Tímarit Máls og menningar - 01.11.1980, Side 21

A alþjððlegri kvennaráðstefnu
Eg kom lika fram í myndinni. Þá útskýrði ég að aðstaða þessarar konu væri
sprottin af því að engin þeirra rikisstjórna sem hafa komið til valda hver á eftir
annarri hefur hirt um að útvega fátækum konum hentuga vinnustaði. Eini
viðurkenndi vinnuvettvangur kvenna er við heimilisstörf, og þar á ofan er gert
ráð fyrir að þau séu unnin án endurgjalds. Eg fæ t. d. 14 pesos á mánuði, það er
jafnvirði Vs úr Bandaríkjadal, það er kallað fjölskyldubætur og reiknað í hlutfalli
af tekjum eiginmannsins. Og hvað er svo hægt að kaupa fyrir 14 bólivíska pesos?
Jú, það er hægt að fá tvo bolla af mjólk eða hálfan tepakka. „Það er þess vegna,“
hélt ég áfram, „sem þið verðið að skilja að við frá Bólivíu getum ekki komið
auga á neina lausn á vandamálum kvenna fyrr en við getum breytt því kapítal-
iska þjóðskipulagi sem við búum við.“ Á eftir komu margar kvennanna til mín
og sögðu að nú skildu þær vel hvað ég ætti við, og sumar þeirra voru jafnvel
grátandi.
Daginn sem konurnar töluðu gegn heimsvaldastefnunni fékk ég líka orðið.
Eg skýrði þá fyrir þeim hvernig við í Bólivíu erum gersamlega háð útlendingum
sem geta komið og ákveðið alla hluti, bæði á sviði efnahags- og menningarmála.
Eg lærði mikið af þessari ráðstefnu. Og einkum fór ég að meta að verðleikum
visku alþýðunnar. Þannig var að allir sem tóku til máls byrjuðu á að segja: Ég
hef þessa menntun eða hina og er fulltrúi þessa félags o. s. frv. Ég er kennari, ég
er lögfræðingur, ég er blaðamaður, þetta hljómaði allan tímann. Og svo héldu
þær áfram og sögðu það sem þær höfðu fram að færa.
En ég sagði við sjálfa mig: „Hér eru háskólakonur, lögfræðingar, kennarar og
blaðamenn. Hvernig ætti ég að geta staðið mig til jafns við þær?“ Ég fylltist
kvíða og minnimáttarkennd. Já, ég þorði ekki að taka til máls. Og þegar ég stóð
í fyrsta skipti í ræðustólnum var ég svo þrúguð af öllu þessu titlatogi að ég
byrjaði mjög auðmjúk: „Já, fyrirgefið, ég er bara kona námuverkamanns frá
Bólivíu ..og lengi framan af ráðstefnunni háði þetta mér.
En smám saman óx mér kjarkur þegar ég fór að reifa þau vandamál sem við
eigum við að glíma í Bóliviu, eins og skylda mín var. Ég vonaðist til að geta
fengið heiminn til að hlusta á okkur með þátttöku í umræðunni.
Einn daginn lenti ég í deilu við Betty Friedan, hina frægu bandarísku
kvenréttindakonu. Hún og sá hópur sem henni fylgdi hafði stungið upp á
nokkrum breytingum á „alþjóðlegu baráttuáætluninni“. En þær breytingar
snertu aðeins hrein-femínísk atriði, og við vildum ekki fallast á þær því þær
komu ekkert við þeim vandamálum sem við konurnar frá Rómönsku Ameríku
áttum við að stríða.
Betty Friedan fannst við ættum að fylgja sinni stefnu, henni þótti við allt of
275