Tíminn - 23.12.1951, Blaðsíða 3

293, blaS.
TÍMINN, sunnudaginn 23. desember 1951.
3,
7/Það fór enginn tómhentur,
sem þarfnaðist einhvers'
Fyrir ferðlúinn mann er
góður gististaður mikils verð-
ur. Hann ætti ekki að gleym-
ast þeim ,er hrakinn og hrjáð-
ur, er boðinn velkominn þar
hvort heldur er á nótt eða
degi og veittur beini af höfð-
ingsskap og alúð.
Eitt slikra heimila var hið
forna höfuðból, Laxamýri í
Þingeyjarsýslu, í búskapartíð
þeirra feðga, Sigurjóns Jó-
hannessonar og sona hans,
Egils og Jóhannesar.
Að vetri til var Laxá aðal
flutningaleið dalanna upp af
Skjálfandaflóa ög lá aksturs-
leiðin við vallargarðinn á
Laxamýri. Var algengt að á
þar e'ða taka næturgistingu,
voru húsakynni þar mikil og
góð og hjartarúm samsvar-
andi. Vorið 1906 tóku þeir
Egill og Jóhannes Sigurjóns-
synir við búsforráðum af föð-
ur sínum þar á staðnum og
bjuggu þar eins konar félags-
búi til 1928, gengu þeir jafn-
an undir nafninu Laxamýrar-
bræður eða jafnvel bara
Jón Haraldsson, bóndi á Einarsstöðum seg-
ir frá hríðteppu á Laxamýri vefurinn £913
okkur að vinna verk þeirra.
Þá var æðimargt fé á beitar-
húsum á Mýrarseli svonefndu
sem er vestan Laxár, féll það
í hlut okkar Jóns bónda
Kristjánssonar í Giaumbæ að
fara í Selið Jón var ágætis
félagi og afbragðs ferðamað-
ur, ratvís og öruggur í hverri
raun. Þetta er einhver grimm
asta stórhríð, sem ég hefi
komið út í 30—35° frost og
veðurhæðin svo mikil að ó-
kleift mátti heita að ganga á
móti. Urðum við nafnar að
krækja höndum saman og
skríða á fjórum fótum norður
yfir hraunkambana sunnan
við Mýrasel. — Man ég að Jón
kallaði þá í eyrað á mér og
sagði: Heldurðu ekki að stúlk
unum þættum við mannbor-
legir núna, ef þær sæju til
okkar!
Það var hlýtt og notalegt í
stóru stofunni í suðvestur
RHHi
Sigurjón Jóhannesson 85 ára og Snjólaug Þorvaldsdóttir.
„bræður.“ Laxamýrarheimili
hafði í tíð Sigurjóns og Snjó-
laugar Þorvaldsdóttur verið
orðlagt fyrir risnu og höfð-
ingsskap og því orði hélt það
alla búskapartíð bræðranna.
Húsfreyjurnar — ArnþrúÖur
Sigurðardóttir frá Ærlækjar-
seli í Axarfirði, kona Egils, og
Þórdís Þorsteinsdóttir frá
Hámundarstöðum á Árskóg-
arströnd, kona Jóhannesar,
voru hvor um sig hinar ágæt-
ustu konur og verða hús-
bændur þessir jafnan minnis
stæðir þeim, er kynntust sem
merkisberar drenglyndis og
höfðingsskapar.
Að þessu sinni verður rifjuð
úpp endurminning úr ferð,
sem við fórum 14 Reykdælir
til Húsavíkur snemma í janú-
ar 1918. Veður var all gott að
morgni þess dags, sem lagt
var á stað, en er á daginn leið
brast á grimmdar-stórhríð
með 30° frosti. Vorum við þá
staddir milli Núpa og Laxa-
mýrar og náðum hinum síð-
arnefnda bæ og var þar vel
fagnað að vanda. Næstu tvo
daga helzt veður óbreytt svo
óhugsandi var að halda ferð-
inni áfram.
Svo stóð á þar á Laxamýri
áð tveir vinnumenn þeirra
bræðra höfðu farið þennan
sama dag fram í Reykja-
hverfi og urðu þar hríðtepptir
hina sömu daga og við sátum
á 'Laxámýri. Tókum við að
horninu á Laxamýrarhúsinu,
þó grenjandi norðan stórhríð
in með grimmdar frosti
lemdi húsið utan. Það lét
hátt í ofninum, sem tók við
niðursöguðum rekaviðar bút-
um hverjum eftir annan og
gerði þeim fljót skil.
Við vorum í þann veginn að
fara að segja draugasögur
þegar dyrnar á Litlu-stofu að
austan opnuðust og gamall
maður kallaði framfyrir:
Hverjir fóru í Seliö í dag? Ég
vil hafa tal af þeim hérna
inni hjá mér. Við Jón í
Glaumbæ gengum innfyrir og
heilsuðum öldungnum Sigur-
jóni fyrrum stórbónda á
Laxamýri.
Oft hafði ég séð Sigurjón
og mikið heyrt af honum sagt
en kynning okkar var ekki
náin, aldurs munur okkar var
svo mikill.
Ég þekkti feður ykkar
beggja, já — já — þekkti þá
vel, sagði gamli maðurinn
glaðlega um leið og hann tók
í hendur okkar og vísaði til
sætis við lítið borð, sjálfur var
hann á stjái um herbergið,
að hita sér ögn fyrir brjósti
eftir að hafa verið úti í ofs-
anum í dag. — Þetta er ísa-
stórhríð, ég ætti að fara nærri
um það. — Skárra var þó að
hann kom r.úna hjá því sem
að hann hefði komið í vor. —
Sjaldan er mein að miösvetr-
a’rís segir máltækið. — Hann
helti i staupin hjá okkur, en
smakkaði ekkert sjálfur. —
O-jæja — þið fóruð í Seliö —
var ekki orðiö lítið í hlöð-
unni? Það var einhver svo-
lítill kuggi þarna sunnan við.
Er hann rnáske búinn?
Jón varð fyrir svörum — ég
var bara undirvitni. — O —
góö tugga sýndist okkur nú á
Selinu, órótaður kugginn
sunnan við og aðeins geil
méð austur hliðinni í hlöð-
unni, ágætis hey á beztu
verkun.
O, sei, sei, það fer allt sam-
an upp fyrst ísinn kom Þeir
bræður geta aldrei haldið í
strá, þeir hafa þetta af henni
móður sinni, þeir geta engum
neitað. Þeir . eru ekki líkir
mér! Ég setti hnefann í borð-
ið — þvert nei, þegar mér
sýndist — en hvaö stoðaði
það? Þeir sem ég vísaði frá
fóru bara til hennar — og
þeir fóru ekki m$ð tóma
poka — hún sá um það hún
Snjólaug. — Það fór enginn
frá henni tómhentur, sem
þarfnaðist einhvers.
Já, var hún eitthvað göll-
uð þannig? sagði nafni minn
með hægð.
Hún Snjólaug! já, hún fór
nú sínar eigin götur, hvað
sem hver sagði. Heldurðu,
karl minn, að ég sé búinn að
gleyma því, þegar ég bað
hana fyrir gamla heyið mitt.
Það var haustið, sem ég fór
til Kaupmannahafnar með
honum Guðjohnsen. — Þá
stóð 200 hesta hey hérna úti
á hólnum. Sumt af því var
víst orðið nokkuð gamalt lík-
lega 12—14 ára, en ég hafði
oft látið binda ofan í það og
skipta um þak og þaö gerði
ég þetta sumar. — Þetta var
grænverkuð taða og eyjahey
— allt saman mergur. —
Þegar ég var að búa mig að
heiman var heyið alltaf í
huga-mínum. Þegar ég kvaddi
Snjólaugu sagði ég: Ég bið
þig fyrir stóra heyið Snjó-
laug. Á því má ekki snerta
hvað sem á gengur! Það er
nóg hey annað til handa öll-
um skepnum hér á Laxamýri
fram úr, hvernig sem viðrar,
en gamla heyið verður að
standa óhreyft þegar ég kem
í vor. Þú manst þetta kell-
ing mín, þetta er mín eina
ráðstöfun og svo er ég far-
inn. Hún varpaði öndinni dá-
lítið þreytulega, en svaraði
engu.
Þegar ég reið úr hlaði fór
ég út að heyinu. Ég reið í
kringum það. Hvergi var
sprottin sprunga, hvergi hoía;
furðu kvikur á fæti en settist Þáð er fallegasta hey sem ég
við og við á rúm sitt, sem þar
stóð.
Mig langaði rétt til þess að
heilsa upp á ykkur af því að
þið fóruð í „Selið“ í dag sagði
hann, um leiö komu tvö staup
á boröið og nýupptekin
flaska. Það veitir ekki af því
hefi séð á ævi minni
Það kom vikings vetur. Haf
ís fyrir öllu Norðurlandi frá
Mið-Góu og fram um sumar-
mál. Engin sigling, ekkert
skip fyrr en komið var undir
fardaga. Það var komið fram
(Framhald á 4. síðu.)
GLEÐILEG JÓL!
| |
Mjólkurfélag Reykjavíkur.
GLEÐILEG JOL!
Bókabúð Lárusar Blöndal.
GLEÐILEG JOL!
Raftœkjaverzlunin Ljósafoss.
GLEÐILEG JÓL!
Gúmmíbarðinn h.f.
GLEÐILEG JÓL!
Kexverksmiðjan Frón.
GLEÐILEG JOL!
Bcejarútgerð Hafnarfjarðar.
! GLEÐILEG JÖL!
Kexverksmiðjan Esja.
GLEÐILEG JOL!
i
| GLEÐILEG JÓL!
i
I— 8 Ib La J Lm •
Scelgœtisgerðin Víkingur. s
!
4
Í!
i
:!|
Vélsmiðjan Sindri.
Skóbiíð Reykjavíkur.