Tíminn - 05.11.1960, Blaðsíða 5

5
TÍMINN, laugardaginn 5. nóvember 196».
útgetandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
FramKvæmdastjón Tómas Araason Kit>
stjórar Þórarinn Þórarmsson láb i, Andrés
Knstjánsson Préttastjón: Tómas Karlsson
Augiýsmgast,i Egili Bjaraason Sknfstoiur
í Edduhúsinu — Símar 18300 18305
Augiýsingasimi 19523 Afgreiðslusimi:
12323 — Prentsmíðjan Edda b.f
„Vegna dýrtíðar ’ ’
„Á nokkrum stöðum hafa verið oyggð Otihús, og þó
ekki eins víða og áætlað var vegna nýrtíðar og annarra
erfiðleika. Bændur kvarta mikið um að buin oeri sio ekki,
og ekki er vafi á þvi. að fjöldinn at búum okkar Skag-
firðinga er of lítill miðað við það verðlag, jem fæst nú
fyrir búvöruna"
Þessi orð getur að líta í Morgunblaðinu í eær í frétta-
bréfi frá kunnum búhc'di og sjálfstæðisbónda i austan
verðum Skagafirði. Og í fréttabréfi úr Myvatnssveit segir
svo í Tímanu'm í gær, eftir að getið hefur verið nokkurra
byggingaframkvæmda í sveitinni:
„Fleiri munu hafa ætiað að hefja byggingar í vor. en
hafa slegið því á frest“ Og litlu síðar í bréfinu segir:
„Jarðabætur voru mjög miklar hér á árinu 1959 og var í
íyrrahaust sáð í óvenjumikið land. Gaf það nýræktarland
ágætan töðufeng í sumar Nú í ár eru jarðabætur miklu
minni“.
Þessar glefsur úr tveim blöðum í gær eru engm ný-
lunda. Flesta daga berast fregnir um þrengmgarnar og
samdráttinn í atvinnuhfmu, ekki sízt landbúnaðinum.
Mönnum hefur verið settur stóllinn fyrir dyrnar Á síð-
ustu árum hefur verið bvggt og ræktað í sveitum landsins
í allstórum stíl og í samræmi við það hafa búin farið
stækkandi og nálgazt það æ meir að geta veitt sæmilega
afkomu. En á þessu ári er ekki byggt „eins víða og áætlað
var vegna dýrtíðar og annarra erfiðiÞika“ eins og hmn
kunni sjálfstæðisbóndi í Skagafirði segir Morgunbiaðmu
í fréttum. í fyrra var mikið ræktað og sáð ' land í Mý-
vatnssveit, en „nú í ár eru ]arðabætur miklu minni1, eins
og bréfritarinn segir í Timanum. Nýrækt þessa árs gefur
lítinn arð á næsta ári.
Þetta er sama sagan úr öllum sveitum landsins —
menn hafa blátt áfram ekki haft aðrar fréttir að færa
þaðan um ræktun og byggingar. Það er stöðvun framfara,
allt stendur í stað síðan hefst samdi’átturinn. minnkun
búskapar og í kjölfar hans vonleysi, uppgjöf og flótti.
Ofan á þetta ætlast «vo núverand? ríkisstiórn til. að
búskapurinn og bændur taki á sig gengistap af erlendum
lánum, sem ríkisvaldið hefur aflað stcfnsjóðum landbún-
aðarins og telur það fiármálaafglöp, að svo skuh ekki
hafa verið búið um hnúta. að þetta væri tryggt Ef slíkt
hefði verið lögfest í „viðreisninni" fyrra. hefði ríkis-
stjórnin auðvitað náð marki sínu miKlu fyrr, því að þá
hefði búskapurinn verið lagður að velli í einu höggi. Og
í umræðum á Alþingi þessa daga harmar ríkisstjórnin
það sáran að þetta skyldi ekki hafa verið gert. Henni
þykir víst heldur seint ganga.
En fregnir um samdrátt og kjaraskerðingu berast ekki
frá landbúnaðinum einum Haraldur Böðvarsson og fleiri
hafa sagt sögu sjávarútvegsins og verkamenn og aðrir
launþegar munu ekki telja sinn hlut betri en annarra Það
er hin tilbúna kreppa ríkisvaldsins, sem nú lamar iífs-
björg allrar þjóðarinnar
Ómennska
Bjarni Benediktsson hefur lýst yíir á Alþingi. að
samningarnir við Breta snúist um það ,að veita mjög
timabundna heimild til fiskveiða innan 12 mílna gegn
því að við fáum ákveðin ótviráð hlunnindi þar á móti."
Fyrir allmörgum árum færðu íslendingar fiskveiði
landhelgi sína í 4 mílifr Bretar settu þá á okkur lönd-
unarbann, sem olli geysimiklum viðskiptavandræðum
Enginn íslendingur fyrirfannst þá svo iitiln.ótlegui, að
hann leggði til að slá afl fjórum mílunum tií þess að fá
löndunarbanninu aflétt Nú ræður ríkisstjórn, sem vill
slá af gegn „ótvíræðum hlunnindum.“
Fréttapistill frá New York: -
ádómarnir eru Kennedy í vil
Fylgismenn hans hafa þó beig í sambandi við trúmáiin
New Vork 2. des.
AÐEINS sex daga: eru nú
eftir til forsetakosnmganna i
Bandaríkjunum. Ef marka má
spádóma blaðanna undanfarið
ætti Kennedy að vera nokkurn
veginn cruggur um sigur. í
gær komu út þrju útbreiddustu
vikurit Bandaríkjanna, Time,
Newsweek og U. S. News, og
spáðu þau öl) sigri Kennedys.
miðað vic sérstakar ithuganir
er þau letu gera öllum ríkjum
Bandaríkjanna um semustu
helgi. í stuttu máli eru spá
dómar þeirra á þessa leið:
U. S. News telur Kennedy
líklegan til ac' fá 282 Kjörmenn,
Nixon líkiegan tii að tá 205 og
ríki með 50 kjörmenn séu óráð-
in. Til þess að ná kosningu þarf
269 kjörmenn.
Newsweek telur Kennedy iík-
legan til þess að fá 278 kjör-
menn, Nixon líklegan ti) þess
að fá 159 kjörmenn og ríki með
100 kjörmenn séu enn óráðin.
Time telur Kennedy liklegan
til þess að fá 307 tiörmenn,
Nixon líklegan tii þess að fá
148 kjörmenn og 82 kjörmenn
séu enn oráðnir
í morgun kom svo „Daily
News“ New York sem er
stuðningsblað Nixuns. með enn
nýja spá sem er á bá leið. að
Kennedy mun: fá 396 Kjörmenn
og Nixon 141.
Öll hara biöðin að sjálfsögðu
þann fyrirvara, að þetta sé mið-
að við viðhorf kjösenda eins og
það virtist vera um seinustu
helgi. Vitanlega geti sittfcvað
gerzt frarr að kosningunum. er
geti breyt þessu og yfirleitt sé
hópur hinna óráðnu kjósenda
svo stór að hann geti ráðið úr-
slitum, ef hann legðist að
mestu á aðra sveifina
TIL ÞESS að breyta pessum
niðurstöðum, þarf ekki heldur
meira en að nokkur breyting
verði á fylginu í stærstu ríkjun
um eða þeim, sem hafa flesta
kjörmenn Forsetakosningarnar
fara þannig fram að hvert ríki
hefur ákveðna tölu kjörmanna
eða jafnmarga og fulltrúar þess
eru í báðum þingdeildum
Bandaríkjanna. Það íorsetaefn
ið, sem fær flest atkvæði , við-
komandi ríki, fær alla kjör-
mennina þaðan. Eí Nixon tæk-
ist að íétta hlut sinn > 4—5
stærstu ríkjunum, bótt hann
bætti ekki neitt við sig annars
staðar, væri hann líklegur til
að ná kosningu.
Af þessum ástæðum hafa for-
setaefnin nær eingöngu snúið
sér að stóru ríkjunum seinustu
dagana og munu aðallega gera
það þá daga, sem eftir eru. í
dag er Kennedy í Kaliforníu, en
Nixon er hér í New York,
ásamt Eisenhower
EINS og framangreindar
spár sýna, eru sigurhorfur
Kennedys taldar mun betri.
eins og sakir standa Republik-
anar viðurkenna þetta lika, en
segja, að hann hafi náð hámark-
inu fyrir nokkrum dögum síðan
og nú sé hiutur beirra að batna
aftur. Ai þeim ástæðum verði
úrslitin ákaflega tvísvn, en sig
urinn muni þó að líkindum
falla þeim í skaut ef nógu ve)
sé unnið seinustu dagana. Þá
muni afskipti Eisenhowers hafa
mikil áhrif á úrslitin. Eisen-
hower er nú mjög teflt fram og
mun m. a mæta á fundunum
■með Nixon hér í New York í
Nixon veifar til fylgismanna
dag. Eisenhower var fenginn til
að koma , því að ella var ótt-
azt, að aðsóknin, sem Nixon
fengi, yrði svo miklu minni en
hún var hjá Kennedy í seinustu
viku.
Vel má vera, aö það geti ráð-
ið talsverðu hve mjög Eisen-
hower gengur nú fram fyrir
skjöldu, en þó virðist þess enn
ekki gæta þannig, að það dragi
úr sigurgöngu Kennedys Að-
sóknin að fundum hans heldur
áfram að vaxa og hann er hvar-
vetna hylltur í sívaxandi mæli,
þar sem hann sýnir sig opin-
berlega, seinast í Los Angeles í
gær. Sú skoðun virðist fá sí-
aukinn byr, að Kennedy sé vax-
andi maður er harðni við
hverja raun, en hann stendur
sig óneitaniega mun betur nú
en hann gerði, þegar kosninga-
baráttan hófst þótt hann stæði
sig þá engan veginn neitt illa.
Truman, sem hefur verið feng-
inn til að vera í New York með-
an þeir Eisenhower og Nixon
eru þar, sagði lika í gær, að sér
líkaði betur við Kennedy eftir
því, sem hann sæi og heyrði
meira til hans, en upphaflega
var hann andvígur framboði
Kennedys. Nú berst nann fyrir
kosningu hans af miklum eld-
móði og er harður í horn að
taka eins og fyrr, þótt hann sé
orðinn 76 ára En það er ekki
aðeins Truman, sem hefur þetta
álit á Kennedy, heldur virðist
það vaxandi meðal kjósenda og
jafnvel ekkert síður meðal and-
stæðinga hans. Þess vegna
horfir ekki vel hjá Nixon, þótt
vissulega berjist hann af mikl-
um dugnaði og geri sitt til að
færa rök að því, a£ Kennedy sé
óhæft forsetaerni
Það hefur tvimælalaust hjálp-
að Kennedy meira en nokkuð
annað, að hann hefur frá upp-
hafi fylgt markvissri stefnu og
hörfaði ekki neitt frá henni,
þegar svo horfði i apphafi kosn-
ingabaráttunnar. að hún myndi
ekki hljóta byr Nixon hefur
hins vegar haft grautarlega
Kennedy flytur ræðu.
stefnu, sem hefur átt að miðast
við það að ná fylgi bæði frá
hægri og vinstn Niðurstaðan
hefur orðið sú, ac hann hefur
fundið minni hijómgrann en
Kennedy og áróðurshæiileikar
hans tæpast notið sír, til fulls.
ENN eru það trúmálin sem
valda mestri óvissu i sambandi
við kosningaúrsiitin Veruleg
brögð arðu ekki að bví á
sunnudaginn. sem var sérstakur
hátíðisdagur mótmælenda að
það tækifæri væri notað til að
hefja áróður fyrir Kennedy
opinberlega. Allmikið ber þó
á trúaráróðri gegn honum og
ýmsir blaðamerin recublikana
halda því mjög á loft að hann
fái mikið fylgi meðal katóiskra
Kjósenda ug mun' hað senni-
íega tryggja honum sigurinn. ef
hann verður kosinn Bersýni-
lega er þessi áróður miðaður
við það að fæla mótmælendur
frá honum Ef Kerinedy bíður
ósigur, er ekki ósennilegt, að
þessi áróður hafi ráðið mestu
um það.
Heldur þykir ólrklegt að
einhverri ,,kosningabombu“
verði varpað fran eftir þetta,
enda vafasamt, hvort bað hefði
ekki öfug áhrif »ið tilganginn.
Lítið nýtt kemur orðið fram í
áróðri forsetaefnanna og flokk-
anna, enda er kosningabaráttan
búin .að standa < tvo mánuði.
Mest gætir því enaurtekniriga í
málflutningnum seinustu dag-
ana, en athyglisvert er. að hann
virðist nú beinast í vaxandi
mæli að innanríkismálum.
Kennedy hefur tekizt að beina
svo mikið athyglinni að þeim
undanfarið, að Nixon telur sig
orðið þurfa að ræða bau meira
en áður. Kennedy hefur hamrað
á því, að Bandarikin gætu því
aðeins verið sterk út á við, að
þau væru sterk og heilbrigð inn
á við. Hann hefur fengið byrinn
með sér ekki sízt af þeiiri
ástæðu, að honum hetur tekizt
að færa baráttuna yfir á þenn-
an vettvang.
Þ. Þ.