Peningamál - 01.11.2007, Qupperneq 68

F JÁRMÁLAMARKAÐIR
OG AÐGERÐIR SEÐLABANKANS
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
3
68
aðilum, t.d. sveitarfélögum og fyrirtækjum. Einnig stuðla útgáfurnar
að framþróun á innlendum afl eiðumörkuðum. Óverðtryggðar útgáfur
ríkis sjóðs styðja við uppbyggingu á vaxtaskiptamarkaði í krónum.
Ávöxtunar ferlarnir eru einnig mikilvægur mælikvarði á verðbólguvænt-
ingar markaðarins.
Í ljósi lítillar lánsfjárþarfar ríkissjóðs hefur stefnan í innlendum út-
gáfumálum verið að byggja upp fáa markfl okka óverðtryggðra skulda-
bréfa. Nú eru útistandandi þrír fl okkar ríkisvíxla, sá lengsti með gjald-
daga eftir þrjá mánuði. Þá eru útistandandi fi mm fl okkar ríkis bréfa, tveir
sem eru á gjalddaga árið 2008 en hinir árin 2009, 2010 og 2013.
Þörf fyrir 10 ára óverðtryggð ríkisbréf
Á undanförnum árum hefur meðallíftími lánasafns ríkisins styst. Á
rúmlega ári hefur meðaltími lánasafnsins styst úr 4,5 árum í 2,8 ár.
Ástæðan er sú að ríkissjóður hefur undanfarið ár einbeitt sér að útgáfu
ríkisbréfa til tveggja ára. Síðast var gefi nn út nýr 10 ára ríkisbréfa-
fl okkur í maí árið 2002. Með hliðsjón af endurfjármögnunaráhættu og
þörfum markaðarins væri æskilegt að auka meðallíftíma safnsins með
útgáfu á nýjum 10 ára fl okki. Það myndi draga úr vægi verðtryggðra
skuldbindinga á innlendum lánamarkaði og mynda grunn sem auð-
veldaði öðrum útgefendum að gefa út óverðtryggð bréf til lengri tíma.
Útgáfa 10 ára ríkisbréfafl okks myndi einnig auðvelda verðlagningu
vaxtaskiptasamninga í krónum til 10 ára, en sem stendur sýna við-
skiptabankarnir tvíhliða tilboð í vaxtaskiptasamninga til allt að 5 ára.
Slík útgáfa gæfi einnig mikilvægar viðbótarupplýsingar við þann feril
sem fyrir er og myndi bæta miðlun peningastefnunnar út vaxtarófi ð.
Samanburður á ávöxtunarkröfu á milli landa miðast yfi rleitt við 10 ára
markfl okka og leitast ríki við að gefa reglulega út slíka fl okka þótt eig-
inleg fjárþörf sé ekki til staðar. Nauðsynlegt er að byggja nýjan 10 ára
markfl okk hratt upp í byrjun svo að eðlileg verðmyndun náist sem
fyrst. Á næsta ári eru tveir fl okkar ríkisbréfa á gjalddaga sem samtals
nema 30 ma.kr. að nafnverði. Það ætti að greiða fyrir útgáfu á nýjum
10 ára fl okki ríkisbréfa.
Lítil velta á víxlamarkaði
Útgáfa ríkisvíxla hefur því miður ekki skilað þeim árangri sem von-
ast var eftir en þriggja mánaða víxlar eru nú seldir í mánaðarlegum
útboðum. Stærð hvers fl okks er 4-5 ma.kr. Að jafnaði eru því útistand-
andi ríkisvíxlar fyrir um 12-15 ma.kr. Kaupendurnir eru aðallega pen-
ingamarkaðssjóðir sem halda þeim til gjalddaga. Velta með ríkisvíxla í
Kauphöllinni er sáralítil en á árunum 2003-2005 var hún 80-90 ma.kr.
á ári. Síðustu tvö árin hefur veltan verið innan við 10 ma.kr. á ári.
Víxlarnir skipta því óverulegu máli fyrir vaxtamyndun á stysta enda
vaxta rófsins en millibankamarkaður með krónur hefur tekið við því
hlutverki. Hliðstæð þróun hefur átt sér stað á öðrum mörkuðum, t.d.
á Norðurlöndunum. Lántökukostnaður við útgáfu ríkisvíxla er mikill á
meðan skammtímavextir eru háir. Meðalávöxtun samþykktra tilboða
á yfi rstandandi ári hefur legið á bilinu 13,5%-15%. Vegna þess að
ávöxtunarferillinn er niðurhallandi yrði lántökukostnaður ríkissjóðs
(a.m.k. til skamms tíma) lægri. Einnig er mikilvægt fyrir markaðinn,
miðlun peningastefnunnar og til að draga úr vægi verðtryggingar á
Erlendar skuldir
Innlendar skuldir
Mynd 9
Innlendar og erlendar skuldir ríkissjóðs1
% af VLF
1. Til og með 24. október 2007.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
0
10
20
30
40
50
60
‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00‘99‘98‘97‘96‘95‘94
Mynd 10
Ávöxtun ríkisbréfa
Daglegar tölur 22. maí 2006 - 24. október 2007
%
Heimild: Seðlabanki Íslands.
7
8
9
10
11
12
13
14
15
RIKB 08 0613
RIKB 08 1212
RIKB 10 0317
RIKB 13 0517
RIKB 09 0612
fj
2006 2007
a mm jj j á s o n d j á s o