Þjóðmál - 01.06.2015, Page 13

12 ÞJÓÐMÁL SUMAR 2015
vildu. líka. fá. nýtt. frímerki. með. mynd.
konungs. sjálfs,. en.það.hafði.þá. ekki. verið.
gefið.út ..Friðrik.konungur,.sem.var.mikill.
Íslandsvinur,. féllst. á. erindið. og. um. vorið.
var.hafist.handa.um.verkið ..Aðeins.tókst.þó.
að.ljúka.prentun.einnar.gerðar.frímerkisins.
fyrir. hátíðarhöldin. á. aldarafmæli. Jóns. 17 ..
júní.1911 ..Hin.frímerkin.fimm.komu.svo.
rétt.fyrir.jól .
Það.var. skilningur.konungs.og.danskra.stjórnvalda. að. hér. væri. aðeins. um.
minn.ingarfrímerki.að.ræða.sem.notað.yrði.
í.stuttan.tíma.í.kringum.hátíðarhöldin.eins.
og.venja.er.um.slík.frímerki ..Frímerkið.með.
mynd.Friðriks.VIII,.sem.gert.var.um.svipað.
leyti.og.tekið.í.notkun.í.febrúar.1912,.var.
hins.vegar. almennt. frímerki. sem.nota. átti.
á. póstsendingar. innanlands. og. til. útlanda.
næstu.árin .
Þetta. atriði. var. áréttað. í. bréfi. Jóns.
Krabbe,. fulltrúa. á. skrifstofu. Stjórnarráðs.
Íslands. í. Kaupmannahöfn,. til. ráðherra. Ís­
lands. í. lok. nóvember. 1911. í. kjölfar. þess.
að. danska. póststjórnin. greindi. frá. því. að.
ekki. yrði. hægt. að. prenta. nýtt. upplag. af.
frímerkjum. með. mynd. Jóns. Sigurðssonar.
„fyrr. en. nánari. umræður. um. það. hefðu.
átt. sér. stað“ ..Um.þetta. sagði. Jón.Krabbe:.
„Skal. það. tekið. fram,. að. eftir. því. sem. ég.
hef. fengið. að. vita. munnlega. hjá. ráðherra.
innanríkismálanna. áttu. frí.merki. þau.
með. mynd. Jóns. Sigurðssonar,. er. fyrr­
verandi.ráðherra,.Björn.Jónsson,.fékk.leyfi.
konungs.til.að.láta.prenta,.einungis.að.vera.
hátíðarfrímerki. og. hafði. konungi. skilizt.
svo,.að.eigi.ætti.að.brúka.þau.að.stað.aldri .“
Hér. á. landi. virðist. það. hins. vegar. hafa.
verið. útbreidd. skoðun. að. frímerkin. ætti.
að. nota. sem. almenn. póstfrímerki. í. stað.
þeirra.sem.fyrir.voru ..Kom.þetta.m .a ..fram.
í. umræðum. á. Alþingi. og. í. blaðaskrifum.
þar. sem. látin. var. í. ljós. óánægja. með. að.
verðgildi. þeirra. væri. of. lágt. til. að. henta.
fyrir. utanlandssendingar .. Þó. eru. dæmi.
um.að.frímerkin.hafi.verið.notuð.á.bréf.til.
útlanda .
Í hinni. vönduðu. frímerkjasögu. Jóns.Aðal.steins. Jónssonar,. Íslenzk frímerki
í hundrað ár. (Póst­. og. símamálastjórnin,.
Reykja.vík. 1977),. sem. hér. er. stuðst. við,.
segir. að. þótt. frímerki. Jóns. Sigurðssonar.
hafi.ekki.átt.að.nota.að.staðaldri,.hafi.farið.
Höfundurinn.AM.benti.á.að.einsdæmi.mætti.heita.
í.heiminum.að.gefin.væru.út.
frímerki.„með.mynd.af.manni.
sem.ekki.er.eða.var.konungur.eða.
slíkur.þjóðhöfðingi“ ..Athugun.á.
frímerkjum.Evrópulanda.frá.þessum.
tíma.leiðir.í.ljós.að.þetta.er.rétt.og.
hlýtur.að.gefa..þessari.útgáfu.aukið.
vægi.í.frímerkjasögunni,.innanlands.
og.utan ..Nefna.má.að.fyrstu.
frímerkin.með.mynd.af.Dana,.sem.
ekki.var.konungur,.komu.til.dæmis.
ekki.fyrr.en.árið.1935 ..Á.þeim.var.
mynd.af.skáldinu.Hans.Christian.
Andersen ..Fyrstur.Norðmanna.
utan.konungs.fjölskyldunnar.til.að.
birtast.á.frímerki.var.leikskáldið.
Henrik.Ibsen.árið.1928 ..Það.má.því.
segja.að.frímerki.með.mynd.af.Jóni.
Sigurðssyni,.embættislausum.fræði­
manni.af.alþýðuættum,.árið.1911.
hafi.verið.allnokkur.dirfska.hjá.
Íslendingum.sem.enn.höfðu.ekki.
stofnað.fullvalda.ríki .