Sagnir - 01.04.1984, Síða 91

SYNT OG SVAMLAÐ
urhöfn, þar sem nú er Slippurinn.
Björn ritstjóri studdi því nafna
sinn Björn Blöndal, föður Sig-
fúsar orðabókarhöfundar, til að
hefja sundkennslu við laugina í
Laugarnesi vorið 1884. í júlí sama
ár drukknuðu þrír ungir Reykvík-
ingar er bát þeirra hvolfdi milli
Viðeyjarsunds og Reykjavíkur.
Margir töldu að þeir hefðu
bjargast, hefðu þeir verið syndir.
Við þessi válegu tíðindi jókst
áhugi bæjarbúa á sundmennt
nokkuð og hélst svo næstu tvö
árin. Þá henti sú ógæfa að Björn
sundkennari Blöndal drukknaði í
Rauðarárvík er bát hans hvolfdi,
sennilega hefur hann fengið
krampa. Úrtölumönnum þótti
þetta sýna gagnsleysi sundíþrótt-
arinnar. Björn ritstjóri var þó ekki
á því að gefast upp heldur fékk
hann annan sundkennara, Magn-
ús B. Þorsteinsson — en í nóvem-
ber 1892 dó Magnús. Varð Birni
það að ráði að fá Pál bónda Erl-
ingsson í Laugardal, Árnessýslu,
til að kenna sundið og tók hann til
starfa vorið 1893. Var nú séð fyrir
sundkennara er entist öllu lengur
í stöðunni en fyrirrennarar hans.
Páll kenndi sund fram til 1921 —og
ekki nóg mcð það því Páll var
faðir sundkennarannajóns, Stein-
gríms og Ólafs, enn fremur faðir
sundkappans Erlings „pólitís"
sem er faðir sundkennaranna Ás-
dísar og Erlu sem kennt hafa ung-
um Reykvíkingum sund fram á
þennan dag.
Sundkennslan var Páli erfið
fyrstu árin, laugin léleg og skiln-
ingur gagnvart sundinu oft tak-
markaður. Það voru aðallega
skólapiltar sem lærðu sund — enda
skyldugir til. Páll hafði sérstakan
áhuga á að gera sjómenn synda, en
þar var á brattann að sækja. Páll
var aðeins ráðinn til kennslunnar
um sumarið og var erfitt að fá fé til
að lengja kennslutímann fram á
haustið en þá voru sjómenn einna
helst í landi. Þeir sýndu og sund-
kennslunni takmarkaðan áhuga
þótt þeir hefðu kost á, hafa ef til
vill talið skjóta drukknun illskárri
en langvinnt dauðastríð. Haustið
1902 virtist áhugi þeirra þó auk-
ast. Þá var haldið próflaust sund-
námskeið sérstaklega fyrir sjó-
menn. 44 sjómenn gengu eða
syntu á undan með góðu fordæmi
og þeir voru flestir stýrimenn eða
skipstjórar.
Áratuga starf og áróður var
farið að bera ávöxt, „ungmenna-
félagsandans" gætti nú einnig; æ
fleiri urðu syndir; fordómar og
andúð gegn sundíþróttinni voru
nú loks á undanhaldi. Bæjaryfir-
völdin fóru að sýna sundinu aukinn
áhuga og laugin sem hafði alla tíð
verið hálfgerður forarpollur var
steypt upp 1908. Það er einnig til
marks um sundáhugann að þetta
ár voru veittar 450 krónur úr
bæjarsjóði til að kenna piltum
sund. Þann 19. mars hélt Bríet
Bjarnhéðinsdóttir, fulltrúi kvenna-
listans, jómfrúræðu sína. Kven-
maðurinn fór fram á 150 krónur
til sundkennslu stúlkna. Fjárveit-
ingin var samþykkt en einum bæj-
arfulltrúanum þótti þó nóg um
„heimtufrekjuna“.
Synt í sjó
Nú var sundáhuginn að fullu
vaknaður en mörgum þótti
heldur langt að fara inn í Laugar
og þegar þangað var komið var
oft fullþröngt á þingi. Það var því
ekki laust við að sjórinn og
ströndin drægju sundunnendur að
sér. Sú skoðun var og þekkt, að
sjóböð hertu og stæltu líkamann
og væru öðrum böðum heilsu-
samlegri sökum málmsalta sem í
hafmu væru. Ungmennafélag
Reykjavíkur kom því upp sund-
skála við Skerjafjörð sumarið
1909. Skálinn var reistur í víkinni
austan við Þormóðsstaðavör, það
er nú vestan Suðurgötu og austur-
vesturbrautar Reykjavíkurflug-
vallar. Víkin var kölluð Sund-
skálavík eða Sundvík. í ágúst-

Menn og álar í leðju. Skólapiltar við sundœfmgar í laugunum, vorið 1898.
SAGNIR 89