Tíminn - 03.05.1960, Síða 8

8
TÍMINN, þriðjudáginn 3. maí 1960,
og íélagi hans var árinu
eldri. Það voru þeir Þor-
björn Pálsson og Þorvaldur
Kristjánsson. Við hittum þá
á planinu hjá Fiskimjöls-
verksmiðjunnii. Þangað er
ekið öllum fiskúrgangi, hann
rís í miklum haugum mann
hæðarháum.
Þeir tveir heiðursmenn
standa uppi klyftir á haugn
um miðjum og eru að gella.
Þeir hafa á milli sín græn-
málaðan handvagn og odd-
hvöss járn standa upp úr
vagninum. Þeir þrífa hvern
fiskinn á fætur öðrum,
bregða honum á oddinn,
grípa siðan hárbeittan hníf
og skem gellurnar burtu.
Það er unnið af miklum
móð, þeir eru orðnir sveitt
ir og mása. Það glitrar á
hreistrið í stuttklipptu hár
inu en það er enginn tími
til að þurrka framan úr sér.
Þeir hafa ekki einu sinni
tíma til að gjóa augunum
til okkár þegar ljósmyndar
inn lyftir vélinni og smellir
af. Samt leystu þeir greið-
skýrslum sjáum við að fram
leiðslan hefur tvöfaldast síð
an árið 1951.
Það er hugsað um meíra
en lifur og lýsi í Lifrarsam
laginnu. Brynjólfur Einars
son vaktmaður kastaði franr
visu. Hann er leikandi hag-
yrðingur og hefur ekki
meira fyrir því að kasta fram
vísu en að blaka hendinni.
Þeir sögðu okkur að kveð-
skapurinn væri alltaf á hrað
bergi hjá honum, enaa koh
um við ekki að tómum kof-
unum. Hann lét okkur heym
eina, hún var um vertíðar-
stúlkumar í Eyjum. Þær
eru famar að týnast burt
og bráðum kemur að því að
þær fara í stórhópum. Um
þær orti Brynjólfur:
Ósköp sé ég erar pessum
meyjum
sem undir lokin hverfa
burt úr Eyjum.
Þótt flestar þeirra fái
minna en vilja
fíkjublaðið sitt þær eftir
skilja.
UNDIR VERTÍDARLOK í EYJUM
Páskahrotan hafði brugð-
ist. Skófafólkið sem hafði
komið gagngert til Eyja til
að vinna sér inn aukaskild-
ing í páskaleyfinu sneri von-
svikið heim. Bátarnir drógu
netin tóm og það var engin
eftirvinna í fiskvinnslustöðv-
unum. Inn á Smárabar
ræddu stúlkurnar um það
sín á milli hvort þær mundu
nú eiga fyrir farinu heim í
lokin. Sumar þeirra höfðu
tekið út mikið vörumagn í
sölubúðunum í þeirri von að
auður hafsins breyttist í
skotsilfur í höndum þeirra.
En þorskurinn hélt upp á
páskana fjarri Eyjum þetta
vor.
— Það er afar sjaldgæft
að páskahrotan bregðist,
sagði Eiríkur Ásbjömsson út
gerðarmaður, apríl er venju
lega góður. Annars hefur
vertíðin verið rétt í meðal-
lagi.
Við hittum Eirík að máli
þar sem hann er að starfi
í söltunarstöð sinni niður
við höfn. Eiríkur gerir út
40 lesta bát, Emmu VE 1.
Það mætti segja okkur að
einhverjir öfunduðu hann
af númerinu. Eiríkur er einn
af þeim sárafáu útgerðar-
mönnum sem saltar aflann
sjálfur.
— Mér finnst drýgra að
salta sjálfur, sagði hann,
þegar hann sýndi okkur hús
ið. Það var byggt 1924 en fyr
ir fáum árum aukið stórum.
Eiríkur var sjálfur formað
ur á bát sínum í 17 vertíðir,
var heppinn og farsæll og
missti aldrei mann öll þessi
ár. Þessa vertíð hefur Emma
aflað 600 tonn og tveir
briðju hlutar aflans hafa
verið saltaðir. Mest er selt
til Portugal og í höfninni
liggja þrjú flutningaskip,
íslenzkt, danskt, hollenskt.
Það er unnið að uppskipun
af fullum krafti.
— Mér þykir verst að
vera orðinn svona gamall,
sagði Eiríkur við okkur að
skilnaði, það verður erfitt
að slíta sig frá þessu.
Han er ekkert þesslegur
að slaka á meðan afli endist.
Verkin. sýna, að langur
vinnudagur hefur verið not
aður til fullnustu. Útgerðin
hefur verið farsæl og Eirík
ur var einn af þeim fáu at-
hafnamönnum sem stóð upp
réttur eftir verkfallið mikla
1931. Og það var af því að
hann var vanur að vinna
verk sín sjálfur. Nú er hann
líka hluthafi í nýju og glæsi
legu frystihúsi, lifrarsam-
lagi og netagerð. Það er von
honum finnist vont að vera
orðinn gamall.
Við höldum áfram göngu
okkar um bæinn og virðum
fyrir okkur athafnalífið.
Við hittym fyrir tvo um-
svifamikla fiskikaupmenn,
sem ekki þurftu að kvíða ell
inni. Enda var annar þeirra
ekki nema átta ára gamall
lega úr öllum spúrningum
okkar.
— Þegar vagninn er orð-
inn fullur, þá förum við út
í bæ, sögðu þeir, við förum
í öll hús og bjóðum gellurn
ar til sölu.
— Og hvernig gengur sal
an?
— Aldeilis vel, annars
eru það aðrir strákar sem
eiga vagninn, við fengum
hann bara lánaðan í dag.
Þeir strákar heita Egill og
Benóní. Þeir eru báðit tólf
ára.
— Hvað geta þeir haft
upp úr sér?
— Gellumar eru seldar
á 25 aura stykkið og einn
daginn höfðu þeir 64 krónur
bara eftir tvo tíma. Kon-
urnar kaupa þetta af okkur,
þær nota það í matinn, marg
ar steikja gellurnar og svo
eru líka margar sem kaupa
dálítinn slatta til að salta.
Annar þelrra gerir hlé á
meðan hann dregur upp
brýni, það er eins gott að
bíti vel. Kanski verður hand
vagninn orðinn að frysti-
húsi eða netagerð þegar ár
in líða.
Næst verður okkur geng
ið inn j Lifrarsamlagið, sem
stendur þarna skammt frá.
Ærandi hávaðinn frá vélum
svo varla heyrist mannsins
mál. Katlarnir eru kyntir
rauðglóandi og lýsið vell-
ur. Vörubílar aka lifrinni
að geysistórri þró og þaðan
fer hún á færibandi. Við
sjáum ekki til hennar aftur
fyrr en hún er orðin að lýsi
í gríðarstórum geymum.
Þrátt fyrir hávaðann heyr
um við vigtarmanninn segja
að þeir séu búnir að bræða
3031 tonn af lifur þessa ver
tíð og var það ögn minna en
á sama tíma árið áður. Á
Eitt sinn var Brynjólfur
staddur niður við höfn, en
þar lá Foldin bundin við
bryggju. Maður vék sér að
Brynjólfi og spuxði hvort
hann vissi um ferðir skips
ins. Brynjólfur svaraði að
bragði:
Foldin með freðna ýsu
fer víst héðan j dag.
Er þetta upphaf að vísu
ellegar niðurlag?
Frásögn:
JÖKULL JAKOBSSON
Myndir:
KRISTJÁN MAGNÚSSON
Við getum ekki stillt okk
ur um að birta gullkorn,
sem Brynjólfi varð að svör
um þegar hann var spurð-
ur hvers vegna hann héldi
ekki vísum sínum til haga:
Um vísur mínar helzt er
það
að hafa í minni:
þær áttu við á einum stað
og einu sinni.
Við heyrðum líka enn
aðra vísu um Brynjólf. En
við ætlum ekki að birta
hana. Hún var nefnilega ort
um blaðamenn.
Úr Lifrarsamlaginu liggur
leiðin j Vinnslustöðina h.f.
Þar er flökunarsalur sem
hiklaust er sá fullkomnasti
á landinu. Og sérfræðingur
sem víða hefur farið um ver
öldina telur að vandfundið
sé nokkuð sambærilegt.
Veggir flíslagðir og skjanna
hvítir, hér hefur ekkert ver
ið sparað til að gera allt
sem bezt úr garði. Þarna
Ungir fisk’kaupmenn aS gella.