Teningur - 02.12.1985, Blaðsíða 56

tískasta sem þar ber við er að Knut Ped-
ersen gleymir einhversstaðar pípunni
sinni, mig minnir að það fari tuttugu,
þrjátíu síður í að hann sækir hana aftur.
Samt er þetta frábær bók.
En annars hefur mér alltaf þótt hall-
ærislegt þegar einhveriir höfundar
tromma upp og segja „Eg skrifa í stíl
Faulkners, Marquez...“ og svo líkist
það ekkert fyrirmyndunum. Nema
kannski sem hjárænuleg stæling. Svo
lærir líka hver um sig af svo ólíkum
hlutum.
— Pú hefur lesið mikið Ameríkumenn,
bœði norður og suður.
Já, en ég held ég hafi ósköp lítið lært
af þeim. Sumir þeirra hrifu mig mikið,
og smituðu eflaust eitthvað, en svo eru
aðrir þeirra sem ég las eitt sinn í bunk-
um en veit að örlar ekki á að hafi haft
áhrif á það sem ég skrifa sjálfur. Vonn-
egut, Kosinski...
En semsagt, ég játa kannski helst að
hafa reynt að læra af Hamsun, einsog
þetta með að reyna að búa til einhverja
stemmningu án þess mikið sé að gerast,
búa til einhvern heim sem snertir les-
andann bara með tilveru sinni. Einsog í
fyrsta hlutanum í Gulleyjunni, heimur
sögunnar þarf á einhvern hátt að verða
lesandanum kær svo það hafi einhver
áhrif á hann þegar hann ferst. Þess-
vegna legg ég svona mikið uppúr ein-
hverjum smáepísóðum í húsinu.
Ég geri semsagt mikið með þessa
sefjun. Kannski er það þessi frægi ka-
þarsis hjá Aristótelesi sem enginn veit
alveg hvað er. Mér finnst hann snerta
það sem ég er að hugsa: góð list á að
valda mönnum miklum andlegum
sprengingum og hugljómunum.
— Fylgirðu honum þá í því að ná þess-
um áhrifum?
— f uppbyggingu Gulleyjunnar já, þá er
að nokkru fylgt hans doktrínum. Þau
hafa dugað frá hans dögum og löngu
fyrr.
- Hvernig fer það saman að leggja upp-
úr stemmningu án atburða og svo að
byggja upp röklega framvindu í sam-
ræmi við Aristóteles?
Ja, Aristóteles er náttúrlega að tala
um leikrit, og Ieikritum eru sett mikið
þrengri skorður í tíma og rúmi. Eitt af
einkennum skáldsögunnar sem
listforms er það að hún getur rúmað
næstum allt. Það er ekkert sem bannar
að skáldsaga sé næstum óendanlega
löng, og að hún hlaupi hér og livar
útundan einhverri atburðarás. Slík saga
getur þó reynst hafa mjög formfasta
uppbyggingu ef grannt er skoðað. Þetta
hefur mörgum yfirsést, ekki síst hvað
varðar ýmsar módernískar skáldsögur
sem í fljótu bragði virðast vera ein-
hverjar formlausar amöbur.
— Geturðu orðað einhverja grundvallar-
hugsun bakvið þetta verk allt?
Ha? Já það er nefnilega það. Best ég
velji mér þá troðna slóð og vitni í T.S.
Eliot: „This is the way the world ends,
this is the way the world énds: Not witli
a bang but a whimper." Er ekki pott-
þétt að enda viðtalið með einni svona
snoturri tilvitnun?
Guðmundur Andri Thorsson
Páll Valsson
Sjón
77/ Elísu Breton
Á degi eins og þessum
eftir ferð
í gegnum borgina
í fylgd silunga
með hreistur
úr mjólk
sveiflast ég með loftvoginni
inn um
opnar
dyr og glugga
sólblómsins
hurðir og gluggatjöld
brenna
og fagna
appelsínunni
æðandi
um himininn
í leit að horfnu sendibréfi
Hvert sem hún fer
hættir fólk
að dansa
flísaleggur húsin með geitungum
grefur upp stráhatt
setur
á höfuð mitt
og sendir í göngutúr
að veiða
sjö alda gömul
ástarljóð
úr órólegum veginum
54