Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Page 16

ÖRNÓLFUR THORSSON
leið til Hafnar með stjórnarfrumvörp. Jakob var formaður félagsins og
dæmdist því á hann að ganga fyrir Jónas Jónsson frá Hriflu og bjóða honum
á fund. Jónas hafði komið árið áður og lent þá í slíkum ilJdeilum við stúdenta
að hann geJck af fundi. Hann tók því heldur þurrlega erindi Jakobs, kvaðst
ekkert eiga vantalað við íslenska stúdenta en sneri talinu að Jakobi sjálfum og
sagði eitthvað á þessa leið: Ekki veit ég hvað á að gera við menn einsog yður,
það væri helst að gera yður að fríkirkjupresti á Eskifirði.
í háskólanum lágu leiðir Jakobs og ungrar stúlku, Grethe Kyhl, saman.
Hún var fædd 26. ágúst árið 1909, dóttir Olafs Kyhl ofursta í danska hernum
og Gerdu konu hans. Grethe andaðist 1996. Jakob og Grethe sátu saman í fá-
einum kúrsum í háskóla, hún lagði stund á kJassíska fornleifafræði og lauk
kandídatsprófi 1936 með ritgerð um Krít, sama ár og þau Jakob gengu í
hjónaband. Grethe var alla tíð nánasti samverkamaður Jakobs og þau hjón
einstaklega samrýnd og samstillt í áhuga sínum á fræðum og góðum bók-
menntum, fagurri tónlist, skemmtilegu fólki og lifandi samræðu og jafn ein-
huga í fullkomnu áhugaleysi um veraldleg gæði og dægurflugur: sjónvarp
kom t.d. ekki inn á þeirra heimili fyrr en þau voru hætt að gera eitthvað alvar-
legt á kvöldin einsog Jakob komst að orði.
Skömmu eftir námslok fékk Jakob vinnu hjá dönskum prófessor í forn-
leifaffæði við útgáfu á grískum áletrunum sem Danir höfðu grafið úr jörðu á
Rhodos. Hann vann við þessar uppskriftir nolckra tíma á degi hverjum í átta
ár, fram til 1943, og sagðist þar hafa þjálfast mjög í hvers konar fílólógískum
vinnubrögðum, en líka orðið fróðari um ættir manna á Rhodos fyrir Krists-
burð en íslenska ættfræði, þó það kæmi honum svosem ekki að miklu gagni.
Þá tók hann snemma að venja komur sínar á Árnasafh og kynntist þar vel
Jóni Helgasyni prófessor sem hvatti hann til að fást við þau latínurit sem
íslendingar höfðu skrifað eða vörðuðu þá á annan hátt. Fyrsta verkefnið af
þeim toga var útgáfa á verkum Gísla Magnússonar eða Vísa-Gísla sem út
kom árið 1939. Sama ár varð Jakob styrkþegi Árnanefndar og hélt þeim styrk
þar til hann flutti heim til íslands. í kjölfarið fylgdi útgáfa á bréfaskiptum Ole
Worms við íslendinga og síðan höfuðverk Jakobs, útgáfa á verkum Arngríms
Jónssonar lærða í þremur bindum 1950-52 og viðamikið slcýringarbindi
1957, en hluti þess var jafhframt doktorsritgerð Jakobs ffá Hafnarháskóla.
Á Hafnarárunum kynntist Jakob Halldóri Kiljan Laxness og hóf að þýða
verk hans á dönsku. Fyrst kom fyrri hluti Sjálfstæðs fólks árið 1935 og síðan
tíu bækur, hin síðasta var Atómstöðin sem Jakob þýddi í félagi við Grethe
árið 1952. Þessar þýðingar hafa sumar verið endurútgefnar á seinni árum og
fengið afbragðsdóma. Á þessum árum hófust líka afskipti Jakobs af orðabók-
um þegar hann vann að því ásamt Ole Widding að ýta úr vör forníslensku
orðabókinni sem nýhafið er að gefa út á prenti.
6
w w w. m m. ís
TMM 1999:1