði láðst að
íhuga eftirleikinn og afleiðingarnar
og sögðu að þessar játningar um að
forsætisráðherranum hafi verið full-
kunnugt um ófullnægjandi undirbún-
ing fyrir eftirmála innrásar, væru mjög
alvarlegur áburður.
Helsti ráðgjafi Blair í erlendum
málefnum, Sir David Manning, full-
yrðir að Blair hafi verið mjög umhug-
að um þetta mál og segir að það sé erf-
itt að vita nákvæmlega þróun mála í
eftirstríðsáætlunum, en Tony Blair
hafi verið meðvitaður um vandamál-
in og umhugað að finna lausn á þeim.
Af þeim sökum sendi Blair Mann-
ing til Washington árið 2002, ári fyrir
innrásina. Þegar Manning snéri aftur
til Bretlands gerði hann Blair ljóst að
hann teldi að ríkisstjórn Bandaríkj-
anna vanmæti erfiðleikana.
Fórnaði höndum
Samkvæmt Sir Jeremy Greenstock,
fulltrúa Bretlands bráðabirgðastjórn-
inni í Bagdad, lá ástandið eins og
mara á Tony Blair, „Á stundum fórn-
aði hann höndum og spurði: „Hvað
getum við gert?“ Hann reif í hár sitt
vegna vanmáttar.“
Vegna skorts á undirbúningi varð
fljótlega upplausnaástand í Írak, „Í
raun misstum við tökin á ástandinu
alveg frá upphafi. Það voru engar ör-
yggissveitir á götunum. Það var engin
löggæsla sem orð er á gerandi.“
„Ég er viss“
Fyrrverandi leiðtogi Verkamanna-
flokksins, Neil Kinnock, upplýsti í
heimildarþáttunum að Tony Blair hafi
persónulega fullvissað sig um að hann
væri sáttur við undirbúning innrásar-
innar, „Ég spurði Tony, ertu viss? Og
þegar hann svaraði, „Ég er viss,“ fannst
mér það næg trygging.“
Utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
Condoleezza Rice, sem var þá öryggis-
ráðgjafi Bandaríkjaforseta, hefur stað-
fest að Bush hafi boðið Blair leið út, en
Blair hafi svarað: „Nei, ég er með þér.“
Nú, þegar rétt um tíu dagar eru þangað til Tony Blair lætur af embætti forsætisráð-
herra Bretlands, hafa komið fram í dagsljósið nýjar upplýsingar um aðild Breta að
stríðinu í Írak og skort á raunhæfum áætlunum um aðgerðir að innrás lokinni.
BAUÐST AÐ SITJA
HJÁ Í INNRÁS Í ÍRAK
„Á stundum fórn-
aði hann höndum og
spurði: „Hvað getum
við gert?“ Hann reif í
hár sitt af vanmætti.“
Tony Blair Talar við breska hermenn í Basra í maí á þessu ári.
Saddam fellur af stalli Þessi atburður markaði tímamót í innrásinni í Írak.
KolBeinn þorSTeinSSon
blaðamaður skrifar: kolbeinn@dv.is
nursultan nazarbayev, forseti Kasakstan stendur vörð um völd sín:
Metnaðarfullur tengdasonur gerður útlægur
nursultan nazarbayev, forseti
Kasakstan Kunni ekki að meta
framavonir tengdasonar síns sem er
nú í útlegð í austurríki.
Notuðu
lífshættulegt
táragas
Lögreglan í Kaupmannahöfn
notaði táragas sem talið er lífs-
hættulegt þegar hún reyndi að
verjast steinakasti mótmælenda
við Kristjaníu í síðasta mánuði.
Samkvæmt frétt Politiken voru
gasbirgðir lögreglunnar upp-
urnar og þar sem lögreglumenn
töldu sig í hættu gripu þeir til
gassins en það er hugsað til að
skjóta í gegnum veggi og glugga
en ekki í átt að mótmælendum.
Talsmaður lögreglu segist vonast
til að gasið verði ekki oftar notað
við þessar aðstæður. Málið er til
rannsóknar hjá embætti ríkissak-
sóknara.
Borubrattur
tískumógull
Maðurinn sem eignaður er
framgangur tískuvörumerkisins
Gucci undir lok síðustu aldar,
Tom Ford, hyggst opna hundr-
að búðir í eigin nafni næstu ár.
Ford hefur síðan árið 2004 unnið
að því að byggja upp vörumerki
í kringum sjálfan sig og sett á
markað sólgleraugu og ilmvötn í
þeim tilgangi. Fyrir tveimur mán-
uðum opnaði hann sína fyrstu
verslun í New York og næstu
skref eru að opnað sambærilegar
búðir í tískuborgum Evrópu og
einnig á Hawai enda er smekkvísi
eyjaskeggja flestum kunn.
Þreyttar á
fylleríinu
Viðskiptakonur í Seoul, höf-
uðborgar S-Kóreu eru orðnar
langþreyttar á að vera neyddar til
að taka þátt í ofdrykkju á vegum
vinnuveitenda og viðskiptavina
sinna. Hyggjast þær efna til mót-
mæla í dag til að fá fram breyt-
ingar á þeim leiða ávana sem
stjórnendur fyrirtækja þar í landi
hafa, að efna í sífellu til mikilla
veisluhalda þar sem ætlast er
til að starfsmennirnir drekki sig
ofurölvi. Þær telja þessa drykkju-
menningu valda kynferðislegri
áreitni. Fyrir helgi féll dóm-
ur konu í hag sem fór í mál við
vinnuveitanda sinn sem neyddi
hana til að taka þátt í ofdrykkju.
erlendarFréttir
ritstjorn@dv.is