Tíminn - 10.05.1959, Blaðsíða 9

í í M IN N,. sunmidaginn 10. maí 1959.
9
36
Hún reis líka á fætur og
smeygði sér í fötin.
—Það veit ég ekki. Það
verður þú að sjá um. Karl-
maðurinn á að sj á konu sinni
farborða.
Hann hló án þess að líta á
hana.
— Já, ég bjóst við því.
— Vatnið hlýtur að vera
fullt af fiski sagöi hún svo.
— Og kartöflur eru vafalaust
hér í jörðu ehihvers staðar og
ber í skóginum.
— Já, sagði hann, en . ..
Hún lagði höndina á munn
hans áður en hann komst
lengra, og hann greip um sval
an handJegg hennar.
— Engar efasemdir, sagði
hún. — Segðu ekki aukatekið
orð. Við skulum aðeins vera
hér saman hljóð og þakklát
fyrir það, að lífið skuli enn
færa okkur slíkar gjafir.
Hann reyndi ekki að and-
mæía, því að hann fann, að
þetta var rétt. Ef maður gat
liætt að fylg'ja orsakalögmál-
inu í hugsun og minnast þess
að allt á sér afleiðingar, þá
var þetta sannkölluö Paradís
arvist.
Hún teygði varir sinar upp
til hans, varð að teygja sig á
tá til þess að ná munni hans.
Hann tók fast um mitti henn
ar, þrýsti henni að sér og svar
aði kossínum af iiinileik. Hún
líktist hinni hvítu björk, sem
hún. hafði staðið hjá, er liann
sá hana áðan.
Eftir litla stund liallaði hún
liöfðmu að brjósti lians, lagði
aftur augun sem í móki.
Allt í einu ‘ sleppti hann
lienni hálfhranalegá. sVo aö
hún hrökk við.
— Hvað er að? spurði liún
og leit framan í hann. Hún
varð skeifd, er hún sá svip
hans og augnaráö — hart, tor
tryggið nærri því hatursfullt.
— Kyrr skipaði hann.
— Hvað er að? Heyrir þú
eitthvað?
Hann ætláði að benda, en
lét höndina síga áður en af
því varð.
Hún reyndi aö horfa í sömu
átt og hánn en sá ekkert sér
stakt.
— Heyrirðu það ekki? spuröi
hann.
— Nei, sagði hún. En í sama
bili námu evru hennar undar
legt, skrláfkennt hljóð.
— Það er einhver hér í
nánd, saeði hann lágt. Mig
grunaði það lika. Hann greip
fast um herðar hennar.
— Komdu.
Hann leiddi liana inn á
milli trjánna, og þau gengu
hljóðlega nokkurn spöl í skóg
arjáðrinum.
Þégar þau höfðu gengið
þannig eina fimmtíu metra,
staðnæmdust þau. Skammt
frá þeim var annar húskofi í
slakka undir hæðinni, og
framan við hann bar fyrir
þau sjón, sem kom tárunum
fram í augu hennar.
— Líttu á, sagði hann.
— Já, hvíslaði hún. — Eg
sé það, ó gu'ð minn góður . . .
Tuttugasti og fyrsti kafli.
Á graSblettinuin fráman við
húskofan bograði mannvera
og sló gras með orfi og ljá.
Þetta var gömul kona, klædd
gráum tötrum og berhöfðuð.
Hún sló hægt og staðnæmdist
við tíunda hvert ljáfar, blés
mæðinni en rétti ekki úr sér.
Grátt hárstríið féll fram yfir
ennið og fól andlitið að mestu
leyti.
Þau stóu lengi þögul og
horfðu á gömiu konuna. Karin
hafði búizt við öllu öðru en
þessu. Hún hélt fyrst, að ó-
vinahermenn væru hér á stj ái
og óttaðist, að snöggur endir
yrði bundinn á þessa skömmu
hamingjudjvöl þeirra. Svo
haföi hún helzt haldið, að
Canitz hefði séð sína eigin fé-
laga, en nú sáu þau aðeins
gamla konu, sem var að bogra
við að slá blettinn sinn.
Jæja, hér var þó ekki alveg
mannlaust. Og varla gat hún
verið alein eftir í byggðinni,
þessi gamla kona.
— Eigum við ekki að ganga
til hennar? sagði Karin.
— Jú, sagði hann. — Hún
mun áreiðanlega gefa okkur
eitthvað að borða.
Og svo gengu þau niður
hæðina og horfðu stöðugt á
gömlu konuna.
Hún hélt áfram að slá. Þeg
ar hún tók sér næst hvild,
hlaut hún að hafa heyrt, aö
einhverjir voru að koma, en
hún leit þó ekki. upp og stóð'
sem fyrr og stúddi sig álút
fram á orfið. Svo fór hún aft
ur að slá.
Loks þegar þau voru komin
alveg til hennar, leit hún upp.
— Góðan daginn, sagöi
Canitz.
Hún hoffði lengi á þau án
þess að láta nokkra undrun
í Ijós. — Góðan daginn, sagði
hún svo. Og síðan fór hún
aftur að slá, og þau biöu
þangað til hún tók sér næstu
hvíld. Þá sagði Canitz: — Við
höfum villzt. Við vorum í
sænsku hersjúkradeildinni
hérna skammt frá, en sjúkra
búðirnar uröu fyrir sprengju
árás. Nú vitum við ekki, hvaða
leið skal halda. Þér gætuð
liklega ekki selt okkur eitt-
hvað að borða? Við getum
greitt fyrir það.
Gamla konan hlustaði þög-
ul á þetta, sagði ekkert en fór
enn að slá. Þau urðu að ganga
nokkur skref á eftir henni.
— Eitthvað ætti ég að hafa
handa ykkur, sagði hún svo
loks, er hún nam næst stað—
ar.
Canitz leit á Karinu, sem
hýrnað hafði á svip. Svo gekk
hann til gömlu konunnar.
— Farið nú inn og gáið að
því. Eg skal taka við orfinu
og slá á meöan þið eruð að
sýsla við matinii. Þér veröið
að fyrirgefa átroðninginn, en
við höfum ekki fengið matar-
ögn siðan í gærmorgun.
Gamla konan rétti honum
orfið og horfði fast á hann
Um Ieið. Svo leit hún á Kar-
inu, sem brá annarri hendi
að berum hálsinum og gekk
síðan á undan henni heim að
húsinu.
Karin sneri sér að Canitz:
— Á ég að fara meö henni?
Hann kinkaði kolli. — Já,
farðu. Þetta er góð kona. Kall
aðu svo á mig þegar matur-
inn er tilbúinn.
Hann horfði á eftir Karinu
er hún hvarf inn um dyrnar
á eftir gömlu konunni. Sólin
glampaði á hvíta blússuna
hennar.
Og svo fór hann að slá, fyrst
hægt og hikandi, en svo komst
hann á lagið og herti á. Þetta
gekk ekki sem bezt, en þó
mundi hann ljúka svolitlum
bletti. Ef gamla konan gat
þetta, þá hlaut hann að geta
það líka. Túnbletturinn var
ekki stör, en hann sá þó brátt,
að það mundi meira en dags
verk að ljúka honum.
Brátt spratt svitinn fram á
enni hans við þessa áraun, og
ekki leið heldur á löngu þang,
að til bakið fór að kvarta.
Hann sá, að það var skynsam
legt af gömlu konunni að taka
sér reglulegar hvíldir, og hann
gerði það líka. Hann rétti úr
sér og horfði út yfir sveitina.
Þegar hann leit næst heim að
húsinu, sá hann að mjór
reykjarlogi teygði sig upp úr
reykháfnum, og hann heyrði
rödd Karinar. Heit bylgja
hamingju fór um hann, en á
samri stundu börðu hinar
gömlu fylgjur hans að dyr-
um. Hann laut að orfinu og
sló rösklega um stund.
Dagurinn var liðinn og þau
sátu hjá gömlu konunni í eld-
húskytrunni hennar og
snæddu brauð, gult smjör,
vatn úr brunninum og graut.
Þeim hafði reynzt hálferfitt
að toga úr henni orðin um
morguninn, en brátt losnaði
um málbeinið og viðmót henn
ar mýktist. Þau höfðu hjálpaö
henni við bústörfin, og nú var
hún farin að skilja þau betur.
Hún sat við gluggann með
hendur í skauti, og kaffiguf-
an steig upp framan við and-
lit hennar. Augu hennar voru
blá, og fyrr á árum hlaut hár
hennar að hafa verið korn-
gult. Nef hennar var grannt
og langt og andlitið allt með
djúpum rúnum og hrukkum.
Hún gat heldur ekki rétt úr
bakinu lengur. Hún talaði
mjög' hægt og meö löngum
Lesið tímarit frá Sovétríkjunum
Við útvegum áskriftir að eftirtöldum tímaritum frá Ráðstjórnarríkiunum:
SOVIET UNION
Myndskreytt, á ensku og þýzku. — 12 hefti á ári, verð árg. kr. 44,00.
CULTURE AND LIFE
Myndskreytt, á ensku og þýzku. — 12 hefti á ári, verð árg. kr. 44,00.
INTERNATIONAL AFFAIRES
á ensku. — 12 hefti á ári, verð árg. kr. 61,60.
SOVIET W0MAN
Myndskteytt, á ensku og þýzku. — 12 hefti á ári, verð árg. kr. 44,00.
NEW TIMES
myndskreyft, á ensku, þýzku og sænsku. 32 hefti á ári, verð árg. kr. 61,00
M0SC0W NEWS
Fréttablað á ensku. — 104. töiubl. á ári, verð árg. kr. 52,80.
Tímaritin verða send frá útgefendum beint til áskrifenda.
Gerist áskrifendur! Sendið greinilegt heimilisfang, ásamt áskriftargjaldi,
er er greiðist við pöntun til:
ÍSTORG h.f.
PÓSTHÓLF 444, REYKJAVÍK
Athugið! Það er hægt að taka áskrift að síðari árshelming þ. á.
fyrir hálft ársgjald.

Þáttur kirkjunnar
í skuggsjá
sannleikans
IvRISTUR TALAR í SKILN-
ALARRÆÐU sinni um sann-
leiksandann, sem hann muni
senda sálum Iærisveina sinna,
og sí'ðan muni þeir bera vitni
um kraft og birtu þessa anda
i sinni eigin sál, lífi og störf-
um.
Við gætum hugsað okkur
anda sannleikans likt og streng
leikai'a, sem leikur ósýnilegum
fingrum á hörpu mannlegrar
sálar. Og sannarlega er manns-
sálin fíngerðari og viðkvæmari
öllum höi'pum, sem af höndum
eru gerð'ar. Hún er líka gjörð
af almáttkri hönd sjálfrar al-
vizkunnar. Og hún á fleiri
strengi en nokkur önnur harpa.
Hitt er svo annað mál, hvern-
ig þessir strengir óma við á-
slált hins heilaga anda sann-
leikans. Um það ráðum við
sjálf að miklu Ieyti, þótt still-
ing strcngjanna sé ýmsu háð.
HINN SNJALLASTI MEIST-
ARI getur ekki leikið vel á
illa stemmda eða óhreina
strengi. Og til eru þær hörpur,
sem þegja, hvernig sem streng-
ir þeirra eru meðhöndlaðir eða
þær gefa aldrei samræmda
tóna. Þeir vitna því lítt um
snilld meistarans, sem á þá
leikur, þeir strengir. Samt hafa
allir heyrt eitthvað af þessum
himnesku tónum mannssálar.
Helgir menn og komu- hafa
mótað þannig orð sín, raddblæ,
svip og störf í samræmi við
áslátt meistarans, að jafnvel
þetta hið ytra ómar sem bjart-
ur vorsöngur um dýrð Guðs og
heiðríkju sannleikans.
Jafnvel sárþjóðar manneskj-
ur við dyr dauðans eiga þessa
himinhljóma í þögn brosa
sinna og tára.
En sannleiksanda kristin-
dómsins mætti einnig líkja við
skuggsjá eða spegil, sem ætti
að sýna sérhverjum sitt sanna
„ég“.
Og vitur maðnr hefur sagt,
tmmmm
*
að við slíka rannsókn éða spegl
un komi í ljós, að flestir eigi
xaunverulega fjarskiptan pe<r-
sónuleika eða búi sitt „ég“ í
fjögur mismunandi gervi, Og
satt að segja geti verið fróð-
legt að kynnast þeim í skogg-
sjánni miklu.
Fyrst er gervið, sem allir >s3á
og þckkja. Oft býsna glæsilegt
og aðíaðandi. — Þá er sú per-
sónan, sem snýr að hinum nán-
ustu. Hún er oft mjög ólík
hinni fyrstu, og ekki nærri eins
vingjarnleg og falleg.
Þá kemur sú þriðja, sem fáir
sjá, kannske enginn nema við
sjálf. Hún er næsta fjarlæg
hinni fyrstu, og hirðir ekki um
að dylja alls konar lýti og
gróm. En satt a'ð segja, fögrrtrm
við því, að enginn getur séð
þetta gervi, nema við sjálf að
minnsta kosti ekki til fttQs.
Enginn veit allt um okkur og
enginn veit algjörlega, hvað í
annars barmi bærist.
SAMT ER ÞETTA EKKI al- _
veg hið rétta „ég“ Til þess að|i
svo væri, þyrfti að fjarlægíal
ýmiss konar óskhyggju og af-||
sakanir eða þá sjálfsásakamir ||
og ósjálfræði, sem ýmist fegra jf
eða afskræma þetta þriðja ||
gervi í skuggsjá sannleikans. ||
Fjórða gervi persónuleikans |i
er hið eina sanna og rétta, sú |i
mynd, sem Guði einum er |í
kunn. Sá persónuleiki, sem
stendur frammi fyrir Drottni
réttlætis, íklædd skrúða eða
tötrum eítir atvikum. Þar gild-
ir engin afsökun og þar verk-
ar enginn ósjálfráður kraftur
örlaga né utan að komandi k-
hi'ifa til að afskræmá. Þarna
gildir aðeins að vera eða ekki
að vera.
VÆRI ÞAÐ EKKI ómaksins |
vert að athuga þessi persónu-
gervi okkar eigin „ég“ frammií
fyrir skuggsjá sannleikans, og [
reyna svo að stilla strengi vit-j
unarinnar fyrir áslátt frá fingr •
um og boga hins heilaga anda [
lífsins, svo að við berum vitnis |
burð lCrists inn í atburði I5ð-
andi stundar.
Arelíus Níelsson.