Þjóðmál - 01.06.2015, Page 77

76 ÞJÓÐMÁL SUMAR 2015
sínu.leyti.árangur.af.þjóðmálabaráttu.þeirra.
og. annarra. Hafnar­Íslendinga. á. nítjándu.
öld .
Ámeðan. Bogi. Th .. Melsteð. var. enn. á.dögum.var.hans.alloft.getið.í.íslenskum.
blöðum.og.tímaritum ..Árið.1908.birtist.til.
að.mynda.grein.um.hann.í.Óðni,.eftir.séra.
Matthías.Jochumsson ..Þar.sagði.í.upphafi:
Bogi.hefur.staðið.framarlega.þeirra.manna,.
sem. lengi.hafa. starfað. til. gagnsmuna.og.
sóma. ættjörðu. sinni. fyrir. ljeleg. laun. og.
enn.ljelegri.þakkir ..Í.full.þrjátíu.ár.hefur.
þessi.fróði.og.óþreytandi.námsmaður.lagt.
fram. krafta. sína. til. eflingar. flestum. vel­
ferðar.málum. vorum:. þingmálum,. bún­
aða.r.málum. og. skólamálum,. sjerstök.um.
mál.um.og.almennum ..Tillögur.hans.eru.
orðnar. nálega. óteljandi,. allar. þarflegar.
og. skynsamar,. en. aldrei. „úr. tunglskini.
spunnar“ ..Bogi.er.það.sem.Englendingar.
kalla. matter­of­fact. man,. það. er:.
praktískur. maður,. er. minna. hirðir. um.
hugsjónir. heldur. en. hlutina. sjálfa,. sem.
hann. hefur. fyrir. augum,. og. minna. um.
andríki.heldur.en. rök.og. ráðdeild ..Fyrir.
þá.sök.hafa.óvildarmenn.hans.sífellt.legið.
honum. á. hálsi. fyrir. skort. á. andríki. og.
öllum.hærri.hugsjónagáfum;.og.enn.verri.
menn. og. vitminni. hafa. brigslað. honum.
um.heimsku.og.tossaskap .*
Þetta. mátti. allt. til. sanns. vegar. færa .. Þeir.
sem.kynna.sér.ævi.Boga.og.störf.munu.þó.
flestir. sannfærast. um. að. hann. var. mikill.
hugsjónamaður. en. vann. að. framgangi.
baráttumála. sinna. af. skynsemi. og. reyndi.
jafnan.að.velja.þær.leiðir.er.færar.voru ..Orð.
séra.Matthíasar.um.óvildarmenn.Boga.voru.
ekki.heldur.úr.lausu.lofti.gripin ..Hann.hafði.
allt.frá.því.á.skólaárunum.í.Lærða.skólanum.
*.Matthías.Jochumsson.(1908):.„Bogi.Th ..Melsteð” ..
Óðinn.12 ..blað.III ..árg .,.marz.1908,.93 .
orðið.að.þola.að.vera.kallaður.heimskur,.lítill.
andans.maður.og.svo.framvegis ..Það.lét.hann.
sér.þó.oftast.í.léttu.rúmi.liggja.en.fylgdi.eigin.
sannfæringu. í. hverju. máli. og. óneitanlega.
kom.hann.miklu.meiru.í.verk.en.margir.þeir.
sem.töldu.sig.gáfaðri.og.meiri.andans.jöfra ..
Þegar.á. leið.og. fenna.tók.yfir. skólakarp.og.
pólitísk. átök. aldamótaáranna. dró. mjög. úr.
árásum.í.þessum.dúr.á.Boga.og.virðing.hans.
meðal.þjóðarinnar.jókst.að.sama.skapi .
Margir.dáðu.Boga.fyrir.elju.hans.og.þol­
gæði. og. fyrirgáfu. honum. þótt. hægt. gengi.
með. Íslendinga. sögu .. Fyrir. munn. þeirra.
mælti. séra.Matthías.undir. lok.greinarinnar.
í.Óðni:
Að. endingu. skal. nefna. það. sem. út. er.
komið.af.Íslandssögu.B ..Th ..M ..(1 ..bindi.
og.1 ..hefti.2 ..bindis) ..Jeg.fyrir.mitt.leyti.
færi.höfundinum.heilar.þakkir.fyrir.verk.
hans. —. verk,. sem. enginn. meðalmaður.
virðist. fær. um. að. byrja,. auk. heldur.
fullkomna ..Þarf. til. slíks.stórvirkis,.ef.vel.
á.að.takast,.ekki.einungis.vitsmuni.mikla.
og. víðtækan. fróðleik,. heldur. einkum.
óþreytandi.þrek.og.samviskusemi .**
Nú.er.Bogi.flestum.gleymdur.öðrum.en.ör­
fáum. áhugamönnum. um. sögu. Íslendinga.
á.ofanverðri.nítjándu.og.öndverðri.tuttug­
ustu. öld .. Nýjar. bækur. um. sögu. Íslands.
leystu. ritverk. hans. smám. saman. af. hólmi.
og. í. almennum. ritum. um. sögu. lands. og.
þjóðar. er.hans. sjaldan.getið.nema. eins.og.
í. framhjáhlaupi .. Það. má. kalla. kaldhæðni.
sögunnar. og. er. ósanngjarnt .. Við. verkalok.
stendur. eftir. í.huga.þess,. sem.þessar. línur.
ritar,. mynd. af. óeigingjörnum. eljumanni,.
einlægum. föðurlandsvini. sem.vann.hverju.
máli. sem. best. hann. gat. og. eins. og. hann.
taldi. þjóð. sinni. hallkvæmast .. Fyrir. það. á.
hann.skilið.að.saga.hans.varðveitist .
**.Matthías.Jochumsson.(1908):.„Bogi.Th ..Melsteð” ..
Óðinn.12 ..blað.III ..árg .,.marz.1908,.93–94 .