Kennarablaðið - 01.06.1900, Blaðsíða 4

132
reisn þjóðar vorrar gripið allan þorra manna hér á landi.
Samfara þessu mun vera þverrandi ættjarðarást og þjóðernis-
tilfinning hjá allmörgum, enda er erfitt að hugsa sér, að þjóð,
sem gagntekin ei' af brennandi ást til ættjarðarinnar, geti
orðið gripin af. óhug og örvæntingu um viðreisn hennar. En
þetta, óhugurinn og örvæntingin, er* sorglegt ástand og meira
en það; það er blátt áfram eyðileggjandi fyrir þjóðina. Verði
því eigi útrýmt, þá er mjög hætt við, að það verði til að
eyðileggja hana aiveg sem sérstaka þjóð, áður en langir tímar
líða.
Hér er stórt og þýðingarmikið verkefni fyrir kennarana
og skólana, að innræta hinni vaxandi kynsióð rækt við landið
og þjóðina, glæða hjá lienni ættjarðarástina og þjóðernistil-
finninguna. Og kröftugasta meðalið til þessa er íslandssögu-
kenslan. Sagan á að kenna unglingnum að þekkja þjóðina,
upplag hennar, háttalag og ástand bæði á liðnum og yfir-
standandi tíma. Hún á að sýna honum, livað það er, sem
hefir orðið þjóðinni til blessunar og tjóns, hvers hún þarf með
og hvað Jrún þarf að varast. Hún á að benda honum á mikil-
mennin, sem mest hafa unnið að framföi'iun þjóðarinnar, til
þess að hvetja harm til að iikjast þeiin, og hún á einnig að
sýna honum varmennin, sem hafa unrúð þjóðinni mein, svo
að liann geti lært að varast þeirra dærni. Hún á að benda
honum á hagsældar-tímabilin, svo að það veki hjá honum
löngun eftir þvíliku ástandi og uppörfi hann til að starfa að heill-
um þjóðarinnar, og hún á líka að sýna honum hin myrkari
tímabilin, svo að hann geti lært, hvað þá má helzt til bjarg-
ar og viðreisnar verða.
En það er stórkostlegt mein, að oss vantar kenslubókina.
Og-auk þess er líka skömm að því fyrir oss — sérstaklega
fyrir oss íslendinga, afkomendur og ianda þeirra „Ara og Snorra."
„Tvennir eru tímarnir." Sú var tíðin, að íslendingar voru
hin eina þjóð í heimi, sem átti sína eigin sögu (auk margra
annara sögurita) á móðurmálinu. JSTú eiga allar mentaðar þjóðir
sögu sína nema vér.