Þjóðmál - 01.06.2015, Side 47

46 ÞJÓÐMÁL SUMAR 2015
hinna.best.stæðu.í.Rómönsku.Ameríku.frá.
því.fyrir.daga.einræðisstjórnar.Batista .
Á.meðan.hann.var.yfirmaður.Þjóðbankans.
lét. hann. prenta. peningaseðla,. sem. voru.
undirritaðir. „Che“ .. Ernesto. Betancourt,.
sem. var. fulltrúi. hans. í. bankanum. lýsti.
takmörkunum. hans. þannig:. „[Hann].
var. fá.kunnandi. um. jafnvel. einföldustu.
grundvallaratriði. hag.stjórnar .“. Skilningur.
hans. á. efnahagslífi. heimsins. kom. fram. í.
frægri.yfirlýsingu.sem.hann.gaf.á.ráðstefnu.
Ameríkuríkja. í.Uruguay. árið.1961. en.þar.
spáði.hann.því.„án.minnstu.efasemda“,.að.
hagvöxtur.á.Kúbu.yrði.tíu.af.hundraði.og.að.
árið.1980.myndu.tekjur.hvers.Kúbumanns.
verða. meiri. „en. nú. gerist. í. Bandaríkjun­
um“ ..Staðreyndin.er.sú.að.árið.1997,.þegar.
þrjátíu. ár. voru. liðin. frá.dauða.hans,. urðu.
Kúbumenn.að.gera.sér.að.góðu.fimm.pund.
af.hrísgrjónum.og. eitt.pund. af.baunum.á.
mánuði,. fjórar.únsur.af.kjöti. tvisvar.á. ári,.
fjórar. únsur. af. sojabaunapasta. á. viku. og.
fjögur.egg.á.mánuði .
Eftir.byltinguna.var.jarðeignum.skipt.upp.
og.land.tekið.frá.hinum.ríku ..Það.var.hins.
vegar.afhent.skriffinnum.en.ekki.bændum ..
(Tilskipunin.var.samin.í.húsi.Che .).Í.nafni.
fjölbreytni. var. ræktað. land. minnkað. og.
vinnuafli. beint. til. annarra. atvinnugreina ..
Afleiðingin.varð.sú.að.á.tímabilinu.frá.1961.
til.1963.minnkaði.uppskeran.um.helming,.
varð. aðeins. 3,8. smálestir .. Var. hægt. að.
réttlæta.þessa.fórn.með.aukinni.iðnvæðingu.
á.Kúbu?.Kúbumenn.áttu.því.miður.engin.
hráefni. til. þungaiðnaðar. og. vegna. upp­
skipt.ingarinnar. í. kjölfar. byltingarinnar.
áttu.þeir. ekki. fé. til. að.kaupa.hráefnin,.og.
reyndar. ekki. brýnustu. nauðsynjar .. Árið.
1961.neyddist.Guevara.til.að.gefa.starfsfólki.
á.skrifstofunni.hallærislega.skýringu:
Félagar. okkar. í. tæknideildum. fyrir.tækj­
anna. hafa. hannað. tannkrem. . . .. sem. er.
alveg.jafngott.og.eldra.krem ..Það.hreinsar.
alveg. jafn. vel. en. verður. að. steini. eftir.
smástund .
Árið.1963.voru.allar.áætlanir.um.iðn.væð­
ingu.á.Kúbu.gefnar.upp.á.bátinn.og.bylt­
ingarstjórnin.varð.að.sætta.sig.við.ný.lendu­
hlutverkið .. Kúbumenn. framleiddu. sykur.
fyrir. austurblokkina. og. fengu. í. staðinn.
olíu.til.eigin.þarfa.og.til.að.flytja.út ..Næstu.
þrjá. áratugi. lifðu. Kúbumenn. á. styrkj.um.
frá. Sovétríkjunum,. sem. námu. ein.hvers.
staðar. á. bilinu. frá. 65. til. 100. billjónum.
Bandaríkjadala .
Guevara.tókst.aldrei.að.verða.forsprakki.félagslegs. réttlætis,. en. á. hann. skilið.
að.hljóta. sess. í. sögubókum.sem. snillingur.
í. skæruhernaði?. Margir. draga. í. efa. mesta.
hernaðarafrek.hans.í.stríðinu.gegn.Batista,.
töku. borgarinnar. Santa. Clara. eftir. að.
hann. og. menn. hans. réðust. úr. launsátri.
á. lest. sem. flutti. mikinn. liðsauka .. Margt.
bendir. til. þess. að. lestarstjórinn. hafi. gefist.
upp. fyrirfram,.kannski. eftir. að.hafa.þegið.
mútur .. (Gutiérrez. Menoyo,. sem. stýrði.
öðrum. skæruliðahópi. á. svæðinu,. er. í.
hópi. þeirra. sem. hafna. hinni. opinberu.
frásögn. af. sigri. Guevara .). Strax. eftir. sigur.
byltingarinnar.á.Kúbu.skipulagði.Guevara.
skæruliðaheri. í. Níkaragúa,. Dóminikanska.
lýðveldinu,.Panama.og.Haiti,.en.þeir.voru.
allir. brotnir. á. bak. aftur .. Árið. 1964. sendi.
hann. argentínska. byltingarmanninn. Jorge.
Ricardo. Masetti. út. í. opinn. dauðann. er.
hann.taldi.hann.á.að.ráðast.gegn.landi.sínu.
frá.Bólivíu,.skömmu.eftir.að.fulltrúalýðræði.
var.endurreist.í.Argentínu .
Leiðangurinn. til. Kongó. árið. 1965. var.
skelfilegur .. Guevara. tók. afstöðu. með.
tveimur. uppreisnarforingjum. —. Pierre.
Mulele.í.Vestur­Kongó.og.Laurent.Kabila.í.
austurhlutanum ..Báðir.börðust.gegn.hinni.
illu. stjórn. landsins. sem. naut. stuðnings.
Bandaríkjanna,. Suður­Afríku. og. útlægra.