Teningur - 02.12.1985, Blaðsíða 23

Lægstu tölur Rauðra penna eru ekki
marktækar, því þeim ræður tilviljun
(þær vísa til fáeinna greina). Annars er
fylgnin merkilega mikil. lðunn breytist
undir stjórn Árna Hallgrímssonar;
áherslan færist nokkuð frá íslenskum
þjóðmálum og einkum frá sögu, nokk-
uð að erlendum málefnum og vísind-
um, en sérstaklega að bókmenntum
(þreföldun). Petta er nú áreiðanlega
einkennandi fyrir vinstrimenn á þessum
tíma, þeir hafa síður áhuga á þjóðlegri
arfleifð en algengt var, en þeim mun
meiri áhuga fyrir samtímanum. Raunar
er áherslubreytingin meiri en fram
kemur á töflunni, því Iðunn leggur sig
sérstaklega fram um að kynna nýja höf-
unda, ekki síður erlenda. Rauðir penn-
ar hafa þó hálfu meir um bókmenntir
og listir, um það efni er meirihluti
greina þeirra, enda voru þeir yfirlýst
boðunarrit nýrrar bókmenntastefnu.
En um þjóðmál, innanlands og utan,
fjalla flest þessi tímarit í svipuðum
mæli, það er rúmur þriðjungur greina.
Merkilegt er að sjá, að framanaf fylgir
Tímarit Máls og menningar mjög náið
efnisskiptingu Iðunnar, fremur en
Rauðra penna, sem TMM var þó fram-
hald af, formlega. Síðar þróast TMM í
þveröfuga átt við þá sem einkenndi Ið-
unni á róttækniárunum, þ.e. TMM
sýnir vaxandi áhuga á sögu og þjóðlegri
arfleifð. Ég held að það sé nokkuð
einkennandi fyrir alla þá hreyfingu sem
að TMM stóð (til að rökstyðja þessa
skoðun þarf stærra samhengi en hér er
kostur á, ég geri það í doktorsriti
mínu).1
Það mun nokkuð útbreidd skoðum
lesenda TMM, sem ritstjóri þess lét í
ljós á fimmtán ára afmæli þess: „Það
hefur aðallega verið helgað bók-
menntum.“2 En þetta er augljóslega
rangt, og TMM var það í minna mæli en
Eimreiðin sem bæði birti fleiri bók-
menntaverk, og helgaði þeim stærri
rás tímans
árið líður í hring
og speglast í árinu áður
því eru ýmiskonar slörk
á vegi tímans
torfærur sem gleymdist að ráða bót á
þær spegla sig í óskemmdu árinu
þú situr föst í torfærunni
þar til þú manst hvernig þú bjóst hana til
og kemst aftur í umferð
á rás tímans
Kristín Bjarnadóttir
álfaljóð
skyldi vera hægt
að skrifa sig
út úr eigin heimi
skyldi vera hægt
að fara þannig inn
í annarra manna heim
og dvelja þar
ef svo er
þarf ég ekkert blað
21