Tíminn - 12.09.1957, Blaðsíða 2

ReykJavQt, fimmtudagiu 12. september 1957»
Möguleikar á stórfelldri pen-
sillin framleiðsiu hér á landi
Efnið er unnið úr
flyíja lyfið úí fyrir hundrað millj. kr. árlega
Rætt vi<$ Jónas Sveinsson, iækni, una lyíja-
framleiðslu
í gær ræddi blaðið við Jónas Sveinsson, lækni, en hann
hefir oí't komið fram með nýmæli hér í blaðinu í viðtölum
við það á undanförnum árum. Á sínum tíma gekkst hann
fyrir rannsóknum á blóði úr hrossum og komst þá að sömu
niðurstöðu og hinn kunni lífeðlisfræðingur, dr. Hammond,
að hér væri hægt að vinna mikil verðmæti í mynd hormóna-
lyfja úr blóði fylfullra hryssa. í viðtalinu í gær sagði Jónas,
að auk þessarar framleiðslu væri hægt að hefja hér stór-
fellda framleiðslu á pensillíni, sem búið er til úr mjólkur-
sykri. Danir hafa lík skilyrði til pensillin-framleiðslu og við,
en nú orðið flytja þeir út pensillin fyrir um hundrað milij-
ónir króna árlega.
' ’ ; | ástæSum, hafa vantrú á slíku máli
Jönas sagði að við hefðum engu sem þessu, að það eru ekki mörg
mirini möguleika til að afla mark- ár síðan dönsku lyfjaverksmiðjurn
acfá fyrir pensillin okkar en Danir.; ar tóku til starfa, sumar í kjallara-
Að'Vfeu væri verð á pensillini orð- holum. Nú hefir þetta gengið svo
ið lágt, en eftirspurnin er alltaf
mikil, einkum í austantjaldslönd-
um. Það sem mundi gera okkur
tiltölulega auðvelt að afla mark-
aða fyrir þessa framleiðslu okkar
væri sú staðreynd, að pensillin-
framleiðendur, eins og Danir,
seldu sína framleiðslu fyrir harð-
an gjaldeyri, en viðskipti okkar
væru mestmegnis vöruskipti.
Vaxandi mjólkurframleiðsla
Með aukinni ræktun á undan-
förnum árum hefir mjólkurfram-
leiðslan sífellt verið að aukast.
Á næstu árum verður að mæta
þessari aukningu með neyzluaukn-
ingu, sem tæpiega verður fyrir
hendi innanlands. Hætta er á að
útfiutningur mjólkurafurða verði
okkur óhagstæður miðað við fram
leiðslukostnað, nema gripið sé til
iðnaðar, sem gefur meira af sér
heldur en sú úrvinnsla mjólkur
sem nú er höfð um hönd.
Mjólkursykur í pensiMin
Pensiliin er framleitt úr mjólk-
ursykri og með góðum vélaútbún-
aði er framleiðslukostnaður ekki
gífurlegur. Mikið magn af mjólk
þarf til framleiðslunnar. Pensillin
verksmiðju þyrfti að reisa við ein-
hverja þá mjólkurvinnslustöð sem
fyrir er í landinu, þar sem unnin
eru ‘Tár mjólkinni öll þau efni
seíii verðmæti hafa. Fyrst og
fretnst smjör, mjólkursykur, sem
aSeilega yrði notaður til pensill-
inífámleiðsfu, kasein, ,efni sem
hsfirífengið feikna þýðingu í fram-
leiðsiu piastefna og Þjóðverjar
borga fýrir hátt verð.
Hortriónalyfin
Svo aftur sé vikið að fram-
leiðslu hofmónaiyfja, þá sagði
Jóhas, að menn gætu þakkað Bún-
aðarfélögi íslands fyrir áð fá dr.
Ifamrnotui hingað til lands. Sagði
Jónas að það hefði verið gaman,
ef Hammond hefði flutt íyrirlest-
ur um hormónalyfin, framleiðslu
þeirra Ög notkun. Meðul þessi eru
nú notuð um allan heim í sívax-
andi. mæli og mikið til lækninga
á hrörnunarsjúkdómum. Jafn- j
franít þessari notkun eru lyfin
mikið notuð af dýralæknum og til
að auka frjósemi kvikfés, einkum
í Ástralíu.
Innlend framleiðsla
Tilraunir, sem gerðar hafa ver-
ið hér á útflutningi á hormóna-
blóði, hafa greinilega leitt í ljós
að slíkur útflutningur er örðug-
leikum bundinn, bæði vegna þess
að erfitt er um góða geymslu, og
fáiim hlutum hægt að svindla
meira á, þegar það er komið í
hendur ókunnugra. Allt bendir til
að við verðum sjálfir að koma upp
rannsóknarstöð og framleiðsluverk
smiðju. á í því sambandi benda
á, a$ sumar af iyfjaverksmiðjum
Dana, eins og Leo, framleiða jöfn-
um höndum hormónalyf og pens-
illin. Það má benda þeim mönn-
um á, sem kannske af eðlilegum
vel þar, að þessar verksmiðjur eru
starfræktar í skýjakljúfum, og eru
stórrík fyrirlæki. Og því getum við
ekki leilcið sama leik, úr því að
við höfum jafngóð og jafnvel
mikln verðmætari hráefni en aðr-
af þjóðir hafa úr að velja á þessu
sviði?
Hvernig skal byrja?
Að mínum dómi er um nokkrar
aðferðir að ræða. í fyrsta lagi gæt
um við framleitt mjólkursykurinn,
selt hann danskri lyfjaverksmiöju
(danskar iyfjaverksmiðjur kaupa
mikinn mjólkursykur írá Hol-
landi). Þeir ynnu svo duftið fyrir
okkur og sendu okkur það unnið,
síðan fylltum við það á glös iil
útflutnings og eigin notkunar. Önn
ur leið væri sú, að fá hingað sér-
fræðing, t. d. frá Danmörku eða
Hollandi, og stefna að því að
byggja hér pensillinverksmiðju og
aorar naúbsyniegár lyíjaverksmiöj
ur. Það er mín skoðun að Bún-
aöai’félag Isiands ætti að hafa for-
göngu í þessum málum.
! Annmarkar á fram-
: íeiðsSunni
\ Eftir því sem Abderhalden, pró-
fessor í Basel segir, þá eru þeir
annrnarkar á framleiðslu þessa
lyi's að erfitt er að ná því hreinu
ur þvi merablóði, sem fáanlegt er
í Evrópu. Það er vegna þess hversu
lítið normónamagn er í blóði stóru
hrossakynjanna. Við tilraunir hér,
hefir það sýnt sig að hér er hægt
að fá efnið í ríkum mæli, eða nál.
eina milljón eininga í hverjum
lííra á móti fjörutiu þúsund ein-
ingum í venjulegum hryssum í
tívrópu og tvö hundruð og íimmtíu
þúsund einingum úr smáhestakyni
í Skotlandi. Magnið hér kann að
staía af þeim grasgæðum, sem eru
óvenjuleg hér og dr. Hammond
minntist á.
Tufíugu þúsund krónur
Jónas sagði að fyrst verið væri
að tala um þessi mál, mundi fólki
kannske leika forvitni á að vita,
livað verðið væri á einni milljón
eininga í lyfjabúðum, en slíkt
] magn hefir fengizt við tilraunir
i hér úr einum lítra. Verðið á því
hormónamagni er hér fullunnið í
lyíjabúðuin um tuttugu þúsund
krónur. Þetta eru með dýrustu
efnum sem þekkjast. Og væri ekki
aíhugandi fyrir okkur að fara að (
athuga hvaða skepnur það eru
lielzt, sem geta gefið þessi feikn
aí sér.
Sérstök hrossakyn
Hér hafa aðeins verið gerðar ör-
fáar tilraunir á þessu sviði. Þær.
hafa sýnt þrennt. í fyrsta lagi að
hér finnast hross, sem hafa sama
og ekkert af þessum efnum. í
öðru lagi, að hér eru skepnur, sem
Guðmundur (Ferró) Guðmundsson listmálarl hefir ekki legið á liði sinu
frfá pví hann hélf sýningu sína í fyrra við fádæma aðsókn. Skólanefnd
Iðnskólans fékk hann til þess að gera þessa mósaíkmynd í anddyri skól-
ans og hefir Guðmundur unnið að henni í sumar. Þess má geta að til
hsnnar hefir iistamaðurinn eingöngu notað ísienzk efni, gabbró úr
Hornafirði og líparít úr Esjunni.
Fjölmeisn og ánægjuleg keppnis- og
skemmtiferð Knattspyraufél. Akureyrar
Fyrir nokkru efndi Knattspyrnufélag Akureyrar til
keppnis- og skemmtiferSar suSur á land í tilefni af afmæli
félagsins. Rúmlega 70 manns á öllum aldri tóku þátt í þess-
ari ferð', sem þótti hin skemmtilegasta.
Fararstjóri var Hermann Sig-
tryggsson, formaður KA. — Lagt
var af stað síðdegis á laugardag
í fyrri viku. Komið til Reykja-
víkur seint um kvöldið og gist
í KR-heimilinu. Daginn eftir lék
4. flokkur við jafnaldra sina úr
KR. Akureyringar sigruðu með 8
mörkum gegn einu. 3. flokkar fé-
laganna kepptu í Laugardal, en
leiknum lauk með sigri KR 1:0.
Einnig var keppt í handknattleik
kvenna og körfuknattleik. KA.
vann körfuknattleikskeppnina, en
KR stúlkurnar handknattleikinn.
Komið var til Keflavíkur á mánu
Hann vann aiia leikina í ferðinni.
hafa svo mikið, að það þekkist
hvergi annars staðar, t. d. ein
hry.ssa, komin yfir tvítugt, sem
gaf uppundir eina milljón eininga
í lítra. í þriðja lagi hafa þessar
tilraunir bent iil bess, að magnið
sé bundið við’ vfes lirossakyn og
jafnvel viss héruð.
dag í síðustu viku. Keppt var við
Keflvíkinga í knattspyrnu 3. og
4. flokk. Keflvíkingar sigruðu í
t 35. flokki en Akureyringar í 4.
flokki. Keppt var í sundi síðar
um daginn. Um kvöldið var efnt
til kvöldvöku með íþróttafólki úr
Keflavík.
Á þriðjudaginn var haldið til
Hafnarfjarðar og keppt í knatt-
spyrnu í 3. og 4. flokk við Hafn-
firðinga. 4. flokkur Akureyringa
vann, en jafntefli varð hjá 3. fl.
Einnig var keþþt í handknattleik
kvenna, sem lauk með sigri Hafn
firðinga.
Gist var þá nótt í Hafnarfirði.
Daginn eftir var horft á landsleik
| inn á Laugardagsveiliniun, en síð-
an haldið norður, eftir ánægju-
lega ferð.
Bæn til Kadars
(Framhald af 12. síðu).
máiaráðherrans og beði® hann að
falla frá framkvæmd dauðadóms
yfir ungverska prestinum Lajos
Guiyas, sem er lúterstrúar. Var
| hann dæmdur til dauða fyrir and-
byltingarstarfsemi. Segja biskup-
arnir að dómurinn hafi valdið þeim
djúprar hryggðar. Þeir vilji ekki
aðeins með beiðni sinni reyna að
bjarga lifi stéttarhróðurs síns,
heldur biðja stjórnarvöldin að
milda það sakaruppgjör, sem nú
fari fram í landinu, ‘ þannig, að
ekki sé ehn aukið á erfiðieikana í
sambúð austúrs og vesturs.
Skyr handa sykur-
sjííkSingum
Hópurinn fyrir utan KR-heimilið við Kaplaskjólsveg. — Ljósmyndirnar
Mattías Gestsson, Akureyri.
(Framhald af 1. síðu).
undir aúka sykurmagnið í blóð-
inu. Sykursýkissjúklingar eru
margir og mundu þeir óefað taka
með þökkum þeirri nýbreytni,
sem íslenzka skyrið yrði fæðu
þeirra.