Tíminn - 16.08.1960, Síða 7

7

VVíWÍW.'.VAV.WA'.V.V.V,
í
í í B&Handi eru nú 28 brúðu-
I; leifehás á vegum rrkisins. Þau
I* u*ÍSu (Bi opinber leilohús eítir
\ 1Ö4S og sýna fyrir tvær rrtill -
I' jónir áhorfenda á ári. Þetta
eru aðaitega barnaieikMs, þótt
>1 sum þeiira hafi sýningar fyrir
I' fuliorðna. Fyrir nokik'rum ár-
*” uim var haldin sovésk listehátíð
■J í Póöandi, og þar konmst menn
í tfyrsta sinn að þeiiri niður-
•J stoðu að brúðuleikleist stæði
.* á mjög háu stigi í Póllandi.
J. Hátíð pólskra brúðuleikhúsa
"I var skipulögð í ár í sambandi
I; við 1000 ára afmæli pólsika
J. ríkisin.s. f þeirri 'hátáð tóku
>J þátt öll brúðulerkhús Póllands.
I* Fyrstu ver’ðlaunum var skipt
jl .milli tveggja leikhúsa; Varsjár-
leikhúsið „Lal'ka“ fébk verð-
/ launin fyrir sýningu ,sína handa
•I þörnum og fullorðnum „Tón-
I; smiðurinn Zwyrtala" og leik-
|< húsið „Grotesque" í Kraká
fékk verðlaun fyrir sýningu
:■ sína „Píslarsaga Péturs Ohey“,
*: sem œtluð er fultorðnum. Leik-
I; stjórar og leiksviðsstjórar
;■ beggja sýninga hlutu einnig
■: einstaiklingsverðlaun.
:* í fyrra hlutu sýningar
;■ „Laika“-leikhússkts fyrstu verð
*; laun í samkeppni brúðuleik-
;■ toúsa hjá Leikhúsi þjóðanna í
’I París. „Lalka" befur sótt marg-
■; ar höfuðborgir Evrópu heim og
J" er þekfct víða um lönd. Sýning-
■: in „Tónsmiðurinn Zwyrtala“
!■ er byggð á gömlum fjallaævin-
;■ týrum um hljómlistarmenn,
■: sem fyliitu himnana af lögum
;■ sínum og kenndu englunum
\ fjallasön'gva. Fjaliaævintýrin
■; eru tilkomumikil og mjög hjart
;■ næm; hin stórkarlalega al-
\ þýðtrfyndni er flutt á fágaðan
í; og smeMdegan hátt, og hinir
;■ harmsöguiegu þættir ævintýr-
»; anna eru ekki gerðir væmnir
I; heldur túlkaðir af djúpum
;■ skiiningi á menningargildi al-
■; þýðulistar.
■; „Píslarsaga Péturs Ohey“ er
;■ sýning af alit öðru tagi. Þetta
■: er fráieit og grátbrosleg saga
I; og flutt af grímukiæddum leik-
\ endum. „Grotesque“-'leikhúsið
■: hefur gert slíkar sýningar að
;■ sérgrein sinni árum saman og
\ náð sífelit betri áramgri. í PóL
■; lamdi er það altítt að brúður
;■ komi fram á sviði við hiið
■; grímuklæddra leikenda. En í
I; þessari verðiaunasýnnigu kom
í aðeins fram grímutoúið fólk.
■; List Mrozeks, sem er höfundur
sýningarinnar, hefur alltaf
\ hneigzt að himu afkáralega og
fáránlega, og sá stíll hentar
;■ brúðuleikhúsi mjög vel.
■: Opinberir embættismenn
I; • hitrtast á hinu kyrrláta, vél
í hirta og mjög svo horgar’aiega
■; heimili Oheys og lýsa yfir því
;■ að það sé tígrisdýr í baðkerinu
\ hjá honum. Kvikindið hafist
■; við í heitavatnsleiðslunum þar
;■ sem það sé gefið fyrir hita-
■í beltisloftslag. Ohey sbelfist
■; mjög. Fáum mínútum síðar
;■ kom aðrir embættismenn og
■; krefjast þess að Ohey greiði
■■ skatta af öðr'um eins lúxus og
\ týgrisdýri. Ótti söguhetjunnar
■; vex um allan helmimg. Síðan
;■ koma 1 þessari röð: sirkusstjóri
^V.^ViV.WW.V.WðVðV.V.WðVðV.VðVÓVÓV.V.V.^.V.VóV.VíWiVftW.V.V.V.VftWí'.W.VAW.
Þetta voru athyglisverðustu \
sýningarnar á hátíðinni. í heild ■;
báru sýningarnar vott um sjálf ;■
stæða, listr'æna könnun í öll- ■■
um marghreytieik sínum. ■;
Flest ieikhús hafa sinn sérstaka ;■
listræna ,svip, og barnaleik- \
húsin skáru sig einnig úr nieð »;
því að ,gera tilraunir og flytja ;■
börnum frumiega uppeldisiist.
Allar sýningar á hátíðinni %
enfcenndust af kynleg.um leik- í"
sviðshúnaði. .Nútíma myndlist \
hefur ihaft mikil áhrif á pólsku »;
brúðuleikhúsm og þau eru víðs ;■
fjarri raunsæi hinna hefð- *í
bundu brúðuleikhúsa, sem
starfa t.d. í Þýzkalandi og ;■
Sovétr'ikjunum. ■;
Sem stendur verður jafnvel ■;
vart við nýtízkulegar ýkjur í !'
forrni næsta flókins kerfis af
myndlistartáknum og tilraun- .J
um, þar sem samnefnarinn er ;«
vandfundinn. \
Píshrsaga Péturs Ohey
KRYSTTYRN MAZUR:
Brúðuleikhúsin I Péllandi
vekja éskipta athygli
Mikil brúíuleikhúsahá tíí> í sambandi vift þúsund
ára aímæli pólska ríkisins.
sem 'krefst þess að fá að hafa
sýnimgar á dýrinu gegnum
skráargatið á baðherbergis-
hur'ðinni; sendimenn erlends
rílkis sem heimta að fá að
skipuleggja veiðiferð fyrir
fursta sinn; veiðimenn frá
Síberíu, sem alla ævi hafa ver-
ið að leita að tígrisdýri; og
flokkar skólabarna, sem fara
með heimili Oheys eins og
dýragarð. Tilvera tígrisdýrsins
verður opinber nauðsyn. Ohey
gefst upp. Hann fer inn í bað-
'herbergið til þess að skoða
þetta skelfiiega kvikindi og er
skotinn af furstanum, sem er
sannfærður um að Ohey sé
sjálfur tígrisdýr'ið. Embættis-
menn og gapandi áhorfendur
hverfa af háttvísi af heimili
hins látna, og sál Péturs svífur
út úr húsinu, borin af engla-
vængjum
Frásaga eins og þessi þarfn-
ast ekki skýringa við, því að
hver áhorfandi semur sínar
eigin S’kýringar. Efcki samdi
leikstjórnin heldur neinar ,skýr
ingar. Grímurnar, sem leikend-
urnir báru, léðu þessari frá-
leiitu sögu táknrænan blæ og
gerðu hinn háfleyga texta ná-
kominn leikhúsgestum með því
að gagnsýra hann kímni. Grím-
urnar eru miklu stærri en
mennsk andlit, og hendur og
fætur leikenda hreyfast á svip-
aðan hátt og útlimir skjald-
böku undir skelinni, þannig að
hreyfingar þær, sem .stæla
mannlegt háttareni birtast á
hjákátlegan hátt líkt og í hæg-
gengri kxikmynd.
Jafnframt er það athyglis-
verður þáttur í pólsku brúðu-
leibhúsunum að þau hagnýta
í ríkum mæli arfleifð þjóðar-
innar í þjóðsögum og myndlist.
Alþýðulist er á hugvitssamleg-
an hátt felld að listaskyni nú-
tímans. Þjóðsagnir voru veiga-
mifcill þáttur í hátíðinni og
tengdust þar myndlist nútím-
ans.
Leikskrá fyrir brúðuleikhús-
in er alvarlegt vandamál. Það
er ekki auðvelt að skrifa hent-
ug leifcrit, ekki sízt þar sem
semja >'erður nákvæm sviðs-
fyrirmæli eins og í kvikmynd-
um. Og því miður er það ekki
arðvænleg atvinna. Barnamið-
ar eru mjög ódýrir og illu heilli
hefur það áhr'if á ritlaun höf-
undanna. Því er það svo að
pólsku brúðuleikhúsin sýna af
listrænni snilld þau leikrit, sem
fyrir hendi eru, en þau leysa
ekki á fullnægjandi hátt þau
siðferðiiegu vandamái, sem
ævinlega hljóta að skipta máli
í samhandi við barnasýningar.
Enn skortir í Póllandi góð, ný
leikrit handa bör’num til sýn-
ingar í brúðul'eikhúsum, því
listræn geta þeirra verður því
að þau eru þess vel megnug að
keppa við almennu leibhúsin.
Síðasta vandamálið er það
að hátíðin sýndi að enn skortir
nokkuð á að til séu nægilega
margir góðir leikendur til
starfa í brúðuleikhúsunum. Að
vísu er deild fyrir brúðuleik
við leikskólann í Kraká, en
þeir, sem útskrifast þaðan eru
bæði fáir og r'eyna fyrst og
fremst að komast að við al-
mennu leikhúsín.
Margir gestir sóttu hátíð
brúðuleikhúsanna frá Svíþjóð,
Ungverjalandi, Þýzkalandi,
Rúmeníu, Tékkóslóvakíu, Sov-
étríkjunum, Búlgaríu, Júgó-
slavíu, Englandi. Yfirleitt voru
gestirnir ánægðir með lífsfjör
og margbreytiieik þessarar list-
greinar í Póllandi. Enda njóta
brúðuleikhúsin góðs af því
hversu mikinn áhuga myndlist-
ar'menn og tónskáld sýna þeim
og 'SÍðast en ekki sízt af hin-
um mikla áhuga aimennings,
umfram allt barnanna.
V.WWWW.WW.V.V.V.V.W.W.W'.V.WV.VWWW.WWVWWV.V.'.V.V.V.V.W.W.VY.V.V.W.V.V.’.Y.Y.V.Y.V.V.'.V.Y.V.Y.V.Y.WW,’,
Allt á sama stað Kominn heim
Áklæði í miklu úrvali: BJÖRN GUÐBRANDSSON
PLASTÁKLÆÐI — TAUÁKLÆÐI TOPPADÚKUR — ÞÉTTIKANTUR læknir
Skrifið og biðjið um sýnishorn.
EGILL VILHJÁLMSS0N H.F. Laugavegi 118. sími 2 22-40 Auglýsið í Tíraanum
Nauðungaruppoð
sem auglýst var i 37., 42. og 45 tbl. Lögbirtinga-
blaðsins 1960, á húseigninni nr. 14 viS Ljósvalla-
götu, hér í bænum. þingl. eign Hjartar Jónassonar, 1
fer fram eftir kröfu bæjargjaídkerans í Revkjavík,
Veðdeildar Landsbankans og Búnaðarbanka !s-
lands á eigntnni sjálfri fimmtudaginn 18 ágúst
1960, kl. 2V2 síðdegis.
Borgarfócjstinn í Reykjavík.