Lögmannablaðið - 01.06.2004, Blaðsíða 12

12 2 / 2 0 0 4
handabandi? Reyndar hef ég það fyrir sið að
loknum málflutningi, eins og margir aðrir lög-
menn gera, að ganga yfir til lögmanns gagnaðila
og taka í höndina á honum og þakka fyrir sam-
skiptin. Þessa reglu kenndi mér annálað prúð-
menni í lögmannastétt, Jón Steinar Gunnlaugsson
hrl. Hef ég ávallt haft þessa reglu í heiðri síðan. Þá
finnst mér sjálfsagt við dómsuppsögu að taka í
höndina á lögmanninum, sem rétt í þessu var að
rótbursta mig, og óska honum til hamingju. Það
getur að vísu verið sárt en við erum allar „sannir
karlmenn“ (!). Sumir lögmenn steðja beint á dyr
þegar þeir tapa málum. Ég nenni hins vegar
sjaldnast að heilsa lögmönnum með handabandi
fyrir málflutning. Þá telst það til sjálfsagðra
mannasiða að svara skilaboðum strax. Það er með
ólíkindum að sumir lögmenn virðast telja það
veikleikamerki að svara strax skilaboðum („Helgi
kollegi gæti haldið að ég hefði ekki nóg að gera“)
og helst þarf að hringja ítrekað í þá þar til loksins
næst í viðkomandi.
Fyrstu þinghöldin sem ég var viðstödd voru sjó-
próf sem haldin voru út af strandi togara norður í
landi. Ég fór á kúrsus eftir 2. árið í lögfræði norður
í land. Þegar togarinn strandaði við lítið sjávar-
pláss, virtist sem hver einasti trillukarl á staðnum
hefði sett spotta í togarann til að reyna að draga
hann út. Á vettvang kom einnig annar togari og
Landhelgisgæslan. Efnt var til sjóprófa, þar sem
teknar voru skýrslur af öllum hlutaðeigandi. Þau
einkenndust af frammíköllum og boðum um að
leysa málin út undir vegg, vegna þess að allir vildu
hlut í björgunarlaunum og allir töldu að þeir hefðu
átt þátt í að það tókst að draga togarann af strand-
stað. Það sem mér þótti merkilegast, sem nýgræð-
ingi í lögfræði, voru samskiptin innan þess hóps
lögmanna sem var á staðnum. Þetta var á þeim
árum sem ýmsir lögmenn fóru varla til Hafnar-
fjarðar án þess að taka með sér pela, hvað þá
norður í land til að vera við sjópróf. Mér er sér-
staklega minnisstæður einn lögmaður, sem opnaði
stresstösku sína inni í réttarsalnum (félagsheimilið
í plássinu hafið verið dubbað upp í réttarsal) og í
henni voru þrjár áfengisflöskur4, sem hann bauð
viðstöddum óspart af. Það er óhætt að segja að
samskipti hans og þeirra lögmanna sem þáðu veit-
ingarnar hjá honum voru góð í sjóprófunum, svo
ekki sé minnst á áhrif veiganna á togarakarlana!
Þessi lögmaður þurfti ekki á 25. gr. siðareglnanna
að halda til að hafa góða samvinnu við kollegana.
Siðareglurnar leggja þá skyldu á okkur að sýna
lögmanni gagnaðila fulla virðingu í ræðu og riti.
Þetta ætti ekki að vera vandamál. Við erum að
vinna fyrir skjólstæðinga okkar, persóna lög-
mannsins skiptir engu máli og það á alls ekki að
blanda persónu lögmannsins inn í málflutning.
Það sagði mér eitt sinn einn lögmaður, sem hefur
verið mikið að vasast í pólitík og endaði reyndar
innilokaður í afplánun á Alþingi, að það vildi
brenna við í málflutningi að sumir lögmenn gagn-
aðila væru að blanda pólitískum skoðunum hans
inn í málflutninginn. Honum hefði oftar en einu
sinni verið bent á það í málflutningi af lögmanni
gagnaðila að það sem hann væri að segja í mál-
flutningsræðu væri eitthvað allt annað en hann
héldi fram í pólitískum ræðum. Þar voru lögmenn
gagnaðila að blanda persónu lögmannsins inn í
málflutninginn. Það á ekki að gera. Þá á alls ekki
að ávarpa lögmann með nafni í málflutningsræðu.
Í málflutningnum er lögmaðurinn lögmaður stefn-
anda eða stefnda, áfrýjanda eða stefnda o.s.frv.
Það er ótrúlegt að heyra menn segja í málflutn-
ingi, „hún Svala sagði hér áðan“, „Atli kom inn á
það“. Sömu lögmenn ávarpa gjarnan dómarana,
bæði í Hæstarétti og í héraði með nafni. „Já, þá
var það spurningin frá honum Markúsi“.!!!
Það er merkilega algengt að lögmenn brjóti 26.
gr. siðareglnanna sem leggur bann við því að lög-
maður snúi sér beint til aðila með málefni, sem
annar lögmaður fer með, án hans samþykkis nema
brýna nauðsyn beri til. Sams konar regla er í gr.
5.5. í siðareglum CCBE. Aðili sem ráðið hefur sér
lögmann, til að annast fyrir sig mál, á að geta
treyst því að lögmaðurinn verði nokkurs konar
stuðpúði milli hans og lögmanns gagnaðila. Þá á
hann að geta treyst því að lögmaður gagnaðila
reyni ekki að ráðskast með hans mál, með því að
tala beint við hann. Lögmanni gagnaðila ber að
virða þá ákvörðun aðilans að hann hafi ráðið sér
lögmann með því að láta aðilann í friði. Vissulega
getur það stundum verið ótrúlega pirrandi þegar
maður telur að lögmaður gagnaðila haldi jafnvel
atriðum málsins leyndum fyrir skjólstæðingnum
en við því er ekkert að gera. Við erum bundin af
siðareglunum og tökum áhættuna af beinbroti og
brennimerkingum af hálfu úrskurðarnefndar lög-
manna, ef við gerumst brotleg, sbr. 27. gr. lög-
mannalaganna.
Við megum ekki gagnrýna störf annarra lög-
manna nema á málefnalegum grundvelli og við
eigum að forðast það að valda öðrum lögmönnum
álitsspjöllum umfram það sem málefnið gefur
ástæðu til, sbr. 27. gr. siðareglnanna. Ef lögmaður
4 Þessi taska var svonefnd þriggja manna maki, það voru líka
til fjögurra manna makar.