Kennarablaðið - 01.06.1900, Blaðsíða 2

130
manninum kafnar lnín oflaust þegar í byrjun, af því að þeim
gefst enginn kostur á að heyra eða lesa neitt sögulegs efnis,
svo teijandi sé. Og ekki ruunu hinir vera færri, sem hún af-
vegaleiðist hjá. Þeir fá steina fyrir brauð. Þeir fá illa samdar
skröksögur, sem engan Jærdóm hafa að geyma, í staðinn fyrir
sögur, sem bæði fela í sór santileik og lærdóm. f’ær ættu þeir
að fá. Ekki svo að skilja, að eigi megi láta börn lesa eða
heyra annað en það, sem er .$ögnlegur sannleiki. Ævintýrin
eru sjaldnast bygð á neinum söguJegum viðhurðum, en fáir
neita þó því, að þau séu góð og gagnleg fyrir börn til að byrja
með, enda hafa þau og marga góða Jærdóma að geyma, og á
bak við þau liggja æflnlega einhver sanníndi. Sama er og að
segja um ýmsar skáldsögur, og geta þær því oft verið vel
fallnar til lestrar fyrir eldri börn. En vaikárni verður hér við
að hafa; því að oft getur það komið fyrir, að skáldsögur, sern
eru góðar og gagnlegar fyrir fullorðna, séu óheppilegar, jafnvel
skaðlegar fyrir börn. Jr’annig er því ekki varið með hreinar
og beinar skröksögur (eða lygasögur, sem þær alment eru kall-
aðar), sögur, sem engan sannleiksneista hafa að geyma, ridd-
arasögur og þess konar. Það er ekki hægt að segja um þær,
að þær geti rerið óhohar fyrir börn; þær eru það alt af og
undantekningarlaust. Af tvennu illu er betra, að barnið hafl
ekkert að lesa, en að það lesi sJíkar sögur, því að þær drepa
niður sannleiksást barnsins og sljófga löngun þess eftir sönn-
um fióðleik og mentandi lærdómi.
En ein er sú saga, sem hvert einasta barn ætti að fá
tækifæri til að lesa og nema, og það er saga ættjarðarinnar,
saga þjóðarinnar, sem barnið á kyn sitt tii. að rekja-, sem það
vex upp hjá og sem það á að starfa fyrir síðar í líflnu. Það
er sönn saga og það er lœrdómSrík saga, og það er líka skemti-
leg saga, þ. e. a. s. getur verið skemtileg og á að vera það,
en er það ekki, af því að - hún er hér ekki til. Jú, vór höfum
kenslubók í íslands sögu, sem notuð heflr verið á skólunum
nú uin nokkuð mörg ár,; en hana er naumast unt að telja
með kenslubókum fyrir börn, og skemtileg er hún í öllu falli
ekki. Að öðru leyti skal það sagt um þá bók, að hún er