Þjóðmál - 01.06.2015, Side 63

62 ÞJÓÐMÁL SUMAR 2015
Reykja.vík,.sem.höfðu.verið.í.Surtshelli.og.
ætluðu.heim.daginn.eftir ..Þeir.fóru.strax.
að.spyrja.mig.spjörunum.úr ..Íslendingar.
eru.afar.forvitn.ir ..Þeir.töluðu.allir.dönsku.
reiprennandi,.myndarmenn ..Svo.fengum.
við. kvöldmat,. kalt. borð. og. hafragraut,.
graut.inn.fyrst,.og.kaffi ..Það.var.búið.um.
mig.á. svefnbekk. í. stofunni.og.þegar.við.
fórum.að. sofa. var.klukkan. að.verða.11 ..
Það.héngu.myndir.af.Byron,.Schiller.og.
Goethe. á. veggjunum .. Ég. er. undrandi. á.
hvað.ég.er.góður.reiðmaður ..Þegar.ég.er.
kominn.upp.á.hest.er.eins.og.35.árin.séu.
þurrkuð.burt. sem. liðin. eru. síðan.ég.var.
þjálfað.ur.í.reiðmennsku .
Aftur. má. finna. að. Johannesi. Larsen. fell­
ur. vel. að. ferðast. ríðandi,. hann. upplifir.
nátt.úruna. af. miklu. sterkari. tilfinningu ..
Þegar.hann.er.í.bíl.skrifar.hann.á.leiðinni,.
nákvæmar.lýsingar.á.landslaginu.sem.farið.
er.um ..En.það.er.enginn.vafi.á.því.að.hann.
vill. frekar.vera.á.hestbaki ..Aftur.er.gaman.
að.lesa.dagbók.Ólafs.Túbals.og.sjá.hvernig.
hann. lýsir. ferðinni. að. Húsafelli. þann. 2 ..
ágúst.1927:
Við.áfram,.ekki.er.enn.komið.á.gististað ..
Við. ríðum. hart,. við. og. hest.arnir. erum.
þreyttir .. Nú. sjáum. við. bæ. framundan ..
Það.er.Húsafell,.þessi.staður.sem.Ásgrím­
ur. hefur. mest. málað. frá. og. það. er. ekki.
að. ástæðulausu,. hér. er. ljómandi. fallegt ..
Þegar. ég. er. orðinn. ríkur. þá. ætla. ég. að.
hafa.þig.og.litla.vininn.með.og.liggja.hér.í.
skóginum.heilt.sum.ar,.það.er.indælt.hér ..
Þegar.við.komum.í.bæinn.þá.eru.3.gestir.
fyrir,. Tommi. Hallgríms,. Gunnar. Viðar.
og.einn.enn.sem.ég.ekki.man.hvað.heitir .
Ólafur. Túbals. skrifar. alltaf. í. dagbókina.
eins. og. þetta. væri. bréf. og. maður. er. ekki.
í. vafa.um.hver. er.móttakandinn ..Þann.3 ..
ágúst. fara.þeir. snemma. frá.Húsafelli ..Þeir.
ríða. fram. hjá. bænum. Kalmanstungu. og.
áfram.yfir.mosavaxið.hraun ..Það.er.fallegt.
og.mjúkt.að.sjá.en.getur.verið.hættulegt.að.
ferð.ast.um,.því.að.þykkur.mosinn.hylur.oft.
sprungur. í. hrauninu .. Ólafur. veit. það. og.
þess. vegna. hefur. hann. tekið. staðkunnug­
an. leið.sögu.mann,.prestssoninn.Gunnlaug,.
með.í.þessa.ferð .
Þeir.koma.að.stóru.gati.í.hrauninu,.opinu.
að. Surtshelli .. Það. hefur. rignt. stöðugt. og.
þeir. eru. því. hálffegnir. að. nú. liggur. leiðin.
niður.í.hellinn.þar.sem.er.þurrt ..Það.er.samt.
erfitt.að.komast.þangað ..Þeir.verða.að.klifra.
yfir. stór. hraunbjörg. og. eru. oft. næstum.
dottnir ..Þeir.fara.fyrst.inn.í.stærsta.hellinn,.
hann.er.afar. langur.en.ekki.mjög.breiður ..
Þeir. fara. svo. lengra. inn. þar. til. þeir. koma.
að.opi.þar.sem.birtan.fellur.niður.um ..Sagt.
er.að.útilegumenn,.sem.héldu.til.í.þessum.
helli,.hafi.rekið.kindurnar,.sem.þeir.höfðu.
stolið,.að.þessu.opi.og.látið.þær.síðan.detta.
niður.í.hellinn ..Þeir.halda.síðan.lengra.inn.
og.finna.fleiri.hella ..Það.er.niðamyrkur.og.
aðeins.vegna.þess.að.þeir.eru.með.logandi.
kerti.í.höndum.sjá.þeir.nokkurn.hlut ..Þeir.
finna. klofin. bein. og. leifar. af. eldstæði. þar.
sem.úti.legumennirnir.hafa.eldað.mat.sinn ..
Johannes. Larsen. sest. og. skrifar. frásögn. af.
hópi. útilegumanna. eins. og. hann. hefur.
heyrt.hana:
Sagan. segir. að. hér. hafi. búið. hópur. úti­
legu.manna.sem.lifðu.á.kindum.og.öðrum.
grip.um.sem.þeir.stálu.frá.bænd.unum.og.
hentu. niður. í. þeim. hluta. hellisins,. þar.
sem.var.op.yfir,.en.hinir.tóku.við.þeim.og.
slátruðu.þeim .. Sonur. frá.Kalmanstungu.
dvaldi.með.þeim.eitt.ár.en.sveik.þá.svo.þá.
í.hendur.bændanna.sem.fóru.og.drápu.þá.
að.undanskildum.einum.sem.hét.Eiríkur.
sem.komst.undan.með.því.að.hlaupa.upp.
á. Eiríksjökul,. en. þeir. náðu. að. höggva.
annan. fótinn.af.honum ..Mörgum.árum.
seinna.kom.ókunnugur.kaupmaður.með.