Tíminn - 07.03.1957, Side 8

n
6
Orðið er frjálst
Komi hinn
Pétur Sigurðsson:
vekjandi lífsandi
Sofandi er aflraunamaðurinn
kraftajötuninn ekki afkasta-
meiri en hvítvoðungurinn í
vöggunni. Mesti hugvitsniaður
heimsins sofandi, er ekki vitr
ari en þorskurinn í sjónum,
nema síður sé.
Gáfuð og vel ættuð þjóð, er
góð lífskjör hefur leikio svo, að
f jöldi barna hennar verða latir
og sérgóðir nautnaseggir, og
andvaraiausir léttúðargosar, er
ekki betur á vegi stödd en
jþjóð, sem á marga heimsk-
ingja, cr verða aö lieyja lífs-
baráttu við hörð og óblíð kjör.
Skrælnuð beinahrúga er ömur-
leg sjón, engu síður þótt þar séu
bein mestu snillinga, andans
manpa, gáfnaljósa, lærdóms- og
hugvitsmanna heimsins. Ekkert
nema hirin eilífi sköpunarmáttur
lífsins getur vakið neitt upp frá
dauðutn, ekki einu sinni blund-
andi sáðkorn í jörðu.
- Spámaðurinn horfði yfir dalinn,
„en hann var fullur af beinum . . .
Þau voru mjög skinin“. Og drott
inn sagði við spámanninn: „Manns
tson/hvort munu bein þessi lifna
•við aftur? Ég svaraði (spámaður
inn): Drottinn Jahve, þú veizt
þáð! Þá sagði hann við mig: Tala
Þri af guðmóði yfir beinum þess-
utn og seg við þau: Þér skinin
•bein, heyrið orð drottins! Svo seg
ii’ drottinn við þessi bein: Sjá,
ég læt lífsanda í yður koma, og
J»ér skuluð lifna við. Og ég set
si'nar á yður, og þér skuluð lifna
viö, og þér skuluð viðarkenna, að
ég er drottinn. Þá talaði ég af
guðmóði, eins og mér var boðið.
Og er ég mælti af guðmóði, kom
þytur og skrjáf heyrðist, og bein-
án færðust saman ,hvert að öðru.
Og ég sá, hversu sinar komu á bein
in og hold óx á og hörund drógst
|»ar yfir, en enginn lífsandi var
í þeim. Þá sagði hann við mig:
Mæl þú i guðmóði til lífsandans,
iiæl þú í guðmóði, manns-son,
óg ég segi við lífsandann: Svo
segir Drottinn Jahve: Kom þú,
lífsandi, úr áttunum fjórum og
anda á þenna val, að þeir megi
tífna. Ég talaði nú í guðmóði, eins
Og hann hafði skipað mér, kom
þá Iífsandi í þá, svo að þeir lifn
uðu við og risu á fætur, var það af
armikill fjöldi".
Hætfan mesta
Spámenn og skáld eru stundum
ki'aftaskáld og mæla af guðmóði.
Mál þeirra vekur og lífgar og boð-
skapur þeirra verður ódauðlegur.
Á þessari öld efnishyggju og
mánnadýrkunar, yrkja mörg skáld
aSeins sér til frægðar, en ekki
þjóð sinni né Jieimi til lífs og
bjargar. Verk þeirra eru launuð af
'þjóðum, sem sýktar eru af efnis-
fcýggju. Þar éru launþegi og laun-
veitandi á sama hæðarstigi, og
gerast jiví engin undur, engin
máttarverk. Skrælnuð beinin klæð
ast ekki á ný sinum, holdi, blóði
og húð, og sízt af öllu vekur þar
líísandirin af svefni, andvaraleysi
Og dauða.
. „De lade ligger længe, helst i
yarme senge“, segir danskt kjarn-
yrði. Já, hægindin gera menn
íremur værukæra en hin óblíðu
kjör. íslandi er nú meiri hætta
búin af dansinum í kringum gull-
kálf þann, er reis á stalli í eyði-
«nörku styrjaldarmenningarinnar,
beldur en af hafís, eldgosum og
Jþrengingum hallærisáranna.
Kjami þjóðarinnar hélt þá velli,
•en nú er kjarna þjóðarinnar —
æskulýð, sem hossað er og hamp-
að, svínalinn og dekrað við og
gefinn laus taumurinn, mikil hætta
búin. Við trúum þó á góð örlög en
elcki ill, trúum því, að enn muni
lífsandi frá Guði strjúka blítt
vanga blundandi sálna og vekja
þær upp af værðarmóki velgengn-
innar og andvaraleysisins, og skapa
nýtt, yndislegt og fagurt vorlíf í
þjóðféláginu.i Vonandi er einhvers
staðar að alast ,upp á meðal okk-
ar spámannsefni, sem talar á sín-
um tíma í guðmóði og vekur þjóð-
ina tií trúar á þann Guð, sem ger-
ír mennina ráðvanda, réttláta og
góða, og brennandi í andanum.
Andlegrar vakningar þörfnumst
við fremur flestu öðru, þessi kyn-
slóð, sem nú hegðar sér næstum
eins og rakkar, sem bítast um
bein, rífast og skammast alla daga
ársins út af þjóðmálum, eru í sí-
felldri kröfugöngu um hærra kaup,
fleiri iðjrileysisdaga, meiri þæg-
indi, meira sællífi, meiri skemmt-
anir, meiri nautnir, allt af sáldrep-
andi síngirni og ósérplægni, án
þess að láta sig varða þjóðarhag-
inn hið minnsta.
Andleg vakning
Við skulum biðja, að andi Guðs
andi á skrælnuðu beinin og hjá
þjóðinni verði sú andlega vakning,
er mágrii allt menr.ingarstarf henn
ar anda og krafti, og klæði þjóð-
lífið fegurð og blóm.a. Þá myndi
allt uppeldisstarf þjóðarinnar
verða skapandi, mótandi, vekjandi
og göfgandi. Menn yrðu þá líka
ráðvandir, sanngjarnir, nægju-
samir og bindindissamir. Þá yrði
létt að vinna að bindindismálum.
Þá myndi slíkt starf bera mikinn
árangur. Þá yrðu sálir manna frjó-
ar og fagnandi og þyrftu ekki æsi-
lyf né deyfilyf. Augu manna yrðu
leiftrandi af lífshámingju, starfs-
gleði og andlegu fjori.
Þá myndu kirkjur þjóðarinnar
ekki standa hálftómar á messudög-
um. Þá myndi söfnuðurinn ekki
haga sér eins og hann væri múl-
bundinn. Hann myndi syngja af
hjarlans lyst, hvort sem söngur
hans væri lærður eða ekki, því að
Guð hefði þá lagt honum ný ljóð
í munn, lofsöng um drottin og dá-
semdir lífsins. Hann mundi þá
syngja Guði nýjan söng. Kenni-
mennirnir myndu þá „mæla af guð-
móði“, sendir af Guði, og telja
það óviðeigandi að „þjóna fyrir
borðum“ — amstrast í allskonar
veraldarvafstri og afrækja hið eina
nauðsynlega. Já, þá myndi storm-
viðri andans, hvítasunnuþyturinn
hreinsa til í þjóðlífinu, feykja
mörgu óhreinu og óhollu á braut
og færa þjóðinni endurlífgunar-
tíma. Þá myndu leiðtogar þjóðar-
innar vera æskumönnum sönn fyr-
irmynd í sjálfsafneitun, hófsemd
og grandvarleik í orðum og at-
höfnum. Slík máttarverk myndu
gerast, ef talað væri af guðmóði
yfir skrælnuðu beinunum og lífs-
andinn frá Guði kæmi yfir þau,
og vekti þau upp af svefni, and-
varaleysi, drunga og dauða.
Brölt er tímanna tákn
Einkenni aldarinnar er brölt,
mikil umsvif, hreyfing, margbrot-
in félagsmálastörf. Alltaf eru stofn
uð ný og ný félög, en allt er þung-
lamalegt og næstum fjörlaust. Við
rembumst við að snúa ryðguðum
hjólum, sem flestum og mestum,
en kraftinn vantar, aflið frá orku-
gjafanum mikla. Lífsandinn er
ekki að verki með okkur í öllu
þessu brölti. Við sóum kröftum
á smáu tökin, af því að við erum
of mikil smámenni til að virkja
orku andans, nennum ekki eða
höfum ekki áræði til að stíga spor-
ið, sem leysir allan vanda, veitir
næga orku til þess að setja öll
hjól í hreyfingu. Við flokkum öll
okkar störf í sérgreinar, teflum
manni gegn manni, stétt gegn
stétt, flokki gegn flokki og þjóð
gegn þjóð, í stað þess í sannri
trú á friðarins Guð að efla bræðra
lag manna á jörðu. Við misbjóð-
um sálum barna og unglinga, stund
um um áratugi, á hlífðarlausu
stagli andlausra námsbóka og
fræðirita, en höfum ekki brjóstvit
né hjartagöfgi til að kenna þeim
gullnu regluna né hin guðinn-
blásnu vizkuorð fjallræðu Krists.
Og hvert er svo förinni heitið
með öllu okkar brölti og bramli?
Hvað segjum við æskumönnum
okkar? Að hverju segjum við þeim
að stefna? Að geta lært þannig
flókin fræði, að þeir geti unnið
sér fyrir kviðfylli og klæðum með
sem minnstri fyrirhöfn, krafizt
sem mest af öðrum, en fórnað sem
minnstu sjálfir. Á þetta að verða
bjargráð heimsins? Eða á að
benda æskumönnum á einræði og
þrælahald sem hina einu lausn
framtiðarvandamálanna? Á þetta
að verða æðsta hugsjón þeirra?
Eða, hvert bendum við þeim?
Skinin bein
Kynslóð, sem engan fjársjóð hef
ir fundið, getur sannarlega ekki
bent öðrum á hann. Við getum
ekki gefið æskumönnum það, sem
við eigum ekki. Við erum andleg-
ir horgemlingar, skinin bein, sem
þörfnumst þess mest af öllu að
lífsandinn frá Guði veki okkur
upp frá andlegum dauða, upp af
efnishyggju og síngirni, upp frá
lágkúrulegri matarpólitík, upp frá
músarholusj ónarmiðinu, og láti
sólríkan og heiðan himinn Guðs
hvelfast yfir höfðum okkar, svo að
við sjáum himnana opna allt að
hástóli Guðs dýrðar. — Já, kom
þú blessaði, vekjandi lífsandi frá
Guði.
Pétur Sigurðsson
Erlent yfirlit
__ íFramhald af 6. slriu)
Áhrifamenn beggja vinna að því
og eins ýmsir leiðtogar erlendra
jafnaðarmannaflokka. Ef það tæk-
ist, eru miklar líkur til, að hinn
sameinaði jafnaðarmannaflokkur
yrði stærsti flokkur Ítalíu. í hér-
aðsstjórnarkosningunum í fyrra
fékk flokkur Nennis 4 millj. atkv.
og flokkur Saragats 2 millj. Kom-
múnistar fengu þá 5.8 milljr; Ef
kosið yrði nú, þykir víst, að kom-
múnistar myndu missa mikið fylgi
til sameinaðs jafnaðarmannaflokks,
og jafnvel kristilegi flokkurinn
lika.
ÞAÐ ÞYKIR víst, að Nenni muni
halda sameiningarstarfinu áfram
og honum verður venjulegast vel
ágengt, þar sem hann leggst á
sveifina. Hann er áróðursmaður
mikill, bæði sem ræðumaður og
skipuleggjari, og meðal alþýðu-
stóttanna nýtur ekki annar ítalsk-
ur stjórnmálamaður meira álits en
hann. Þrátt fyrir samstarf hans
við kommúnista, hefir því aldrei
verið haldið fram í alvöru af þeim,
sem til þekkja, að hann væri háð-
ur þeim og leynilegur þjónn
þeirra. Þvi hefir verið trúað, að
Nenni fylgdi því frain, sem hann
áliti réttast hverju sinni, en það
hefir verið nokkuð breytilegt, því
að óneitanlega er hann tækifæris-
sinni.
Takist Nenni að koma upp sam-
einuðum jafnaðarmannaflokki, sem
yrði stærsti flokkur Ítalíu, hefir
liann séð þann draum rætast, sem
lengi hefir verið takmark hans.
Fyrir kommúnista væri það mikill
ósigur, því að vestan tjalds hafa
þeir hvergi náð meira fjöldafylgi
en á Ítalíu.
Nenni hefir orðið að ganga í
gegnum margt um dagana vegna
skoðana sinna. Langvarandi útlegð
hefir að sjálfsögðu reynt á hann.
Mesta persónulega áfallið, sem
hann hefir orðið fyrir, mun þó
það, að elzta dóttir hans lézt í
fangabúðum á stríðsárunum eftir
að nazistar höfðu tekið mann henn
ar af lífi. — Þ. Þ.
Ræða Gísla Guð-
mundssonar
(Framhald af 7. slðu.)
til nýrra laga, þar sem nánar sé á-
kveðið um meðferð þess valds, sem
henni er fengið með lögunum frá
1940 og um að fela það að veru-
legu leyti stjórnskipaðri nefnd,
sem hafi það hlutverk að sinna sér
staklega þessum málum. Þessu er
meirihluti sjávarútvegsnefndar
samþykkur. Var og út af fyrir sig
ástæða til þess fyrir ríkisstjórn-
ina að láta endurskoða 16 ára
gömul lög, sem sett voru á styrj-
aldartímum. Og ég get ekki séð, að
í þeim greinargerðum, sem nefnd-
inni hafa verið látnar í té um kosti
og galla einkasölu og frjálsrar sölu
afurða úr landi felist rök gegn
frv. því, sem hér liggur fyrir.
TÍMINN, fimmtudaginn 7. marz 1957»,
Sjötugur: Sæmundur Halldórsson,
fyrrv. bóndi, Stórabóli l
Sæmundur Halldórsson fyrrver-
andi bóndi í Stórabóli var 70 ára
19. f. m. Hann er fæddur 19.2.
1887.
Foreldrar hans voru hjónin Hall
dór Sæmundsson bóndi í Stórabóli
og kona hans, Guðríður Guðmunds
dóttir ljósmóðir. Þau hjón bjuggu
við lítil efni fram eftir sínum bú-
skaparárum. en auðlegð hjartans
var ótakmörkuð. Sæmundur var
annar í röðinni af 8 börnum
þeirra hjóna er upp komust. Hann
vandist snemma öllum algengum
sveitastörfum og varð brátt áhuga-
samur um öll störf, er inna þurfti
af höndum fyrir heimilið og neytti
allra krafta í þarfir þess.
Árið 1913 giftist Sæmundur Guð-
rúnu Þorsteinsdóttur frá Horni í
Nesjum. Mestu myndar- og ágætis-
konu. Þau byrjuðu búskap á Stóra-
bóli, með foreldrum Sæmundar og
bjuggu þar í tvíbýli ætíð síðan.
Stórabólið var þá lítil jörð og kosta
rýr, fyrir einn ábúánda hvað þá
tvo. Sæmundur hafði því alltaf
mjög lítið bú, og sótti þó heyfeng
sinn víða að, * og með því að búið
var lítið, varð hann að leita búi
sínu bjargar með á öðrum sviðum.
Meðal annars gerðist hann póstur
um allmörg ár. Harin var póstur
milli Hafnar í Hornafirði og að
Jökulsá á Breiðarnerkursandi fyrir
smánarlega lítil laun; sem þó urðu
búbót fyrir heimilið, þar eð snilld-
arlega var með þau farið. Sæmund
ur rækti póststarfið, sem og önn-
ur störf með miklum trúnaði og
dugnaði, svo fáir munu betur hafa
gjört. Hann átti dugmikla hesta,
sém hiann fóðfaði Vel, eins og all-
an annan sinn búpening.
Þau hjón, Sæmundur og Guðrún,
eignuðust 12 börn. Áf þeim eru
10 nú á lífi. Foreldrarnir hafa sett
mót sitt á börnin, bæði með góð-
um erfðakostum og einnig með
góðri fyrirmynd. Þetta er allt
mesta myndarfólk, sem sýnir trú-
mennsku og dugnað í starfi, ráð-
deild í meðferð fjármuna og á-
huga fyrir félagsstarfsemi og góðri
lífsafkomu almennt.
Hjónin eiga nú heimili hjá Höllu
dóttur sinni og Vígfúsi Vígfússyni
manni hennar, sem búa góðu búi
á Baldurshaga á Mýrum. Þau lifa
þar sem blóm í eggi, laus við all-
ar áhyggjur um lífsafkomu nú og
um framtíð. Þau eru bjartsýn, kát
og fjörug og hafa enn mikla starfs-
löngun, enda alltaf sívinnandi, þótt
þrek til starfa sé ekki nú sem áð-
ur var. Þau sitja þarna á friðar-
stóli, hjá börnum og barnabörnum,
elskuð og virt af öllum vandamönn
um og vinum, vinirnir þeirra eru
margir.
Á 70 ára afmæli Sæmundar var
gestkvæmt í Baldurshaga úr þrem
nærliggjandi sveitum. Þar á með-
al voru 5 börn þeirra hjóna og 17
barnabörn, ,en barnabörn þeirra
munu nú vera á lífi 32, mjög á-
nægjulegur og elskulegur hópur.
Kæru hjón! í tilefni af þessum
merku tímamótum í ævi Sæmund*
ar, skal þess minnzt, að við höf-
um verið í nábýli má heita öll.
okkar búskaparár og erum . enn.
Það er margs að minnast frá þeirri
sambúð og margt að þakka; sam-
starf og margar ánægjulegar stund
ir á heimili ykkar. Samstarfið var
margt, þótt mér séu minnisstæð-
astar ferðir okkar Sæmundar yfir
fjörðinn á Einholtsbátnum, er yið
fórum oft saman á sumri og á
vetri, að leita okkur sjófangs til
heimilisnota, á sumrin þegar svo
vatnslítið var í firðinum að við
urðUm að draga bátinn að landi
langar leiðir á hálfþurrum leirun-
um, og vetrin þegar ís var á firð-
inum og við drógum á ísnum afl-
ann og bátinn á sjálfum okkur
langar leiðir. Þá var mér óskilj-
anleg seiglan í Sæmundar líkams-
þreki, en lífsgleðin hans og bjart-
sýnin bjargaði öllu.
Ég þakka ykkur hjónum fyrir á-
nægjulegt sambýli, og samhjálp á
svo fjölmörgum sviðum. Ég óska
ykkur og heimilum ykkar í Bald-
urshaga blessunarríkrar framtíðar.
Lifið heil.
Einholti, 21. febr. 1957.
Kristján Benediktsson
Vinningar í 3. flokki
vöruhappdrættis SÍBS
Skrá um vinninga í Vöruhapp-
drætti S. í. B. S. í 3. flokki 1957.
Kr. 100.000,00:
12191
Kr. 50.000,00:
3
Kr. 10.000,00:
2194 3935 5831 29046 36516
49267 64550
Kr. 5.000,00:
2432 13534 22145 28083 29394
30181 33101 44738 46257 60653
62240
Kr. 1.000,00
3778 9374 9616 11293 15251
16195 17523 22580 23532 23919
27033 34133 37716 37810 42090
43464 45992 52686 58895 60617
Kr. 500,00:
474 1042 1349 1353 2076
2246 2601 2816 2915 2988
3353 4024 4095 4773 4986
5050 5063 5274 5532 5608
5985 6177 6448 6912 7086
8032 8509 8684 9140 9190
9267 9430 9606 9855 10438
11197 11627 11742 11986 11988
12341 12913 13203 13466 13879
14119 14311 14522 14827 15489
15566 15676 16486 17084 18249
18789 18831 18839 19210 19227
19536 19735 19781 20048 20216
20550 21389 21947 22241 22349
22984 23778 23805 23960 24069
25316 25972 26987 27680 27813
28146 28784 29231 29375 29439
29855 30119 30578 31299 31503
31564 32198 32340 32751 32809
32875 33146 33343 33661 34293
35044 35523 35845 36091 36319
36822 37081 37205 37270 37502
37538 37654 37900 38585 38893
38915 38988 38994 38999 39228
39824 39892 39932 40105 40618
40698 40803 40850 41244 42434
42618 42818 43353 43983 44055
44412 44616 45064 45523 45863
46170 46179 46465 46790 46915
47617 47691 47757 47870 48048
48061 48190 48585 50602 51381
51958 52074 52200 52340 52719
52797 52833 53185 53697 53955
54722 55569 56612 56913 57150
57179 57197 57668 57691 57698
57976 58029 58209 58566 58625
58921 59033 59317 59422 59454
59634 59644 59665 59735 59938
60170 60404 61217 61588 61758
62474 62589 62691 62781 62823
63149 63220 63445 63870 63873.
64045 64187 64189 64315 64325
(Birt án ábyrgðar.) 1
Aðalfundur Ljós- J
mæðrafélags Reykja-
víkur ■
A
Aðalfundur Ljósmæðrafélag3
Reykjavíkur var haldinn að Miklu
braut 1 þann 3. febrúar síðastL
Félagskonur voru flestar mættar
á fundinum. Formaður félagsins,
Helga M. Níelsdóttir, gaf skýrslu
um starfsemina á liðnu ári.
Hefir félagið mörgum málum að
sinna, meðal annars virðast launa-
mál ljósmæðra fyrir borð borin af
yfirvöldunum og verður gjörð
gangskör að því, að fá leiðrétt-
ingu á kjörum og launum ljós-
mæðra á næstunni. i
Þá vinnur félagið að fjáröflun,
til kaupa á sumarbústað fyrir ljós-
mæður.
Frk. Hulda Jensen talaði á fund
inum um „afslöppun1 og lofaði að
taka Ijósmæðurnar á riámskeið í
þeim fræðum, en námskeiðin eru
þegar byrjuð og eru einu sinni í
viku, á sunnudögum kl. 5—6 e. h.
í lok fundarins sýndi frú Mar-
garete Állman mjög fallegar lit-
myndir frá íslandi og Kanada.