Félagsbréf - 01.01.1956, Blaðsíða 27

FÉLAGSBRÉF
25
vefur. Ja, þeim þýðir a. m. k. ekki að koma til mín framar, ég er frjáls
í eitt skipti fyrir öll.
Mér þótti þetta drengilega mælt og vænti þess, að þruman úr heið-
ríkjunni yfir Kreml liafi slík áhrif á fleiri. Með ölluin sínum dauða-
dómum yfir kommúnistum í nafni kommúnismans og nú með dómin-
um yfir Stalin dauðum hefur kommúnisminn dæmt sjálfan sig til
dauða.
VIII.
Og þar með geta vestrænir menntamenn hallað sér aftur í liægindum
sínum, etið sinn mat, sopið sitt vín, sofið sínum réttláta svefni, notið
þess hlutskiptis, sem þeim tekst að krækja í sólarmegin í liinni póli-
tísku tilveru, án þess að hafa sig í neinni hættu, án verulega þungbærrar
ábyrgðar á því, livemig veröldin veltist, úr því að gerzka ævintýrið er
orðið tröllasaga, og án áhyggju af ýmsum liraparlegum misfellum á
stjórnarháttum og dómsmálum sumra vestlægra forustuþjóða?
Það má vel vera, að einhverjir liugsi svo. En ekki myndi það spilla
heilsufari þeirra, a. m. k. ekki til frambúðar, þótt þeir hugleiddu
nokkru gerr þau tákn, sem birzt liafa á himni stjórnmálanna á þessari
öld. Kommúnisminn hefur ekki dottið ofan yfir mannkynið eins og
loftsteinn utan úr geimnum. Hann er fæddur úr skauti þessarar álfu,
hann er afkvæmi evrópskrar hugsunar og félagshátta. Þó að Rúss-
land væri sokkið og liver einasti kommúnisti sprunginn í loft upp og öll
þeirra rit komin undir pottinn hjá Kölska, þá myndi kommúnisminn
eðlast aftur úr þeirri jörð, sem geymir fræ hans eftir sem áður — eða
einhver umskiptingur hans sízt betri.
Það er fjarska litlátalítið að standa á torgum og gatnamótum á þess-
um lengdargráðum hnattarins og fussa og sveia í austurveg eða tuldra
með tilburðum Fariseans: Guð, við þökkum þér, að við erum ekki
svona og liöfum aldrei ánetjast kommúnisma, liöfum ekki einu sinni
verið kallaðir kommúnistar af frómum meðbræðrum, sem var í nöp
við okkur. Þetta er útlátalítið, enda ekki ábatasamt fyrir þjóð eða
mannkyn. Líklega er komið yfrið nóg af fordæmingum á þessari öld,
geipan yfir nazistum, hannfæringum á kommúnistum, bölbænum yfir
auðvaldssinnum og stríðsæsingamönnum, meira en nóg, vegna þess að
orðin voru of oft innantóm, enginn siðferðislegur veigur á bak við,
aðeins áróðurslineigð, en engin samvizka.
Hið hvíta mannkyn ber allt ábyrgð á því, sem gerzt hefur, það er