Málfríður - 15.10.2010, Page 22
Nám í frönskum fræðum við Háskóla Íslands veitir
nemendum þekkingu á franskri tungu, bókmenntum,
menningu, sögu og þjóðlífi hins frönskumælandi
heims. Í nútímaþjóðfélagi – þar sem alþjóðlegt sam
starf og margvísleg tengsl við umheiminn fara sífellt
vaxandi – skiptir góð færni í tungumálum og menn
ingarlæsi miklu máli. Franskan getur einnig verið lyk
ill að framtíðarstarfi á sviði viðskipta, ferðaþjónustu,
fjölmiðlunar, stjórnmála, kennslu og vísinda, sem og
við þýðingar, túlkun og ýmis menningartengd mál
efni. Loks getur nám í frönskum fræðum verið undir
staða fyrir nám eða framhaldsnám í öðrum greinum í
frönskumælandi löndum.
Að loknu BAnámi í frönskum fræðum er hægt að
sækja framhaldsnám í öðrum greinum, s.s. þýðinga
fræði, menningarfræði, heimspeki, sagnfræði, alþjóða
samskiptum, almennri bókmenntafræði og hagnýtri
menningarmiðlun. Í frönskum fræðum er boðið upp
á þrenns konar meistaranám: M.Anám í frönskum
fræðum; M.A.nám í frönskukennslu; og M.A.nám í
þýðingarfræðum, nytjaþýðingum og ráðstefnutúlkun
með áherslu á frönsku.
Eins og Gauti Kristmannsson, dósent við HÍ, hefur
bent á, skiptir tungumálakennsla á háskólastigi æ
meira máli í tengslum við stofnanasamstarf Íslands við
Evrópusambandið gegnum EES og Schengensamstarfið
og hugsanlega aðild að sambandinu. Þar má t.d. nefna
möguleika á sviði túlkunar. Segja má að þýðingar og
túlkun á þremur meginsviðum í Evrópusamstarfinu
þjóni þremur öryggisþáttum lýðræðisríkisins: hinum
lagalega, réttarfarslega og hinum pólitíska. Túlkur þarf
að búa yfir afbragðskunnáttu á eigin tungu ásamt að
minnsta kosti tveimur öðrum tungumálum. Tuttugu og
þrjú opinber tungumál eru innan Evrópusambandsins
og hægt er að óska eftir túlkum fyrir öll málin. Það er
því ekki nóg að kunna aðeins ensku: Stjórnmálamenn
og embættismenn nota oft móðurmál sitt þegar staðið
er í samningaviðræðum eða pólitískum umræðum.
Án menningararfs síns og tungu hefðu Íslendingar átt
miklum mun erfiðara með að öðlast stöðu sjálfstæðs ríkis.
En þjóðtungur skipta ekki aðeins smáþjóðir miklu máli.
Málrækt Frakka má rekja aftur til Sjöstjörnuskáldanna
frægu á sextándu öld og Frönsku akademíunnar á þeirri
sautjándu. Málstefna í Evrópuríkjum hefur á undan
förnum árum tekið vaxandi mið af tungumálakennslu
og fjöltyngi borgaranna. Rannsóknir hafa sýnt fram á
að það er ekki einungis menningarlega mikilvægt að
kunna erlend tungumál heldur kemur tungumálakunn
átta sér vel í stjórnmála og menningarsamskiptum og
viðskiptum. Nám í frönsku og frönskum fræðum við
Háskóla Íslands þjónar því markmiði.
Franska hefur verið kennd við Háskóla Íslands frá því
skólinn var stofnaður árið 1911 og lengst allra tungumála
við skólann. Greinin heldur því upp á 100 ára afmæli
sitt á aldarafmæli Háskóla Íslands. Haldið verður mál
þing um gildi og mikilvægi frönskunnar í samtímanum í
marsmánuði 2011 í tilefni af þessum tímamótum. Áhugi
á Frakklandi og franskri menningu hefur aukist hér
á landi og til marks um það má nefna að nýnemum í
frönskum fræðum við Háskóla Íslands fjölgaði um 161%
árið 2010 samanborið við árið áður. Heiti námsbrautar
innar var breytt fyrr á árinu og er nafnbreytingunni ætlað
að leggja áherslu á fjölbreytt eðli námsins. Tungumálið er
veigamikil stoð í náminu, en það felst ekki síður í fleiru
sem lýtur að franskri og/eða menningu frönskumæl
andi, bókmenntum, heimspeki, sögu og samtímapólitík.
Tungumálið og menningin fara þannig saman í náminu.
Það er hefð fyrir því erlendis að kalla frönskudeildir við
háskóla French Studies eða Études Françaises til að leggja
áherslu á fjölþætta og fræðilega uppbyggingu námsins.
Frakkland er leiðandi ríki á alþjóðavettvangi en það er
helsti drifkraftur Evrópusambandsins, ásamt Þýskalandi,
og á sæti í öryggisráði Sameinuðu þjóðanna. Franska
gegnir einnig mikilvægu hlutverki í Evrópusamstarfi
Íslands á stjórnmála, viðskipta og menningarsviði.
Franska hefur verið eitt mikilvægasta málið í alþjóða
samskiptum frá því á 17. öld og er opinbert mál í helstu
alþjóðastofnunum. Hún er ásamt ensku og þýsku vinnu
mál (langue de travail) hjá Evrópusambandinu og eitt sex
opinberra tungumála hjá Sameinuðu þjóðunum. Fyrir
utan Frakkland er franska opinbert tungumál í Belgíu,
Sviss, Lúxemborg, Québecfylki í Kanada, Martiník,
Gvadelúpeyjum, Frönsku Gvæjana, Máritaníu, Senegal,
Kamerún, Réunion, Frönsku Pólýnesíu og Nýju
Kaledóníu. Þá er franskan forgangstungumál í mennt
un (langue d’enseignement privilégiée) í fjölmörgum fyrr
verandi nýlendum Frakklands í Afríku, Asíu, Eyjaálfu,
Kyrrahafi og Karíbahafinu, sem og í öðrum löndum sem
aldrei hafa verið undir stjórn Frakka.
22 MÁLFRÍÐUR
Irma Erlingsdóttir er lektor
í frönskum fræðum við
Háskóla Íslands.
Irma Erlingsdóttir.
Frönsk fræði við Háskóla Íslands,
Evrópa og alþjóðasamstarf