Tíminn - 23.12.1941, Blaðsíða 10

M
TÍHINN
ana vax eln af þessum ísmeygilegti konum,
sem eru aið hverfa úr sögunni nú á tím-
um. Já, drengur minn, konurnar eru ekki
lengur eins og þær voru foröum daga.
Eitt sinn gall veiðilúður úti í skóg-
inum: Tra-ta tara-tara-ta-ta-ta! Það
kvað við í skóginum, hvellt og snjallt. Ég
var lítill drengur þá og vissi ekki, hvað
þetta boðaði. Ég sá, að fuglarnir flugu úr
hreiðrum sínum og görguðu, og hérarnir
hlupu fram og aftur eins og fætur toguðu
og lögðu eyrun aftur með búknum. Ja,
ég hugsaði: „Kannske eitthvert fágætt
dýr gefi frá sér svona fallegt hljóð.“ En
það var ekki dýr, heldur óðalsbóndinn,
sem kom ríðandi á gæðingi sínum og blés
í horn. Á eftir honum fóru fylgdarsveinar
á hestum með hunda í bandi. Meðal fylgd-
arliðsins var Opanas Schwidski, sem var
glæsilegastur af þeim öllum. Hann var í
blárri kápu, tyrkneskri, og með gyllta koll-
húfu. Það skein á byssu á baki hans, og
harpa hans hékk í ól um öxlina. Hann
reið næstur óðalsbóndanum, og hesturinn
prjónaði undir honum. Óðalsbóndinn hafði
dálæti á honum, því að hann lék vel á
hörpu og hafði góða söngrödd. Já, það var
nú piltur, hann Opanas, og laglegur var
hann! Óðalsbóndinn bliknaði við hliðina
á honum: Hann var sköllóttur og með
rautt nef, og þó að hann væri hýr til
augnanna, þá voru þau ekki eins skær og
í Opanas. Þó að ég væri ekki stelpa, þá
gat ég, strákhnokkinn, ekki að mér gert að
brosa, þegar Opanas leit á mig. Fólk sagði,
að foreldrar Opanas væru Zaporog-Kó-
sakkar, búsettir handan við Dnjeprfljót,
og þar er fólkið svo laglegt og harðfengt.
Ja, hugsaðu þér, drengur minn: Að þjóta
á hesti yfir sléttuna með spjót í hönd, og
svo að fella skóg — það er munur á því....
Ég hljóp út úr kofanum og sá óðals-
bóndann koma flengríðandi. Hann nam
staðar með sveina sína og Róman kom út
úr kofanum og hélt í ístaðið, meðan hann
fór af baki. Róman heilsaði honum virðu-
lega.
„Hvernig gengur?“ spurði óðalsbóndinn
Róman.
„Jæja,“ svaraði Róman, „jú, þakka yður
fyrir. Mér liður vel. Hvað ætti svo sem að
ama að mér? Og þér sjálfur. Hvernig líð-
ur yður?“
Róman kunni ekki að svara óðalsbónd-
anum eins og sæmdi. Þjónarnir hlóu að
þessu svari, og óðalsbóndinn brosti líka.
„Guði sé lof, að þér líður vel,“ sagði
óðalsbóndinn. „En hvar 6r konan þín?“
„Ja, hvar ætli að hún sé? Hún er lík-
lega ínni við....“
,Jæja. Þá förum við líka inn,“ sagði
óðalsbóndinn. „Þið breiðið dúkinn á jörð-
ina og búið allt í haginn, svo að við get-
um óskað ungu hjónunum til hamingju.“
Svo fóru þeir inn í kofann: Óðalsbónd-
inn fyrst, Opanas og Róman berhöfðaðir
á eftir honum og Bogdan siðastur — elzti
og dyggasti þjónn óðalsbóndans. Slíkir
þjónar eru ekki til nú á dögum. Bogdan
var gamall og skreið fyrir óðalsbóndanum
eins og hundur, en var harður við þjón-
ustufólkið. Hann áttl engan að á þessari
jörð nema óðalsbóndann. Þegar foreldrar
Bogdans dóu, á hann að hafa farið til
gamla óðalsbóndans og beðið hann um
Jarðnæði, því að hann langaði til að kvong-
ast. En gamli maðurinn lét hann ekki fá
jarðnæöi, heldur skipaði honum að ann-
ast son slnn: „Þú hefír þá eitthvað til þess
að hugsa um, þó að þú eigir hvorki for-
eldra né konu.“ Svo fóstraði Bogdanitsch
son gamla óðalsbóndans og kenndi hon-
um að sitja á hestbaki og fara með byssu.
Og þegar drengurinn var kominn á full-
orðinsár og sjálfur orðinn óðalsbóndinn,
elti Bogdan hann ávallt eins og hundur.
Ef satt skal segja, þá voru þeir margir,
sem bölvuðu Bogdan.... og ávallt vegna
óðalsbóndans. Að boði hans hefði Bogdan
rifið föður sinn á hol.
Ég, strákhnokkinn, trítlaði á eftir þeim
inn í kofann. Hér var eitthvað nýstárlegt
á seiði. Ég elti, hvert sem óðalsbóndinn
fór.
Óðalsbóndinn staðnæmdist á miðju
kofagólfinu, sneri á yfirskeggið og brosti.
Róman gekk um gólf og vöðlaði saman
skinnhúfunni sinni, en Opanas hallaði sér
upp að veggnum og hékk þar eins og eik
í óveðri. Hann var brúnaþungur og harð-
neskjulegur á svip... .
Þeir sneru sér að Oksönu, allir þrír.
Bogdan sat einn á bekk úti í skoti og drjúpti
höfði og beið þess, að óðalsbóndinn skip-
aði honum að gera eitthvað. Oksana stóð
við ofninn og horfði niður fyrir sig. Hún
var rjóð í andliti, rjóð eins og valmúi I
byggakri. Það var eins og hún fjmdi á sér,
að eitthvað illt vofði yfir vegna hennar.
Svona er það, drengur minn, þegar þrír
horfa á sömu konu: Af því hlýzt aldrei
gott — þeim lendir saman, áður en varir,
ef ekki gerist annað verra. Ég veit það,
því að þetta hefi ég sjálfur séð.
„Jæja, Róman karlinn,“ sagði óðals-
bóndinn, „lét ég þig ekki fá góða konu?“
„Ojæjá,“ svaraði Róman. „Þær eru nú
víst flestar eins.“
Opanas yppti öxlum og skotraði augum
til Oksönu og tautaði:
„Þessi kona hefði ekki átt að lenda í
höndunum á öðrum eins afglapa.“
Róman heyrði þetta og sneri sér að
Opanas og mælti:
„Hvers vegna segir þú, Opanas, að ég sé
afglapi? Hvað áttu við með því?“
„Sá, er afglapi," svaraði Opanas, „sem
ekki gætir konunnar sinnar.“
Þetta sagði Opanas við hann. Óðals-
bóndinn stappaði niður fæti, Bogdan
hristi höfuðið, en Róman hugsaði sig um
stundarkorn og leit síðan á óðalsbóndann.
„Hvers vegna á ég að gæta hennar?“
sagði hann við Opanas. „Hver fjandinn
ætli að sé að væflast hér í skóginum, nema
dýrin? Nema þegar óðalsbóndinn kemur
sjálfur. Fyrir hverjum á ég að vemda
konuna mína? Varaðu þig, Kósakki, að espa
mig, því að ég gæti orðið þunghentur
Sennilega hefðu þeir látið hendur skipta,
ef óðalsbóndinn hefði ekki gengið á milli
þeirra: Hann stappaði niður fæti — og
alla setti hljóða.
,J>egið þið, helvítis þrælbeinin! Við
komum ekki hingað til að berjast, heldur
til þess að gleðjast með imgu hjónunum
og fara á dýraveiðar, þegar kvöldar. Kom-
ið þið nú með mér.“
Óðalsbóndinn snerist á hæli og struns-
aðl út úr kofanum. Fylgdarsveinamir
höfðu reitt fram kræsingar á dúkinn und-
ir trénu. Bogdan fylgdi óðalsbóndanum
eftir, en Opanas stöðvaði Róman í dyra-
gáttinni.
„Vertu ekki reiður við mig, bróðir,“ sagði
hann. „Hlustaðu á það, sem Opanas seg-
ir: Sást þú, þegar ég fleygði mér niður við
fætur óðalsbóndans og kyssti skó hans
og bað hann að gefa mér Oksönu? Guð
hjálpi þér.... Presturinn hefir vígt ykk-
ur saman, það hafa verið ykkar forlög. En
ég þoli það ekki, að þetta hrakmenni gleðj-
ist meira yfir ykkar smán. Enginn veit,
hvað mér býr í brjósti.... Ég vil heldur
skjóta þau bæði en vita hann I sæng hjá
henni.“
GLEÐIUBG IÓL!
lífnalautf Itetfkjmtfíkur
--------::-----------~~---—
r— ------— -------—
GIÆÐHÆG 1ÓL!
Soffíubúð
GIÆÐHÆG JÓL!
Vcrksmiðjaútsalan
Gcfjun — Iðunn

GIÆBIEÆG JÓL!
Kaffibœtis-
vcrksmiðjan Wretgja