Tímarit Máls og menningar - 01.05.2002, Blaðsíða 9

Áhugaverðar bækur tmm bls. 7
In the Name
{» Yltzhak Rabin's
oorrow
grariddaughter wrltes
and Hope
^ about her grandfather,'
her country, and the
quest for peace
M8A BEN AIIZI PEIOSSOF
SAÍD K. ABURISH
ARAFAT
Ah
arlömb rekur bakgrunn deilna
þessara hópa og reynir að skoða
þær frá sjónarhóli bæði araba og
gyðinga. Morris er prófessor í
sagnfræði við Ben-Gurion há-
skólann í Beersheba í ísrael og
hefur skrifað talsvert um sögu
fsraels, meðal annars um palest-
ínska flóttamenn og ísraelsku
leyniþjónustuna. Honum þykir
takast vel til við að gæta jafn-
vægis í frásögninni og hefur bók-
in hlotið frábæra dóma fyrir ná-
kvæmni og áreiðanleika. Morris
einbeitir sér að pólitískum og
hernaðarlegum þáttum deiln-
anna en lætur menningarlegar
og efnahagslegar ástæður frekar
liggja á milli hluta. Segja má að
lokaniðurstaða hans endurspegli
tilvitnunina á saurblaði bókarinn-
ar: „I and the public know /
What all schoolchildren learn, /
Those to whom evil is done / Do
evil in return. (W.H. Auden,
„September I, 1939")"
Vintage Books 2001
In the Name of
Sorrow and Hope
Vilji vestrænir lesendur sökkva
sér ofan í umfjöllun um deilur
ísraela og Palestínumanna er af
ýmsu að taka og örlítið brot af
því er að finna í íslenskum bóka-
verslunum. Það vekur hins veg-
ar athygli að nær allt fáanlegt
lesefni sem skrifað er nálægt
vígvellinum er eftir ísraelska
höfunda. Líklega er þeim betur
treystandi en aröbum til að
skrifa hlutlausa frásögn. Eða
hvað? — Það er að minnsta
kosti ekki vitlaust að velta
þessu fyrir sér áður en tekið er
til við lesturinn.
Fyrsta bókin sem við bendum
á er In the Name of Sorrow and
Hope eða í nafni sorgar og von-
ar. Höfundurinn er Noa Ben
Artzi-Pelossof, barnabarn Yitz-
haks heitins Rabins. Noa minn-
ist afa síns af virðingu og hlýju
og elur augljóslega í brjósti sér
sömu friðarþrá og hann. Þörfin
fyrir að binda endi á stríðið við
Palestínumenn og útrýma hatr-
inu sem ríkt hefur milli þjóðanna
er rauði þráðurinn í bók hennar.
Þegar bók Nou kom út árið
1996, fáeinum mánuðum eftir
morðið á afa hennar 4. nóvem-
ber 1995, höfðu menn á orði að
hún væri fulltrúi þeirrar kynslóð-
ar sem ætti raunverulega von
um frið. Þótt sú von hafi ef til vill
dofnað er fróðlegt að lesa per-
sónulega minningabók um einn
þeirra manna sem undirrituðu friðarsamning-
ana frægu í Osló 1993. Rabin var sæmdur frið-
arverðlaunum Nóbels árið 1994 ásamt þeim
Simoni Peres og Yasser Arafat en það er þó
ekki aðeins stjórnmálamaðurinn sem birtist í
bók Nou, heldur fyrst og fremst manneskjan
Rabin.
Schocken Books 1997
Righteous Victims -
A History of the Zionist - Arab
Conflict, 1881-2001
Deilur síonista og araba eiga sér langa sögu
sem tengjist trú, siðum, pólitík og vísast fleiru,
eins og lesa má í grein Lilju Hjartardóttur á
næstu síðum. Benny Morris, höfundur bókar-
innar Righteous Victims eða Réttlætanleg fórn-
Arafat
From Defender
to Dictator
Ævisaga Arafats, eða Mohammed Abdel
Rahman Abdel Raouf Arafat Al Qudua Al
Husseini eins og hann heitir fullu nafni, er
áhugaverð lesning, ekki síst vegna þess að hún
er skrifuð af Palestínumanni en án samráðs við
forsetann. Höfundurinn, Saíd K. Aburish, fer
gagnrýnum höndum um leiðtogann og segir
hann gamaldags arabahöfðingja en dregur þó
ekki úr afrekum hans. Hann sýnir hvernig Ara-
fat náði að byggja upp þjóðerniskennd meðal
Palestínumanna þrátt fyrir tilburði ísraelskra
leiðtoga á borð við Goldu Meir til að drepa nið-
ugaverðar bækur
ísrael og Palestína
ur samkennd þjóðarinnar. Hann rekur hvernig
hann kom palestinsku þjóðinni á heimskortið
og breytti eigin ímynd og stöðu í heiminum frá
hryðjuverkamanni til friðarverðlaunahafa Nób-
els. Erlendir gagnrýnendur hafa sagt bókina
gefa athygliverða en lítt heillandi mynd af Ara-
fat. Sú mynd hugnaðist þó einhverjum, til
dæmis fagnaði gagnrýnandi Jewish Cronicle
þeim afhjúpunum sem gerðar eru á valdatíð
Arafats, þegar bókin kom út. Vert er að hafa í
huga að bókin var fyrst gefin út 1998 en sem
kunnugt er hafa mál þróast hratt í Palestínu og
staða Arafats breyst verulega síðan þá.
Bloomsbury 1999
Aö auki má benda á ótal fróðlegar síður um deil-
ur Palestínumanna og ísraela á netinu. Meðal
annars þessar:
Um arababandalagið, nýlegan fund þess. Auk þess
fjölmargar krækjur á áhugaverðar síður, m.a. fjöl-
miðla í ísrael og Palestínu.
http://www.guardian.co.uk/theissues/0,6514,18099,
OO.html
Umsögn Nóbelsnefndarinnar um fríðarverðlaunin
1994: http://www.nobel.se/peace/laureates/
1994/press.html
Oslóarsamkomulagið:
http://almashriq.hiof.no/gener-
al/300/320/327/oslo.html
Umsögn Amnesty International um stöðu mála 5
árum eftir Oslóarsamkomulagið: http://www.am-
nesty.org/ailib/aipub/1998/SUM/50200498.htm
Alfræðibók gyðinga á netinu geymir upplýsingar um
Ariel Sharon: http://www.us-israel.org/jso-
urce/biography/sharon.html
Að loknum kosningum í l’srael 2001 mátti lesa um
Sharon og fleiri leiðtoga Miðausturlanda:
http://www.cosmopolis.ch/english/cosmo
14/arielsharon.htm
BBC sýndi þátt um meinta strlðsglæpi Sharons sl.
sumar sem kallaði á viðbrögð: http://www.cdn-fri-
ends-icej.ca/isreport/june01/bbc_sharon.html