Tíminn - 23.12.1951, Blaðsíða 7

293. blað.
TIMINN, sunnudaginn 23. desember 1951.
7.
■«v
Þann 9. nóvember 1949, lögðum
við mæðginin úr höfn með Trölla-
fossi áleiðis til Ameríku. Allir far-
þegar voru glaðir og fullir eftir-
væntingar að fá að kanna ókunna
stigu. Er kvöld var komið, tókum
við á okkur náðir. Allir voru í sól-
skinsskapi eftir langa og góða næt-
urhvíld. Skipið brunaði áfram,
klauf öldurnar tígullega. Á daginn,
þegar heilsan var sæmileg, spiluð-
um við á spil og ræddum saman.
Að spila af mesta fjöri, er bezta
meðal við sjóveiki, þá finnur maður
ekki að verið sé á skipi úti á rúm-
sjó.
Allt gekk eftir óskum fyrstu dag-
ana, svo fór að hvessa og versna
veðrið og gerði þrumur og eldingar.
Skipið tók að velta ákaft, og var
mér ekki svefnsamt þá nótt. Tók ég
því það ráö að binda mig meö lak-
inu í kojuna, því ekki hefði verið
notalegt að detta úr efri koju ofan
á töskurnar, rúllandi um gólfið.
Þegar við nálguðumst New York-
strönd, eftir ellefu daga sjóferð,
opnaðist okkur nýr heimur. Var þá
heldur ánægjusvipur á okkur öllum,
sem um borð vorum. Með því fyrsta,
sem við sáum, voru risavaxnar
turnbyggingar og frelsisstyttan,
sem blasir við með breiðandi faðm-
inn og ljósker í hendi, lýsandi
hverjum þeim, er af hafinu koma.
Eftir að vegabréfaskoðun hafði
farið fram, fóru tollþjónarnir að
glíma við ferðatöskurnar og skoð-
uðu þær vel og rækilega. Því næst
fengum við okkur far til flugvall-
arhótelsins með farangurinn, og
spurðumst fyrir um flugfar til Eu-
gene í Oregon fylki, þvi þangað var
ferðinni heitið, til dóttur minnar,
sem býr þar og er gift amerískum
manni, sem er prófessor við háskól-
ann í þeirri borg! Vorum við þá svo
heppin, að það átti að verða flug-
ferð þangað klukkan 10 um kvöldið,
svo við höfðum góðan tíma til að
skoða okkur um í borginni og hitta
íslenzka kunningja og hvíla okkur
eftir sjóferðina, því langferðalag
var framundan, hálfnað í New
York.
Ég hefi aldrei ferðast í flugvél
að næturlagi fyrr. Við flugum yfir
hverja borgina á fætur annarri og
dásamlegt fannst mér að sjá alla
ljósadýrðina, eins og glitrandi perl-
ur, í öllum regnbogans litum, niðri
á jörðinni í myrkri næturinnar.
Við stoppuðum hálftíma í Chicago
óg skiptum þarum flugvél. Klukk-
an níu um morguninn vorum við
komin til Portlands, sem er stærsta
borgin í Oregon fylki. Fórum ekki
lengra í flugvélinni sökum þoku.
Þetta sama félag útvegaði okkur þá
• áætlunarbíl, sem flutti okkur til
Eugene.
Er við komum þangað, var fjöldi
fólks á stöðinni, sem virtist vera aö
bíða eftir, að það yrði sótt af vin-
um eða vandamönnum. Leituðum
við þá að síma til að láta vita, að
við værum komin á ákvörðunar-
staðinn. Stóð þá eklci lengi á dóttur
minni að sækja okkur í bílnum
þeirra. Varð þá heldur en ekki
fagnaðarfundur eftir þriggja ára
aðskilnað. Litli sonur þeirra var
veikur heima hjá pabba sínum og
gat ekki tekið á móti ömmu sinni.
Dóttir mín kom inn með rósir, sem
voru nýútsprungnar, að láta þær
bjóða okkur velkomin.
Hjá dóttur minni og manni
hennar vorum við i rúmt ár í góðu
yfirlæti. Sonur minn var svo hepp-
inn að komast á skrifstofu rétt
strax, því ekki var að tala um neinn
gjaldeyri að heiman.
Eugene er mikil háskólaborg,
skólahúsin eru mörg og er borgin
yfirleitt ljómandi falleg, götur
breiðar og vel upplýstar með alls-
konar auglýsingaljósum, sem gerir
borgina svo bjarta og yndislega.
Öll verzlunarhús eru stór og mynd-
arleg, sum þeirra byggð úr tígul-
steinum, aftur önnur múrhúðuð
eða steypt. íveruhúsin eru flest ein-
býlis-timburhús. Skrauttré eru við
húsin og einnig allskonar ávaxta-
tré. Flestir garðar voru afgirtir
með rósatrjám og var dásamlegt að
sjá þá, þegar allt var í blóma.
Víða eru barnaleikvellir, á sum-
um stöðum sundlaug fyrir börnin
að leika sér og æfa sig í sundi.
Ungar stúlkur, sem eru starfinu
vaxnar, eiga að kenna börnunum
allskonar leiki, lesa fyrir þau sög-
ur og^kenna þeim sund.
Tvisvar fór ég til Canada og var
mér boðið í bæði skiptin af frænd-
fólki mínu. Frændi minn, Jón Ól-
afsson, sém býr í San Francisco,
kom i heimsókn til okkar, er hann
frétti að ég væri komin til Ameríku,
bauð hann mér þá með sér alla leið
til Canada, að heimsækja frænd-
fólk og kunningja, og vorum við
sex daga í þeirri ferð. Það gengur
ekki fyrirhafnarlaust að komast
yfir til Canada fyrir þá, sem ekki
hafa borgararéttindi, myndatökur
og alls konar skriffinnska, og töfð-
umst við mikið við það. Ferðinni
var aðallega heitið til frænku okk-
ar, Kristjönu, sem býr í New West-
minster Canada, og erum við systra
dætur. Var hún tólf ára, er hún
fluttist með foreldrum sínum til
Vesturheims. Hún eignaðist með
manni sínum 8 börn. Hún varðveitti
vel móðurmál sitt, og kenndi öllum
börnum sínum að tala íslenzku,
þrátt fyrir það þó maður hennar
talaði ensku.
í bakaleiðinni heimsóttum við
aðra frænku mína og heitir hún
Ingveldur, dóttir Árna heitins frá
Oddstöðum, og er hún gift íslenzk-
um myndarmanni. Var ég nótt hjá
þeim. Búa þau rétt við landamærin,
Canadamegin. Maður hennar var
smástráklingur, er hann fluttist
meö foreldrum sínum til Vestur-
heims. Margar sögur sagði hann
mér af erfiðleikum íslendinga þar
vestra, fyrst í stað. Þeir voru pen-
ingalitlir og klæðlitlir, og var hróp-
að á eftir þeim af enskumælandi
unglingum. Fólkinu var úthlutuð
landspilda til að rækta, en hvergi
var skjól yfir höfuðið. Þá var það
fyrsta að byggja sér bráðabyrgða-
kofa, sumir byggðu torfkofa, eh
aðrir bjálkakofa.
-Nú er öldin önnur, margir íslend-
ingar eru vel menntaðir og skara
framúr með margt, og eru í mikl-
uni hávegum hafðir. í sumar sem
leið, 7. ágúst, voru 75 ár liðin frá
því fyrstu landnemarnir stigu á
land í Vesturheimi, og var þá mik-
ið um hátíðahöld. Nú eru 20 þús-
und íslendingar í Canada.
Fyrsta borgin við landamæri
Canada Bandaríkjamegin í fylkinu
Washington, heitir Blaine. Þar býr
ein frænka mín, Sóllín, systir Ing-
veldar, og eru þær tvíburar, voru 18
ára er þær fluttust til Canada. Nú
eru þær 72 ára. Þær systur eru
mjög samrýmdar og heimsækja
hvor aðra á sunnudögum. Yndis-
legar og hlýjar viðtökur var alls-
staðar að finna, og var það ekki
búið að gleyma íslenzku gestrisn-
inni og veitti okkur allt sem bezt
það rnátti.
í Blain er nýtt elliheimili, sem
heitir Stafholt og eru þar um 30
vistmenn, allt íslendingar. For-
stöðukonan er Vestur-íslendingur
og allt íslendingar, sem við heimil-
ið starfar. Fyrir utan húsið eru
bekkir handa gamla fólkinu til að
sóla sig, þaö virtist vera mjög á-
nægt með tilveruna. Átti ég að bera
kærar kveðjur til íslands frá því
öllu. Næsta borg við Blain er Bell-
ingham, þar er margt af íslend-
ingum. Vorum við tvær nætur þar.
í þessari borg gisti ég hjá Helgu og
Sveini Vestfjörð. Helga var 4 ára, er
hún fluttist með forerldrum sínum
til Vesturheims. Nú er hún orðin 65
ára og tíu barna móðir. Á kvöldin
gerðum við okkur til skemmtunar
að spila íslenzka vist, og hlaut ég
þann heiður að spila á móti Maríu
Bergson, móður frú Helgu, sem var
oröin 96 ára gömul; var hún svo
fjörug að spila að undrun sætti.
Sums staðar meðfram Kyrrahaf-
inu ganga vogar inn í landið. Með-
fram þessum lygnu fjörðum búa
gamlir og geðvondir karlar, tveir
og tveir saman, einnig eiga gamlar
og geövondar kerlingar sér þar litla
kofa. Fer það á bátum sínum út á
fjörðinn til að sækja sér í soðiö. Og
með byssur sínar upp í skóginn á
fugla- og dýraveiðar.
Eina nótt vorum við í borg, sem
heitir Seattle, er hún gríðar stór og
hæðótt mjög. Háskólabyggmgar eru
þar margar, þangaö sækjá oft ís-
lendingar til aö vera þar við nám.
Þar eru um 800 búsettir íslending-
ar. Prestur er þar íslenzkur. Har-
aldur Sigmar að nafni, sem kennir
íslenzku við háskólann. í þessari
borg býr frú Jacobína Johnson
skáldkona. Tók hún okkur opnum
örmum. Hús hennar er ávallt opið
fyrir íslendingum. enda er oft gest-
kvæmt þar. Hún býr ein með syni
sínum í myndarlegu og stóru húsi.
Á annari hæö þess hefur hún bóka-
safn, þar geymir hún líka allskonar
muni, sem hún hefir fengið, er hún
var aö heimsækja fósturlandiö.
Þessa muni geymir hún í kínverskri,
útskorinni kistu, er sonur hennar
kom með, er hann var í siglingum.
Næsta morgun var svo haldið til
Portlands í Oregon, og skiptum við
þar um lest. Var svo haldið áfi'am
til Eugene, en lestin þurfti að
stoppa í Sealem, sem er höfuðborg-
in í Oregon og er hún mitt á milli
Portlands og Eugene.
Sums staSar í Califomíu, cru höggvin svo stór
göng í gegn um trc, að bílar aka í gegn um þau.
í þessari borg er vani að hafa á
hverju sumri allskonar dýrasýn-
ingar, og eru þau dýr verðlaunuð,
sem skara fram úr. Var dásamlegt
að sjá þessar fallegu skepnur. Sum-
ar kýrnar voru nýbornar, meö
kálfa sína meö sér.
~Ég tók sérstaklega eftir einni
grísamömmu, sem lá steinsofandi,
þreytt eftir langt ferðalag, og allir
litlu grísirnir, 8 að tölu, voru að
sjúga mömmu sína af miklu kappi.
Á öllu þessu ferðalagi meðal ís-
lendinga, spurðist ég fyrir um
Guðbjörgu fóstursystur mína, en
varð ekki ágengt. Ég lét þó ekki við
svo búið sitja, tók það ráð að setja
fyrirspurn í bæði íslenzku Winni-
peg blööin, Lögberg og Heims-
kringlu. Það hreif líka. Nokkru síð-
ar fékk ég bréf frá henni, þar sem
hún lýsir gleöi sinni yfir því, að nú
gætum við skrifazt á, þó að við
gætum ekki sést. Nú vildi svo heppi-
lega til, að Kristjana frænka kom
frá Canada í heimsókn til okkar og
bauð mér svo með sér yfir til Can-
ada. Ég var ekkí lengi að hugsa mig
um, og þáði boðiö fljótlega. Jafn-
framt datt mér í hug að reyna að
nota tækifærið um leið og heim-
sækja föstursystur mína. Á leið-
inni spui'ði ég Kristjönu frænku,
hvað langt væri frá henni til Van-
couver í British Columbia, og sagði
hún mér, að það væri næsta borg.
Fórum við svo þangað næsta sunnu-
dag, og dvaldi ég þar í heila viku.
Fóstursystir min er nú orðin 75 ára,
en maður hennar 90 ára, íslenzkur
að ætt. Eru þau bæði hjá dóttur
sinni, sem er líka gift manni af ís-
lenzkum ættum.
Sýndu þau mér alla boi'gina, og er
hún mjög falleg og stór. Þar er elli-
heimiii, sem heitir Höfn, og er það
tvær hæðir. Alls eru vistmenn milli
30—40, allt íslendingar. Forstöðu-
koiran þar er frú Björg Tomsoix.
Kvöldið áður en ég fór frá fóstur-
systur minni, var mér haldið skiln-
aðarsamsæti, og nokkrum íslend-
ingum boöið úr nágrenninu. Var
spilað á hai’moniku, dansað og
sungin íslenzk lög. Ég held að ald-
ursforsetinn hafi sungið allra mest,
þó 90 ára væri.
Einn sólbjartan ágústmorgun
lögðum við öll af stað, áleiðis til
Califox-níu, en litla kisa varö þó að
vei'a eftir, og var henni komiö fyrir
í fóstur hjá nágrannafólki. Það var
rnikil tilhlökkun að sjá alla dýrðina
í Califoi'níu. Við fórum meðfram
Kyi-rahafsströndinni í Norður-
Californíu, gegnum háan og þéttan
skóg, sem var b'eggja megin vegar-
iixs, svo ekki sást annað um tíma en
þjóðvegurinn fi'amundan, þar ftil
komið var að tré einu, merktu, og
stoppuðuxn við þar. Var mér sagt,
að það væri hæsta tré í heimi, og
er það 364 fet á hæð og gildleikinn
eftir því. Það er alveg bert, nema
(Framhald á 8. síð'uú