Tíminn - 31.01.1959, Qupperneq 7

9' í 511 N’ N, laugardaginn 31. janúar 1959.
2
Síðari ræða Eysteins Jónssonar í útvarpsumræSunum á mitivikudagskvöld:
Ætlunin er að slíta fólkið úr sambandi við þing
mennina og taka upp „nýja fjárfestingarstefnu'
f
Fram að þessu hafa framleiðend
ur cJíki rnátt hækka verðlag sitt,
þótt grurmkaup eða vísitala hækk- ’
aði. fyrr en i lok verðlagsárs. Nú
á að breyta þessu, varðandi fram-
leiðendur sjávarafurða. Flestum
mun víst finnast, úr því að þetta
er upptekið', ætti sama einnig að
gilda um bændur. En ekki .stjórn-
arflokkunum, eins og stjórnarfrv.
ber með sér.
F.rarnsóknarflokkurinii tók upp
Daráitu f'yrir jafnrétti í framhaldi
af óskum Framleiðsluráðs landbún
aðarins. Stjórnarliðið lét undan
síga nokkuð og samþykkt var, að
áí'urðaverð mætti hækka eins og
grunnkaup, en jafnrétti fékkst
■ekki. Önnur vísitöluregla skal
gilda fyrir bændur en aðra fram-
íeiðendur.
Eftir frv. á að stokka upp verð-
lags'jnálin nú og byrja á nýjum
grunni.
Fellt var í dag á Alþingi að
setja verðlag landbúnaðarafurða,
í samrænvi við kaupgjaldið í dag
og verðlag á útfiutningsvörum í
dag. Saman stóð stjórnarliðið allt
og kommúnistar í því að synja
'bændum jafnréttis við aðra fram-
lejðendur. Ei'tir þessu nrun verða
t'ekið.
Fláttskapur kommúnista
Lítiimannlega fórst hv. 2. þm.
S-M. (L. Jós.) í því, að kenna efna
hagsiöggjöfina aðeins við tvo
st jórn&rílokkana. Að efnahagslög-
gjöfiuni stóðu allir flokkarnir,
sem stóðu að fyrrv. ríkisstjórn, og
konimúmsíar gátu ekki bent á
neina aðra færa leið í efnahags-
málunum en þá, sem farin var í
frumvarpinu. Hann virtist ákaf-
lega sorgmæddur yfir því, að nokk-
ur greiðsiuafgangur hefði orðið
s. 1. ár og heimtaði, að hann yrði
étinn upp og alls ekki notaður til
þess að auka íbúðalán eða til ann-
arra slíkra framkvæmda. Það
fannst honum hneyksli,
Greiðsluafgangurinn. varð vegna
þess, að innflutningur varð óvenju
lega mikill vegna mikils lánsfjár
erlendis frá til framkvæmda á ár-
inu, og vegna óvenjulegra tekna
af einkasölum á áfengi og tóbaki,
sem sumpart byggðist á bættri
tollgæzlu. Ef ekki hefði orðið
greiðsluaígangur nokkur við þessi
skilyrði, þá þýddi það að fjárlögin
hefðu verið raunverulega afgreidd
með greiðsluhalla í meðalári.
Þessi hv. þm. talaði hér um
sparnað í rekstri ríkisins. Við
þekkjum hvað konunúnistar meina
með þessu sparnaðartali. Þeir
hafa flutt hverja tillöguna eftir
aðra síðustu misserin, í fyrrv. rík-
isstjóm um áð skera niður verk-
legar framkvænulir og til vi'ðbót-
ar það að Ieggja fjárfestingarskatt
á verklegar framkvsémdir.
Um stjórnarslitin i vetur eða
ástæður fyrir þeim er óþarfi að
deila. Einar Olgeirsson hefir lýst
vígi stjórnarinnar . á hendur sér
hér á Alþingi. Hann lýsti því yfir
í umræðum einmitt um þetta frv,,
að sú stefna fyrrv. stjórnar, að
éndurskoða vísitölukerfið, hefði
verið irrein fjarstæða og státaði
af því, a'ð hans flokkur hefði lok-
að þeirri leið gersamlega. En
menn geta hér um bil séð, hvernig
þá hefði verið að fást við þessi
mál, þegar það er athugað, að jafn
vel þó fallið sé frá 10 vísitölustig-
um, vantar uppundir 200 millj.
inn í kerfið, útflutningskerfið og
vegna ríkisbúskaparins.
Fyrrverandi stjórn gat ekki
ieyst efnahagsmálin á kostnað
framkvæmdanna úti um landið,
þó að kommúnistar vildu það,
því að með því hefði liún svikið
stefnu sína, sem hún lýsti yfir
að væri sú, að stuðla að jafn-
vægi í byggð landsins. Og þó að
kommúnistar vildu að stjórnin
sviki þessa stefnu sína, þá kom
það ekki til mála.
RáÖist á framlög til uppbyggingu atvinnulífsins víís vegar um landií
Fólkið á eftir að segja sitt orð og afstaða manna til
slíkra fyrirætlana fer ekkieftir flokkum
Til athlægis
Hv. L þm. Reykv., B.iarni Bene-
diktsson, ræddi hér áðan nokkuð
um viðskilnað fyrrv. ríkisstjórnar.
Ég hélt, að hv. þm. hefði orðið sér
nægilega til athlægis hér á hv.
Alþingi um daginn, út af brosleg-
um mótsögnum hans'. Lýsti hann
þá fyrst þeim digru sjóðum, sem
eftir hefðu verið skildir i stjórnar-
ráðinu, og þar með of mikið tekið
af þjóðinni, en umturnaðist svo á
næstu mínútum út af því að fyrrv.
stjórn hefði verið gersamlega fjár
þrota. Bætti svo við áæt.lunum um
að lifa af því að éta upp afgang-
ana og fiskbirgðirnar með. En hv.
þm. virðist það mest áhugamál,
að láta hiæja að sér, og endurtek-
ur því þessa sömu hlálegu fjar-
stæðu núna. Hann virðist vera að
búa sig undir að gerast „skemmti-
kraftur". á kosningasamkomu Sjálf
stæðismanna og vill því ólnmr
verða að athlægi strax. En hann
um það. En lítið held ég, að þessi
málflutningur auki veg hans' eða
flokksins, og er sízt um það að
sakast. Það er gott á með'an hann
heldur þessu áfram.
I fjármálum botnar þessi hv.
þm. -ekki neitt. Ruglar öllum töl-
um viljandi og óviljandi. Hann
ber saman algerlega ósambærileg-
’ar skuldatölur, svo að úr verður
botnlaus hringavitleysa og íalar
svo um ringulreið í reiknings-
færslu.
AuÖheyrt hvert jbeir
stefna
Annars verð ég að segja, að þess
ar umræður upplýsa, að ýmsu leyti
betur en gera mátti sér vonir um,
hvernig línurnar liggja. Ég vona,
að það hafi ekki farið fram hjá
neinum, hvernig þeir hv. Bjarni
Benediktsson og Lúðvfk Jósefsson
kepptust um að lýsa þ\ú yfir hér
í útvarpinu, að öðru eins hneyksli
og því, að verja 63 milljónum af
gengishagnaðinum af Ameríku-
láninu í Ræktunarsjóð, í Fiskveiða
sjóð, í raforkuáætlunina og í Sem-
entsverksmiðjuna, að öðru eins
hneyksli og því, að verja þessum
í'jármunum i þessar framkvæmdir,
hefðu þeir ekki komið nærri. Og
hv. 1. þm. Reykv. sagði meira að
segja, að þetta væri ^érstakt rann
sóknarefni, sem> ekki væri búið að
gleyma. Já, þyílíkt hneyksli, að
þessum fjármunum skuli hafa ver
ið varið til þess að standa undir
raforkuáætluninni, bátakaupunum,
byggingunum j sveitunum s'. 1. ár
og til þess að ljúka Sementsverk-
smiðjunni. En þetta sýnir kannske
betur en langar ræður, hvert það
cr, sem þessir hv. þm. eru að fara
með öllu sínu tali uni hina nýju
fjárfestingarstefnu og þar fram
eftir götunimi.
Ég vona, að menn hafi tekið
eftir þessu.
í iimræðum þeirn, sem hér hafa
orðið um þetta mál, hefir Einar
Olgeirsson deilt mjög fast á ranga
og óarðbæra fjárfestingarstefnu
og fjáraustur í atvinnuvegi, sem
ekki ættu rétt á sér. En grundvöll
urinn undir þessu öílu saman,
sagði hv. þm. að væri samkeppnin
um kjördæmin. Sem' sagt, áhrif
manna úti um Landið væru of mik-
il. Og síðan, þegar hv. þm. hafði
útlistað þetta með sterkustu orð-
um tungunnar og af mikilli
mælsku, þá sagði hann: Má vera
að þetta lagist, ef kjördæniunum
verður breytt. Og í umræðunum
hér í gærkveldi kom einn af for-
ustumönmmi Sjálfstæðisflokksins,

Olafur Bjöi'nsson, og liclt liér fyr-
irlestur urn það, sem annars veg-
ar héti pólitísk fjárfesting en hins
vegar það, senv kalla mætti efna-
hagslega fjárfestingu. Við vitum
hver liin pólitíska fjái-festing er.
Það er fjárfestingin út um land,
studd af ríkisvaldinu. Og í þessu
sambandi var hann að taia um
Fiskiðjuverið á Seyðisfirði í mjög
niðrandi tón. En það var annað
hijóðið í Sjálfs'tæðismönnum, þeg-
ar þeir aðeins fyrir skiimmu síð-
an voru að sláta af forgöngu sinni
við byggingu fiskiðjuversins á
Seyðisfirði. Annars er bezt að spá
sem minnstu um framtíð þess.
Það liggur við góða og glæsilega
höfn og gæti áðui en varir komið
að meiri notum en þeir halda,
sem nú tala um það í fyrirlitning-
artón. En það væri fróðlegt að vita
■hjá þessum hv. forustumánni Sjálf
stæðisflokksins og öðrum slíkum,
undir hvorn fjáffestingarflokkinn
heyrir t. d. fjárfesting eins og
bygging Faxaverksmiðjunnar og
Hæringskaupin. Heyra þess'ar frani
kvæmdir undir pólitíska fjárfest-
ingu eða efnahagslega fjárfest-
ingu? Og hvar koma slíkar fjár-
í'estingar sem þessar inn í hug-
leiðingar þessara hv þm. um kjör
dæmamálið og það ,,plan“, sem
þar liggur á bak við?
Og þessi hv. þm., forustumaður
í Sjálfstæðisflokknum, bætti því
við, að ef þess hefði að undan-
förnu verið gætt að halda sig við
, efnahagslega fjárfestingu“, þá
mundi fjárfestingin hafa minnkað
í heild og allt hafa verið í lagi.
Jú, sem sagt, ef ,,pressan“ hefði
verið minni og minna opinbert
fjármagn iagt víðs vegar um land
ið til uppbvggingar og jafnvægis á
margan hát.t, þá hefði gengið bet-
ur í efnahagsmálunum.
Reikningurinn frá
Sjálf stæ Öisf lokknum
Á þessu tali öllu sjá menn
gleggra en nokkru öðru, hvaða
lausn það er, sem raunverulega er
íyrirhuguð í efnahagsmáiunum af
hendi þessara manna.
Það er irjargt, sem angrar Sjálf-
stæðismenn um þessar mundir, og
er það skiljanlegt. Eitt af þvj er
framkoma flokksins í stjórnarand
stöðunni undanfarið.
Flokkurinn gafst alveg upp við
að móta. heilsteypta stefnu og
reyna að vinna sér fylgi á því. í
þess síað grcip flokkuí'inn t.il
skemmdarverka, heitti sér fyrir
hækkunarbaráttu, sem hann vissi,
að gat ekki orðið laimastéttunum
til nokkurs gagns, að" ekki sé nú
minnzt á landhelgismálið og lán-
tökumálin.
Notaði flokkurinn meira að
segja atvinnurekendavaid sitt til
þess að koma hækkunum á. Lét
útsendarana bjóða kauphækkanir,
ef tregða var að krefja'St. þeirra.
Nú hefir komið fram eins
giöggt og verða má, að fyrrv.
ríkisstjórn sagði niönnum satt
um efnahagsmálin, en Sjálfstæð-
isflokkurinn sagði mönnum ósatt.
Gieggsti vottur um það er tillaga
Sjálfstæðisflokksins sjálfs um að
þjóðarnauðsyn beri til að lækka
kaupgjald ■ og afurðaverð uin
6'r.
Frv. það, sem hér liggur fyrir
íil 3. umræðu, fjallar i raun réttri
úm að innheimta ai' þjóðinni þær
hækkanir, sem Sjálfstæðisflokkur-
inn eggjaði menn svo mjög á að
taka s. 1. ár. Einna gleggst væri
kannske að hugsa sér aðalefnið úr
þessu frv. sett. upp eins og reikn-
ing, og gæti sá reikningur mæta-
vel hljóðað þannig:
Reikningur.
Til þjóðarinnar.
Frá Sjálfstæðisflokknum.
An.: Ofreiknað kaiiD og afurða-
verð að áeggjan vorri
kr. 170.000.000.
Undir ætti svo að standa Sjálf-
stæðisflokkurinn. Bjarni Benedikts
son.
Betra hefði verið fvrír alla, að
ekkert hefði verið farið eftir því,
sem •Sjálfstæðisflokkurinn s'agði í
sumar, en þess í stað fylgt stefnu
fyrrv. ríkisstjórnar.
Þetta er það, ’sem raunverulega
er að gerast. Sjálfstæðismenn eru
óánægðir með þennan málflutn-
ir.g og hafa jafnvel látið á sér
skil.ja, að þeir þykktust við hann.
En það kemur alveg skakkt niður,
að þeir snúi þykkju sinni að okk-
ur í Framsóknarflokknum eða öðr
um fyrir það, hvernig þessum mál
um er komið. Ekki höfum við kom
ið þeim i þessa klípu. Þeir hafa
gert það sjálfir, og þcir geta ekki
búizt við öðru en að á þetta sé
bent. Enda er sannleikurinn sá,
að þótt enginn benti á þetta í nokk
urri ræðu, þá mundi það alls ekki
fara fram hjá mönnum samt. Það
cr alveg óhugsandi. Þeir, ,cm
fylgzt hafa með stjórnarandstöðu
Sjálfstæðismanna og vinnubrögð-
uni þeirra undanfarið, kunna á
þessu alveg glögg skil. Það munu
Sjálfstæðismenn eiga eftir að
finna.
Slúíursögur Bjarna
Þegar þessi mál bcr á góma,
reynir hv. 1. þm. Reykvíkinga að
dra'ga athyglina frá aðalatriðiiru
■með tveimur slúðursögum. Önnur
er um till. Framsóknarmanna í
bæjarstjórn Reykjavíkur um Dags
brúnarkaupið. Samhengi þessa
máls er þannig
að Sjálfstæðismeriu ætlúðu að
hefna sín á Dagsbrúnannönnum
með því að halda fyrir þeim eðli-
leguin kauphækkunum, eftir að
,'iðrir voru búnir að hækka hjá
sér. Það átti að vera refsingin fyr
j ir það, að Dagsbrún hafði lengur
farið eftir aðvörunum ríkisstjórn
arinnar gegn kauphækkunum eu
önnur félög og minna skeytt um
útsendara Sjálfstæðisflokksins.
í En till. Framsóknarmannsins í
bæjarstjórninni var um það, að
Dagsbrúnarmenn skyldu njóta
sambærilegrar afgreiðslu og aðr
ir, en slík hefir æviulega verið
afstaða Framsóknarflokksins.
Þá er það sagan um SÍS og kaup
hækkanir minar í Sambandinu.
Alltaf þegar Bjarni Benediktsson
er settur í klípú út af framkomu
flokksins í efnahagsmálum, gríp-
ur han.n til þessarar sömu slúðui'
sögu, að ég hafi reist nýja kaup-
hækkunaröldu 1956 með því a<»
gangast fyrir kauphækkunum hja
SÍS.
Málavextir cru þessir: Ný
launalög komu í gildi 1. janúar
1956, og kaup opinberra starfs-
manna hækkuðu utn cá. 10' .
Reykjavíkurbær hækkaði kaup-
greiðslur sínar um nritt sumar.
SÍS hækkaði til samræmis um
haustið, og‘ gilti hækkuuin frá 1.
janúar 1956, sáma tíma og' nýju
launalögin. Hcr cr hreinlega um
alveg hliðstæða breýtiiigu að
ræða og var í launalögúm ríkis-
ins og hjá Reykjavikurbæ. Á-
kvörtunin tckiu seinna, en greiti
frá sama tíma. Háttvirtur þing-
maður býr lireinlega til slúður-
söguna um nýja kauphækkunar-
öldu, seni SÍS liafi reist, og' end-
urtekur liana með viku millibilr.
eða svo í Morgunblaðiliu, í því
trausti að sé Iygin endúrtekin
nógu oft, þá verði henni trúað.
Þetta á að draga athyglina frá
hækkunarbaráttu Sjálfstæðis-
manna, sem þó öll þjóðiu þekkir.
og þess vegna er þetta þýðingar-
laust.
AfstaÖa til frumvarps
stjórnarinnar
Framsóknarflokkurinn >> hefir
ekki- haft aðstöðu til að koma á
samtökum um þau vinnubrögð i
efnahagsmálum, sein hann taldi
þjóðarnauðsyn. Það liggur ekki
fyrir nú heildaryfirlit "úm af-
greiðslu efnahagsmálánna, en það'
sem vitað er, bendir eindiegið til
þess, að stefnt sé til stórfellds
hallarckst'urs, sem ásamt' fleiru
verði til að reisa nýja verðbólgu-
öldu og gera efnahagsmáliu erfið-
ari eftir nokkra mánuði cn þau
hafa nokkru sinni áður verið.
Framsóknarmeim munu enga
ábyrgð taka á ráðstöfunum ríkis
stjórnarinnar. Flokkurinn mun
á hinn bóginn ekki, þar sem
hann hefir engin tök á að koma
fram heildarráðstöfunum, scm
hann hefir trú á, beita þingstyrk
sinum til þes að fella þá þætti i
till. ríkisstjórinarinnar, sem að
Iians dómi mega teljast tilraun
til að halda í rétta átt eða eru
óhjákvæmilegir, til þess að fram-
leiðslan haldist gangandi, og jafn
vel þótt einhverja galla megit
á þeim tillögum finna.
Framsóknarmenn rinin ekki!
gei'ast skemmdarverkamcnn í
stjórnarandstöðunni.
Afnema kjördæmin og
taka upp nýja „fjár-
festingarpólitíka
Yfir hefir nú verið lýst pólitísk
um ófriði til þess að afnema öll
kjördæmin utan ReykjaVíkur og
heilögu stríði lýst um nýja fjár
festingarstefnu i stað pólitískrar.
þegar kjördæmunum liefir verift
breytt. Áður hafa Franisóknar-
inenn bont á, að lokamark and-
stæðinganna væri að afriema
kjördæmin, en það hefir verið
svarið og sárt við lagt, að slíkt;
kæmi ekki til greina. Þetta væru
bara getsakir Framsóknarinanna,
en hvað kemur í ljós?
Nú er því yfirlýst, að.ætUin-
in sé að lögleiðá örfá slpr kjör-
dæmi. Það er erfitt að gaftga fram
an að mönnum og segja, áð yerifl
sé með þessu að taka a£ þein:'
mikilsverðan rétf og minnka á-
hrif héraðanna. Þess vagna yer'ður
að reyna að dulbúa sig í vinargerv-
ið sem fyrr, og það er áður vcl
þekkt..
Nú er sagt: Það á að kjósa jai'n
marga samíals og' áður. Það o.r
meira að segja áukinn réttur ao
< Framb k 8 sí'öuA