Morgunblaðið - 10.05.1978, Blaðsíða 4

36
Verður Tónlistarskól-
inn í Reykjavík Tón-
listarháskóli íslands?
Á undanförnum árum hefur rekstur og skipulagning
tónlistarskóla á íslandi tekið örum breytingum. Margt
kemur til. Meiri fjármunum hefur verið varið úr sjóðum
almennings til tónlistarskóla en áður, og nemendum,
kennurum og tónlistarskólum fjölgað. Við umbrot þessi
hafa vaknað ýmsar spurningar um framtíðarskipulag og
framtíðarhorfur, sem lítið hefur verið drepið á í fjölmiðlum,
eða á öðrum opinberum vettvangi. SkýHngin á þessari þögn
er vafalaust sú, að skólastjórar hafa ekki viljað ögra
„keppinautum“ sinum, eða taka sér í hendur vald sem þeim
ber ekki. Enda er það svo, að „valdskipting" innan stéttar
tónlistarskólastjóra er nokkuð óljós, og staða tónlistarinnar
sjálfrar innan hins almenna skólakerfis enn óljósari. Hver
stjórnar? Hver ræður? Hver markar stefnuna? Hver sker
á hnútinn? Til að leita svara við spurningum sem þessum
boðaði undirritaður tónlistarskólastjóra höfuðborgarinnar
á fund. Urðu þeir fúslega við þeirri beiðni. Ekki er ólíklegt
að fulltrúum landsbyggðarinnar verði boðið til svipaðs
fundar innan tíðar. Við sjáum hvað setur.
Spurningar þær sem nú verða
teknar til meðferðar eru að því
leyti óskyldar landsbyggðarmál-
um, að hér um ræðir fjóra
tónlistarskóla innan eins sveitar-
félags. En víðast hvar er aðeins
einn tónlistarskóli í hverju
sveitarfélagi. Sambúð, samstarf og
innbyrðis tengsl þessara reykvísku
stofnana verða tekin til umfjöllun-
ar. Ennfremur hefur það þótt
sjálfsagt (?) til þessa að æðsta
tónlistarstofnun Islands sé í
Reykjavík. Hér á eftir mun örla
hvort tveggja á ágreiningi og
samstöðu um það hver hinna
fjögurra reykvísku skóla skuli
hljóta hnossið, eða virðingartitil-
inn: Tónlistarháskóli íslands. Sú
umræða ætti að skipta alla máli,
bæði Reykvíkinga og Iands-
byggðarmenn.
Þeir sem tóku þátt í umræðun-
um voru þeir Sigursveinn D.
Kristinsson (Tónskóli Sigur-
sveins), Stefán Edelstein (Tón-
menntaskóli Reykjavíkur), Garðar
Cortes (Söngskólinn í Reykjavík)
og Jón Nordal (Tónlistarskólinn í
Reykjavík).
- • -
BLM: Hvenær var viðkomandi
skóli stofnsettur? Hver hefur með
höndum rekstur hans? Hver er
staða hans á meðal tónlistarskóla
Reykjavíkur, eða sérsvið?
Sigursveinni Tónskóli Sigur-
sveins D. Kristinssonar var
stofnaður 30. mars, 1964. Hann var
stofnaður af félagi er hafði verið
komið á mánuði fyrr, og nefnt var
Styrktarfélag Tónskólans. Félagið
kaus stjórn, sem jafnframt er
skólaráð Tónskólans, og sér um
rekstur hans. Staða skólans á
meðal tónlistarskóla höfuðborgar-
innar held ég að sé ekki alveg ljós.
Við höfum kennt nemum á öllum
aldursstigum, frá sjö ára og allt til
fimmtugs, ef svo ber undir. En
próf frá skóla okkar hafa ekkert
lagagildi; eru aðeins viðurkenning
fyrir menntun þá sem nemendur
hafa hlotið.
Um sérsvið skólans er það að
segja, að skólinn miðast við það að
taka á móti nemendum sem einnig
eru við nám á öðrum sviðum, eöa
störf, og geta því ekki einbeitt sér
að tónlistarnámi að fullu. Skólinn
er einskonar alþýðuskóli.
Stefáni Tónmenntaskólinn var
stofnsettur 1952, þá undir nafninu
Barnamúsikskólinn. Skólinn er
rekinn eins og aðrir tónlistarskól-
ar af ríki og borg, og að því leyti
frábrugðinn Tónskóla Sigursveins
að um styrktarfélag er ekki að
ræða. Skólinn er almennur tón-
listarskóli, en með þá sérstöðu, að
hann tekur eingöngu við nemend-
um sem eru á grunnskólaaldrin-
um, þ.e. frá 6 til 15 ára. Skólagang-
an var styttri, en hefur verið lengd
nú nýverið.
Garðan Söngskólinn var stofn-
settur í september 1973, og eins og
Stefán sagði eru laun kennara
greidd af ríki og borg. Sérstaða
skólans eru sú, að söngur er eina
kennslugreinin, og greinar skyldar
þeirri listgrein. Einnig er það gert
að inntökuskilyrði að nemendur
séu átján ára eða eldri. Að vísu
hafa verið gerðar örfáar undan-
tekningar frá þessari reglu.
Jón: Tónlistarskólinn í Reykja-
vík var stofnaður 1930 af félögum
í Hljómsveit Reykjavíkur. Tveim-
ur árum seinna var Tónlistarfélag-
ið stofnað til að reka skólann, og
hefur gert síðan. Þar sem þetta
var fyrsti tónlistarskóli Reykja-
víkur tók hann við nemendum á
öllum stigum, og hefur eiginlega
gert það fram á síðustu ár. En
þetta hefur verið að breytast. Við
erum alveg hættir að taka við
byrjendum, nema þá þeim sem
koma utan af landi og hafa ekki
haft aðstöðu til að njóta tilsagnar
í tónlist. Til að mæta þessari þörf
stofnuðum við einskonar undir-
búningsdeild. Um sérsvið er það að
segja, að árið 1959 var Tónlistar-
skólanum falið að mennta söng-
kennara, eða það sem í dag kallast
tónmenntakennarar. Þetta var
ekki gert með lagabókstaf, heldur
með bréfi frá menntamálaráðu-
neytinu. Skólinn hefur gegnt þessu
hlutverki síöan þá, og einnig
stofnað aðrar kennaradeildir; t.d.
í leik blásturshljóðfæra, strengja-
hljóðfæra o.fl. Auk þessa hefur
Tónlistarskólinn lagt áherslu á aö
mennta það fólk sem hyggst stefna
að því að verða einleikarar, eða
atvinnuhljóðfæraleikarar.
BLMi Nú eru flestir, ef ekki
allir skólar landsins undir ein-
hverri yfirstjórn, er markar
Fyrri
hluti
starfssvið og tilgang einstakra
skóla innan skólakerfisins.
Hvaða aðili hefur með að gera
yfirstjórn tónlistarskólamála í
Reykjavik? Einnig, að hve miklu
leyti er stefnumörkun, námstil-
högun og stjórn almennt í hönd-
um einstakra skólastjóra?
Jóni Stefnumörkun hefur verið
nær alveg í höndum einstakra
skólastjóra. Það var fyrst fyrir
tveimur árum að tilraun var gerð
til að samræma kennsluskrár að
einhverju leyti.
Stefáni Það er ekki til nein
yfirstjórn tónlistarskóla í Reykja-
vík. Samkvæmt lögum frá 1975
greiðir ríki og borg laun kennara
til helminga, en hvorugur þessara
aðila skiptir sér neitt af stjórn
skólanna. Skólastjórarnir eru ein-
ráðir!
Sigursveinni Ég vildi bæta því
við, að fyrirstjórn skólanna var í
menntamálaráðuneytinu þar til
þessi lög frá 1975 voru samþykkt.
Þangað sendi ég allar skólaskýrsl-
ur fyrrum, en nú vilja þeir ekkert
með þær hafa. Með þessu er ég að
segja, að yfirstjórn peningaúthlut-
ana til tónlistarskóla var í höndum
ráðuneytisins. En það er rétt sem
Jón og Stefán sögðu, uppbygging
kennsluefnis er eftir sem áður í
höndum einstakra skólastjóra.
Stefáni Auðvitað er æðsta stjórn
skólanna í menntamálaráðuneyt-
inu.
Sigursveinni Og þó, samkvæmt
þessum nýju lögum sem við
störfum eftir heyra tónlistar-
skólarnir uhdir sveitarstjórnir.
Þær ákveða fjárframlög, og ef við
ættum að senda greinargerðir um
störf okkar eitthvert, þá væri það
til þeirra, en ekki í menntamála-
ráðuneytið.
Stefáni En skólarnir hafa full-
trúa í menntamálaráðuneytinu,
Kristin Hallsson, og til hans er
hægt að leita.
Jóni Tónlistarskólinn hefur þá
sérstöðu að hann heyrir að hluta
undir menntamálaráðuneytið, þ.e.
hvað tónmenntakennaradeildina
áhrærir. Sú deild er ríkisstyrkt og
ríkisrekin ein allra.
BLMi Setjum sem svo, að
einstaklingur eða félagasamtök
hafi áhuga á að koma á framfæri
tillögu um breytingu á rekstrar
fyrirkomulagi þeirra tónlistar-
skóla höfuðborgarinnar sem nú
hafa einokun á tónlistarkennslu í
Reykjavík. Hvert ber aðila þess-
um að leita? Ber honum að leita
til einstakra skólastjóra, borgar-
yfirvalda eða menntamálaráðu-
neytisins?
Garðari Ef einhver vill breyt-
ingar hjá mér þá kemur hann til
mín.
Jóni Ég tek undir orð Garðars.
Stefánt Ef einhver vill breyting-
ar þá hlýtur sá hinn sami að sækja
tii viðkomandi skólastjóra. En ef
um alvarlega kvörtun er að ræða
þá væri réttast að leita til
menntamálaráðuneytisins.
Jóni Það er ákveðinn starfsmað-
ur þar sem hefur með þessi mál að
gera eins og áður sagði.
Garðari En fulltrúi mennta-
málaráðuneytisins gæti hins vegar
engu breytt innan skólanna. Hann
gæti í mesta lagi komið og talað
við okkur, ef hann sæi ástæðu til.
Nei, hann gæti engu breytt —
allavega ekki hjá mér.
Sigursveinni Já, ég álít það
réttast að fara til viðkomandi
skólastjóra ef um kvörtun er að
ræða.
Jóni Við erum tómir smákóngar!
BLMi Hver sker úr um það
hver staða skóla ykkar sé innan
hins almenna skólakerfis?
Sigursveinni Eg held ég verði að
hafa um þetta fáein orð. Mér
virðist þetta alveg óráðið mál sem
stendur. í frumvarpi sem liggur
fyrir Alþingi um framhaldsskól-
ana er ekki minnst einu orði á
tónlistarskóla, nema í einni grein,
og þá lítillega. En þó að tónlistar-
skólum sé ætlað að sjá um
tónlistaruppeldi þjóðarinnar er
þeim hvergi skipaður staður í
skólakerfinu! Það er aðeins tón-
menntakennaradeild Tónlistar-
skólans í Reykjavík sem hefur
fengið fastan sess með reglugerð
frá menntamálaráðuneytinu. Okk-
Tónhvísl
eftir GUÐMUND
EMILSSON
ur hinum er, að því er ég best veit,
ekki markaður bás.
Nú geta nemendur Menntaskól-
ans við Ilamrahlíð fengið svokall-
aða punkta. eða viðurkenningu.
fyrir að sækja kennslustundir í
Tónlistarskólanum í Reykjavík,
en ekki að sama skapi í Tónskóla
Sigursveins. Hvað veldur?
Jóni Þetta samstarf M.H, og
Tónlistarskólans hófst fyrir um
sex árum fyrir frumkvæði okkar
rektors M.H. Það var til heimild í
lögum um menntaskóla, að það
mætti meta nám í öðrum skólum
til stúdentsprófs, t.d. nám í
listaskólum. Éftir að við notfærð-
um þessa heimild bættist Mennta-
skólinn við Tjörnina í hópinn, enda
fjölmargir nemendur þessara
menntaskóla við nám í Tónlistar-
skólanum.
Ef nemandi í Söngskólanum er
við nám í Menntaskólanum við
Hamrahh'ð, fær hann söngnám
sitt viðurkennt til stúdentsprófs?
Garðari Fordæmið er til. Nem-
andi sá sem fengið hefur slíka
punkta viðurkennda var að vísu
ekki söngnemi. Það vill þannig til
að einn kennara Söngskólans er
einnig hörpuleikari, og nemandi
hans fékk hörpunám sitt viður-
kennt til stúdentsprófs. Leyfið
fékkst hjá rektor viðkomandi
menntaskóla, hjá mér og yfirvöld-
um.
Hver veitir þessa heimild?
Stefáni Er það ekki námstilhög-
un menntaskólanna sjálfra sem
sker úr um þetta?
Jóni Mér finnst eðlilegt að öllum
tónlistarskólum sem hafa nemend-
ur á þessu stigi sé heimilt að taka
þetta að sér, svo fremi nemendur
uppfylli ákveðin skilyrði í kunn-
áttu. Eftir að tónlistarnemendum
fjölgaði í menntaskólum finnst
mér að þurfi að endurskoða þetta
allt. Menntamálaráðuneytið ætti
að hafa frumkvæði í þessu máli.
Stefáni Þetta er ekki tekið nógu
föstum tökum. Mér finnst að
námsfólk eigi að fá tónlistarnám
viðurkennt alveg niður á grunn-
skólastig, eða niður á það stig þar
sem tónlist er valgrein nú þegar,
þ.e. í 8. og 9. bekk grunnskóla; að
það kæmi vísir að samfelldri
námsbraut 'fyrir væntanlegt at-
vinnu-tónlistarfólk frá 8. bekk
grunnskóla og uppí tónlistarhá-
skóla.
Sigursveinni Á s.l. vori fóru þrír
nemendur í Tónskóla Sigursveins
Tónlistarskólastjórar í Reykjavík. Frá vinstrii Sigursveinn D. Kristinsson. Stefán Edelstein, Garðar Cortes og Jón Nordal.