Tíminn - 19.09.1956, Blaðsíða 5

T f M IN N, miðvikudaginn 19. september 1956
í sjávarþorpi:
Yfir Siglufirði er einhver sunnu
dagsró eftir amstur sumarsins
Síldarlyktin er liorfin og hvergi rýkur
úr verksmiðjureykháf
Flestum þykir fullseint að hefja sumarleyfi sitt í septem-
ber, enda þá orðið margra veðra von. Þó hefir sá árstími
nokkra töfra umfram hásumar — einkum litbrigði gróðurs.
Ég efast um. að nokkur annar tími árs sé jafn ákjósanlegur
til þess að aka í fyrsta sinn um Siglufjarðarskarð — lyng-
brekkurnar í Fljótum skipta lit úr grænu og gulu yfir í rautt,
fjöli og eyjar kemba langa skugga á lognsléttan haffiöt og
túnin ýmist nýslegin öðru sinni eða iðjagræn.
Yfir Siglufirði er einhver sunnu-
dagsró eftir amstur sumarsins. Síld
arlyktin er horfin og hvergi rýkur
úr verksmiðjureykháf. í sjávar-
þorpunum inn með Eyjafirði er
hins vegar iðandi líf. Fólkið kepp-
ist við að ljúka heyskap eftir
stirða heyskapartíð, bátar og skip
leggja fisk á land til vinnslu, unn-
ið er að hafnarbótum áður en vet-
ur skellur á og síðast, en ekki sízt
er unnið að því að leiða rafmagn
frá Laxárvirkjuninni til œ fleiri
byggðarlaga.
HUSMÆÐUR FAGNA,
mat og kaffi og flytja fólki á ýms-
um tímum, auk þess sem margar
konur taka sjálfar vinnu við fisk-
flökun og pökkun, síldarsöltun o.fl.
Nei, þær sitja fæstar og halda
að sér höndum. Þeim eru það ó-
metanleg þægindi að fá nægilegt
rafmagn og vinnuvélar, ekki sízt
þvottavélar. Virðist raunar sjálf-
sagt, að kaupfélögin komi upp al-
menningsþvottahúsum sem víðast í
þéttbýli, en það ætti að verða ódýr-
ara heldur en að hvert heimili
kaupi mismunandi fullkomnar vél-
ar. Það væri ekki lítill verkasparn-
aður að eiga aðgang að þvottavél-
;!
ÆUt IVcUUÖdlllL VCIA. Lllllct-
að þurrka.þyott úti, ert v05a
u áiinárs |cóstur, : í ’*
Trúlegt þætti mér að húsfreyj-, um, sem ekki einasta þvægju þvott
urnar í sjáyarþorpunum fögnuðu ' inn, heldur þurrkuðu hann líka á
því ekki minnst áð eiga von á eða! skömmum tíma. Strauvélar spara
verá búnar að fá-.svo'-mikla aukn-'líka tíma og erfiði. Á vetrum er
ingu rafmaghs. Áður hafa víða það bæði kaldsamt verk og tíma
verið aflliUar vatnsstöðvar eða, frekt að
dieselstöðvar, sem naumlega hafa . er ekki
fullnægt orkiiþBffihni, jafnvel ekki
verið í gangi allan sólarhringinn.
Óvíða eru þó meiri þægindi að því
að hafa rafstraum allan sólarhringj Þrátt fyrir margháttaðar annir
inn.en einmitt þar sem atvinnulífi ; standa konurnar í sjávarþorpunum
er. svo háttað að grípa yerður vinnu 0ft fyrir blómlegu félagslífi, hafa
hvenær sem hún gefst, hvort held- forgöngu um fjársafnanir til ým-
ur er á nóttu eða degi. Á svona1,______________________________
stöðum vita allir, að þær vikuig I
FELAGSSTORF KVENNA.
issa framkvæmda er til framfara
horfa, halda uppi skemmtanalífi
og telja ekki eftir að leggja á sig
margs konar erfiði í því sambandi.
Hins vegar virðast þær furðu treg-
ar til að taka þátt í sveitarstjórnar-
málum og öðrum opinberum mál-
um og má það raunar teljast ein-
kennilegt vegna þess, að þær fylgj
ast svo vel með atvinnulífinu í sín-
um heimahögum, að þær vita vel
hvar skórinn kreppir og gera sér
áreiðanlega ljósa grein fyrir
hverra úrbóta þær æskja. Gömul
hefð mun að mestu valda þessari
hlédrægni. En þetta ætti að breyt-
ast sem fyrst. Á stöku stað situr
ein og ein kona í skólanefnd, svo
að dæmi sé nefnt. I-Iverjum er þó
kunnara en mæðrunum hvers börn
og unglingar þarfnast og hvaða
kröfur á að gera til menntastofn-
ana á hverjum stað? Sama gildir
um verzlunarmálin. Konurnar virð-
ast ekki láta sig þau miklu skipta,
en innan samvinnuhreyfingarinnar
ættu þær einmitt að geta beitt á-
hrifum sínum miklu meira en þær
hafa gert hingað til. Það er álitleg-
ur hluti verzlunarinnar, sem bein-
línis snertir verkahring húsmæðr-
anna og þeim er mikils virði að vel
sé á þeim haldið.
Fæstar íslenzkar konur eru eins
og stofublóm, sem vernduð eru
fyrir gusti hins daglega lífs. Kon-
urnar í sjávarþorpunum engu síður
en í 'sveitunum, g^nga bft að vinnu
við 'hljð karla og hekkja þeirra
störf sem sín eigin. Virðist eðli-
legt að einmitt þær verði meðal
þeirra fyrstu til þess að losa sig
við þá vanmáttarkennd, sem kon-
ur hafa tekið að erfðum, kynslóð
fram af kynslóð, gagnvart vissum
starfssviðum. — S. Th.
í verðlagsdómi
í kaupstöðum skipaðir
Samkvæmt tijlögu Verðgæzlu-
hefir . dómsmálaraðherra
Vúánuðiro jjrfuni koma að
vetrinum, er litlar sem engar tekj
ur færa lieimilunum.
Þó hafa margar breytingar orð-
i§, ,íil. fbóta í sjávarþorpunum hin
sJðfeýc ár; Fiyísjiiufl, beinaverk-
smiðjur og lifrarbræðslur gera
mögulegþ^ð gernýta. sjávaraflann;neíndar , , . . ,
á hverjtiip staðiméira en áður og skipað^ meðdómendur í verðlags-
skapa þeiip.meiri vinnu, sem ekki dómi í kaupstöðum landsins til
stú'fitíá' s'jálfár'jfiskveiðarnar. víða’n*stu áramóta, en hlutaðeigandi
stú'ú'd'á' meúnjtííhnití smábúskap til, héraðsdómari er formaður dóms-
ci(5 b^6ts séY ^ búi 1 I
Hváðá áhrif .tíafa þessir atvinnu-1 * verðlagsdómum kaupstaðanna
tíættir á stöi-f húsmæðranna? j eiga því sæti eftirtaldir menn:
. Fyrst' óg' frémst' þau, að vinnu- j Reykjavík-
tími þeírra verður löngum óreglu-i Valdimar ’ Stefánsson, sakadöm-
leg-ri en flestra aiinarra. Ynust bua • ari formaður. Rannveig Þorsteins-
l5ser einn ec>a fleiri karlmenn til héraðsdómslögmaður, með-
lapgfa fjarvista a togurum, eða ut-: dómari Magnús Jónsson; alþingis-
þua fot og nesti td daglegra sjó- maSur; varamaður.
ferða. Þegar vel aflast er unnið 1 Akranes:
fryslihiisunum rnikinn hluta sól- Þórhallur Sæmundsson, bæjar-
afhriugs.ins pg þa er að taka til
im
mm
Wm
fógeti, formaður. Hallfreður Guð-
mundsson, hafnsögumaður, með-
dómari. Þorvaldur Ellert Ásmunds
son, útgerðarmaður, varamaður.
ísafjörður:
Jóhann Gunnar Ólafsson, bæjar-
fógeti, formaður. Jón H. Guð-
mundsson, kennari, meðdómari.
Jón A. Jóhannsson, yfirlögreglu-
þjónn, varamaður.
Sauðárkrókur:
Sigurður Sigurðsson, bæjarfógeti
formaður. Pétur Hannesson, póst-
afgreiðslumaður, meðdómari.
Magnús Bjarnason, kennari, vara-
maður.
Siglufjörður:
Einar Ingimundarson, bæjarfó-
geti, formaður. Sveinn Þorsteins-
són, hafnsögumaður, meðdómari;
Snorri Stefánsson, verksmiðju-
stjóri, varamaður.
Olafsfjörður:
Sigurður Guðjónsson, bæjarfó-
geti, formaður. Magnús Gamalíels
son, útgerðarmaður, meðdómari.
Gunnar Ásgrímsson, verkstjóri,
varamaður.
.. ^
*-<—u iiiýiivjiiifii ci duciiiö saurjan ara gomui, iiún á
sjö mánaöa gamla þríbura og er falin yngsta þríburamóSir Bret-
lands. Blaöakona hitti hana að máli og spurBi hvort þetta væri nú
ekki ósköp erfitt. Hin hélt ekki, þa'ð væri hréirtt ekkert meiri
fyrirhöfp a3. eiga þrjú börn en eitt. Verst vwri hvaö það tæki lang-
an tima að fara í verzlanir. Fólk væri alltaf að , stanza sig og
68'SUl skoðar iwfmfn.' Hún sagðist elga jj^^ypgrip^ystkjnj, og v.era því vön
vaf? ac. -juhífiS .íliomis! v.'-!

Akureyri:
Friðjón Skarphéðinsson, bæjai'-
fógéti, íormaður. Bjarni Halldórs-
son, gjaldkeri, meðdómari. Mar-
teinn Sigurðsson, sýsluskrifari,
varámaður.
Húsavík:
Jóhann Skaptason, bæjarfógeli,
formaður. Sigurður Gunnarsson,
skólastjóri, meðdómari. Axel Bene
diktsson, skólastjóri, varamaður.
fMjavfíaí&aútef föhilfrt* MOg
JWr I JBbífivöÍBÓáJÍöT i ik j.ti'j jas'
0Mi >■isrtHn öf* 'f ö.iJ- ■ •'(•:!;
aaM *•; ai-i m
•vJÓÁ ý 4,/.*~A-x
1 iíioírötfi

Seyðisfjörður:
Erlendur Björnsson, bæjarfó-
geti, formaður. Sigurbjörn Jóns-
son, fyrrv. bæjarfulltrúi, meðdóm-
ari. Haraldur Víglundsson, toll-
þjónn, varamaður.
Neskaupstaður:
Axel Tulinius, bæjarfögeti, for-
*,á‘v L •
4s:;a í- tm
.•i.u;5
ft.l-t
^^innur ^’innóóon
Hvilft
Flutt við útför hans á Flateyri
20. ágúst 1956.
Hann fæddist þar, sem gráar skriður ganga
úr grýttri hííð að blárri sœvarrönd
og fannir þungt í bröttum brekkum hanga,
er breiðir snjórinn vetrardaga langa
sitt bjarta lín um Hvilft á Hvilftarströnd,
en þar á vorið góðar sólskinssögur,
við suðri blasir lilíðin grýtt, en fögur,
með álfaborg og auðug draumalönd.
Og ströndin þroska sveini vöskum veitti.
Hann vann í æsku hvað, sem þurfti við.
Hann stóð í fjósi, fé á nesið beitti,
liann fór með segl og árarinnar neytti,
svo fáir aðrir liéldu sinni hlið.
En gáfur hans og geð að öðrum þrœði
þann gáfu þrótt með skyn og vilja bœði,
sem hverju góðu máli lagði lið.
Og þráin kom og bar hann burt úr landi
og bar til Vesturheims á framaskeið.
Þar sá hann margt, en vonin vœngi þandi,
með viti og striti naut hans þrek og andi
að nema land og nýja siði um leið.
Og gáfum hans og geði frjóu og ríku
var gott að brjótast fram í Ameríku,
en annars vegar tsland fátœkt beið.
Og valið kom og vandi á báðum hliðum
þótt virðast mœttu nokkuð ójöfn lönd.
Með nýjum borgum, iðn og aldinviðum
var Ameríkg^stóx og gyblt í sniðum,
en annars vegar Hvilft á Hvilftarströnd
í gráum feldi, grýtt og hörð í kynning,
en grænum bjarma sló á endurminning,
og bernskulandið seiddi hug og hönd.

VHOIÍ 0
• Z
Og ísland vann. Og þráin fylgdi Finni
og flutti hann aftur langan bœjarveg.
Um gamla hlaðið gekk hann öðru sinni
og gladdist við hin fornu bernskukynni, M “f?
þau gœldu við hann, góð og unaðsleg.
Þar giftist hann og gekk að frjálsum arfi. '■
Hann gekk að bóndans þunga og dýra starfi.
Með léttum hug var höndin ekki treg.
Mato.bij

Við rifjum ekki upp að þessu sinni
hans átök mörg nélangan vinnudag.
En Guðlaug var sú gæfa, er stóð með Finni
og glœddi von og lífstrú hans með sinni, 'fL
og Hvilft var kunn að góðum bœjarbrag. -
Með dœtur fimm og syni sex við fœtur
er sýnt, að lífið engan slóra lœtur,
og hér var séð um bús og barna hag.
rtaaxalc
Við vitum ei, hvað Ameríka missti,
er ísland barn sitt dró að móðurhönd.
En farsœlt var, að Finnur aftur gisti
sitt föðurland og mark sitt dró og risti
í félög þess og fólk og heimalönd.
Nú hefir Fínnur Finnsson lokið starfi
o.g framtíð skilað myndarlegum arfi,
sem spratt og óx á Iivilft á Hvilftarströnd.
Gúðmundur Ingi Kristjánssófi^'T
*<> ini
maður. Éyþór Þórðarson, kennari,
jneðtíómari.
Vestmannaeyjar:
! Torfi Jóhannsson, . bæjarfógeti,
formaður. Sighvatur Bjarnason,
skipstjóri,, meðdótnari. Þorváldur
íiiæmuhdssQn, kennari, yaraína'ðúr,

: .cý-Þf.lm.Hí I *4$í4 isg
6 Jjjf JjiíSí %|í' ÍÁjyÚ-U.U ÍÖ: .$%■
Keflavík: ay
Alfreð Gíslason, bæjarfógeti, for .
maður. Valtýr Guðjónss0í)ú,I??ejflr4
stjóri, meðdómari. F^Iur„; f9u,tí-
mundsson, skipstjóri, varamaouf.
Hufnarfjöijður: , .Bn, »> »,tg
•j s feroj’roli
'í ipj! mí’-íííc'-í l 'M MlfcatNf