Tíminn - 07.11.1961, Qupperneq 9

T:í-M IN N, þriðjudaginn 7. nóvember 1961.
9
Fyrir rúmum þrjátíu árum
stofnaði ungur Japani lítið
gúmmíverkstæði í bænum
Kurume í Japan. í fyrstu var
hann eini starfsmaður fyrir-
tækisins. Nú orðið eru starfs-
menn orðnir 8000 að tölu og
stofnandinn hæsti skattgreið-
andi í Japan. Shojiro Ishibashi
framleiddi í fyrstu gúmmískó-
Fatnað, en sneri sér fljótlega
>ð hjólbörðum, og í febrúar-
mánuði síðastliðnum þeyttist
fvítugmilljónasti hjólbarðinn
úr verksmiðjum hans.
Ishibashi merkir steinbrú á
japönsku. Nafn sitt þýddi hann
á ensku og sneri því við og nefn-
ir framleiðslu sina Bridgestone.
Rolf Johansen og H. Sugiyama
Hjólbarðar og raenningarlíf
Zansibar—Reykjavík
Nú er svo komið, að Bridge-
stone-hjólbarðar eru á boðstólum
um víða veröld og sala þeirra
eykst sifellt ásamt öðrum vör-
um, sem verksmiðjurnar fram-
leiða.
Nýlega var hér staddur í
Reykjavík aðstoðarsölustjóri
þessa stóra fyrirtækis, H. Sugi-
yama að nafni. Blaðamanni Tím-
ans gafst kostur á að ræða stutt-
lega við Sugiyama hjá umboðs-
manni fyrirtækisins hérlendis,
Rolf Johansen heildsala.
Á ferðatösku Japanans eru
merkimifiar frá ZámsSbar, Bel-
grad, Santiago og Vancouver,
svo að eitthvað sé nefnt, enda
hefur hann verið á tveggja mán-
aða hnattferð og heimsótt um-
boðsmenn fyrirtækisins um allan
heim, hann kveðst ekki koma til
Tókíó aftur fyrr en eftir mánuð.
Seljast í 91 landi
— Tæknifræðingar okkar ferð-
ast um öll lönd til að kynna sér
vegaskilyrði í hverju landi, segir
Sugiyama, þannig er hægt að
haga framleiðslu hjólbarðanna
eftir aðstæðum í hverju landi og
því meiri líkindi til, að hægt sé
að svara kröfum neytenda. Verk-
smiðjumar leggja á það megin-
áherzlu að jframleiða hjólbarða,
sem þola hnjask á misjöfnum
vegum. Reynslan hefur líka sýnt,
að Bridgestone-hjólbarðar gefa
góða raun, útflutningsverzlun
var í reyndinni engin fyrr en
árið 1948, en nú seljast Bridge-
stone-hjólbarðar í 91 landi og er
það helmineur af öllum hjól-
barðaútflutningi Japana. Útflutn-
ingurinn hefur farið sívaxandi
og var aldrei meiri en síðast
liðið ár.
Fleira en hjólbarðar
— Hvenær hófst innflutningur
til íslands?
— Rolf Johansen verður fyrir
svörum: Það var árið 1956, að
fyrsta pöntunin barst héðan. Síð-
an hefur salan aukizt hröðum
skrefum, viðskiptavinirnir eru
hæstánægðir. Enda hafa hjól-
barðarnir reynzt vel og eru hent-
ugir íslenzkum aðstæðum. En
veigamesta ástæðan til vinsælda
þeirra, hygg ég, að sé sú, hvað
þeir eru ódýrir. Bridgestone-
hjólbarðar eru mun ódýrari en
aðrir hjólbarðar, sem hér eru á
markaðinum. Enda seljast þeir
strax og þeir berast.
Sugiyama segir okkur, að
Bridgestone-verksmiðjurnar fram
leiði margt annað en hjólbarða.
— Við framleiðum æði margt
úr gúmmíi, segir hann, til dæmis
brunaslöngur, olíuleiðslur og
dráttarvélabelti, einnig högg-
dofa af ýmsum stærðum og gerð-
um. Auk þess framleiðir Bridge-
stone fleiri reiðhjól en nokkurt
fyrirtæki í Japan, skellinöðrur
og bifhjól. Einnig má nefna golf-
kúlur og svampdýnur. Bridge-
stone er auk þess einn stærsti
hluthafinn í mestu bílaverk-
smiðju Japans, þar sem fram-
leiddir eru mánaðarlega 5000 bíl-
ar, fólksbílar og vörubílar. En
Bridgestone-verksmiðjurnar fj ór-
ar hafa fleira á könnunni, t. d.
framleiða þær fiákvæmnistæki í
ýmsar vélar, allt frá saumavélum
upp í eldflaugar.
Hugsað fyrir öllu
Þó Ishibashi hafi varið öllu
starfsþreki sínu til að byggja upp
verksmiðjur sínar, færa út kví-
arnar og efla iðnað Japans, hefur
hann ekki gleymt þeim, sem
leggja hönd að verkinu. Starfs-
fólki verksmiðjunnar hafa verið
reistar 59 nýtízku íbúðarblokkir
með öllum þægindum og allt að
því 300 einbýlishús. Leigan er
lægri en gengur og gerist í Jap-
an. Verksmiðjurnar hafa sett á
stofn eigin verzlanir, þar sem
hægt eiJuálð fá allt’ milli himins
og jarðar. Starfsfólkið matast í
rúmgóðum og þægilegum veit-
ingahúsum og sérstakir skólar
taka að sér menntun barnanna.
Verks-miðjumar starfrækja
sjúkrahús, þar sem læknishjálp
er látin ókeypis í té. Auk þess
hafa Bridgestone-verksmiðjurnar
sérstök hressingarheimili, þar
sem starfsfólkið dvelst í sumar-
leyfum við alls konar íþróttir og
skemmtanir.
Listir og íþróttir
En Ishibashi hefur ekki látið
þar við sitja. Hann hefur einnig
látið heil bæjarfélög og allan
almenning njóta góðs af auði
sínum. Á 25 ára afmæli verk-
smiðjanna gaf hann heimaborg
sinni, Kurume, stórkostlega
menningarmiðstöð, sem ber nafn
hans. Þangað koma dag hvern
hundruð gesta í blómskrýdda
garða og háreista sali. Þar fara
fram tónleikar daglega, einnig er
Menningarstööin, sem Ishibashi-fyrirtækið reisti. Þarna eru málverkasöfn, bókasöfn, hljcmleikasaiir, fimleika
hús, íþróttasvæði og sundlaugar. Þarna getur fólk iíka hvílt sig í fögrum görðum, legið í grasinu og unað við
fuglatjarnir.
þar opið málverkasafn og þar
gefst mönnum kostur á að sjá
Ólympíusundmenn þreyta list
sína.
Ishibashi hefur alla ævi verið
ákafur málverkasafnari og hefur
viðað að sér dýrmætum lista-
verkum úr austri og vestri. í
Tókíó hefur hann sett á stofn
málverkasafn fyirir almenning,
þar sem gefur að líta ýmis helztu
málverk meistara á borð við Pic-
asío, Matisse, Rouault, Utrillo,
Cezanne, Van Gogh, Renoir og
Manet.
ísland kom á óvart
Að lokum spui'ðum við Sugi-
yama, hvernig honum hefði litizt
á ísland.
— í hreinskilni sagt kom ís-
land mér allmikið á óvart, svar-
aði Sugiyama og brosti, og, hef
ég þó ferðazt um flest lönd ver-
aldar. Sérstaklega virðast mér
lífskjör alls almennings góð,
hér sýnist mér ríkja meira jafn-
vægi í efnahagsmálum og lífs-
kjörum fólks. T. d. varð ég hreint
undrandi á að sjá, hvað húsa-
kostur íslendinga er góður og
vandaður. Eg held ég hafi hvergi
á ferðum mínum séð jafnvönduð
íbúðarhús. Og fátækrahverfi hef
ég engin séð, enda eru þau víst
ekki til. íslendingar hafa verið
undrafljótir að tileinka sér nú-
tímahætti í atvinnuháttum og
kunna að notfæra sér helztu nýj-
ungar í tækni.
Eg varð mjög hrifinn af því
að sjá, hvernig heita vatnið er
virkjafi og notað til upphitunar.
Kannski þið verðið farnir að
virkja eldfjöllin, næst þegar ég
kem. Eg hafði hug á að skreppa
í flugvél og líta á gosstöðvarnar
í Öskju, en tíminn er sennilega
of naumur.
— Hvernig lízt þér á íslenzka
vegagerð?
— ísienzkir vegir eru betri en
víða annars staðar. Það er ekki
hægt að miða við þéttbýl og há-
þróuð iðnaðarlönd eins og Banda-
ríkin og Þýzkaland. En þyki veg-
irnir slæmir, er auðveldast að
leysa vandann með því að setja
Bridgéstone-hjólbarða undir far-
artækið, sagði Sugiyama að síð-
ustu og hlo við.
Ötti við kjósendur á Akranesi:
Borgarafundi um út-
gerðarmálin hafnað
Bæjarstjórnarfundur var
haldinn á Akranesi 25. okt.
s. I. Var hann langur og harð-
ur á köflum. Aðalmálefni
fundarins voru skuldamál bæj
arútgerðarinnar. Samkvæmt
yfirliti, sem lagt var fram,
reyndust skuldir hennar 10.
okt. s.l. kr. 36 millj. og stend-
ur aðeins einn togari bak við
þær — b.v. Akurey —en b.v.
Bjarni Ólafsson var seldur
Stofnlánadeild sjávarútvegs-
ins á nauðungaruppboði 29.
marz s. I.
Forustumenn bæjaiins vörðust
allra frétta af útgerðarmálunum.
Það kom í Ijós, að b/v Akurey
er í Slippnum til hreinsunar og
viðgerðar, en með frekari útgerð
er allt í óvissu. Engin endurkaup
hafa enn farið fram á b/v Bj. Ól.
þrátt fyrir samþykktir þar um. Að
formi til hefur Bæjarútgerðin ver-
ið lögð niður. Hins vegar hefur
Fiskveiðihlutafélagið Akurey h/f
verið endurvakið, og veðsetur
bærinn eignir sínar og gengur í
ábyrgðir fyrir lánum til hlutafé-
lagsins rétt eins og um bæjar-
útgerð væri að ræða. Hún heldur
því raunverulega áfram undir
nýju nafni. Sætir slíkt hinni
mestu furðu, þar sem bæjarútgerð
in hefur tapað kr. 30 millj. s.l. 10
ár, og munu því flestir bæjarbúar
þeirrar skoðunar að nóg sé komið
af slíku, og óska ekki eftir að
lengra sé haldið út í fenið.
Á fundinum flutti Daníel Ágúst
ínusson svofellda tillögu:
„Bæjarstjórn Akraness sam-
þykkir að boða til almenns borg-
arafundar um málefni bæjarút-
gerðarinnar innan tveggja vikna
til þess að gera gjaldendum í
bænum grein fyrir fjármálum
útgerðarinnar og leita samþykk-
is þeirra fyrir 'áframhaldandi
togararekstri í hlutafélagsformi
með fullri ábyrgð bæjarsjóðs og
fjárframlögum."
Meirihlutinn felldi tillögu þessa.
D. Á. taldi bæjarstjórn ekkert
leyfi hafa til að halda útgerðar-
ævintýrinu áfram, nema fyrir
Iægi ótvírætt samþykki gjaldenda
í bænum, eftir þá reynslu, sem
orðin er og milljónatöp. Mun láta
nærri, að bæjarsjóður þurfi að
greiða 1,5—2,0 millj. árlega næstu
10 árin upp í töp útgerðarinnar,
auk 16—17 millj., sem hann hefur
þegar greitt. Lítur helzt út fyrir,
-að forráðamenn bæjarins telji
ekki nóg komið og ætli sér að
halda ævintýrinu áfram. Þeir
telja sig ekkert þurfa við kjósend-
ur að ræða í þessu máli frekar en
öðrum.
Dýr útgerðarstjórn
Reikningur útgerðarinnar fyrir
árið 1960 hefur verið lagður fram.
Er hann nokkur spegilmynd af
fj ármálastj órninni. Rekstrarhall-
inn er kr. 10,1 millj. Framkvæmda
stjórn og skrlfstofukostnaður
nam kr. 485 þús. og er það aðeins
kr. 50 þús. lægri upphæð en allur
skrifstofukostnaður bæjarsjóðs
1959. Mesta athygli hafa þessir
liðir vakið:
1. Framkvæmdastjórn
og skrifstofan kr. 227.573,58
2. Greitt endurskoð-
unarskrifstofu í
Rvík fyrir endur-
skoðun og aðstoð
við bókhald — 107.450,00
3. Ferðakostnaður — 61.453,90
Margt annað er eftir þessu. Sæt-
ir öll þessi ráðsmennska hinni
mestu furðu bæjarbúa.
Hvað ætlast rikisstjórnin fyrir?
Eftir fjárlagafrumvarpinu að
dæma lítur út fyrir, að ríkis-
stjórnin ætli að þvinga Akurnes-
inga til áframhaldandi taprekstrar
á útgerð, þar sem hún hefur tekið
upp í 22. gr. fjárlaganna 3 millj.
kr. ábyrgð til endurkaupa á b/v
Bj. Ólafssyni og segist vilja
„stuðla að’ því, að togarinn verði
áfram gerður út frá Akranesi.“
Hér ætlað ríkisstjórn, sem hafði
afnám ríkisábyrgða á stefnuskrá
sinni, að troða 3 millj. kr. ábyrgð
upp á bæjarfélag, sem á alla vel-
ferð sína undir því að losna við
togaraútgerð — eftir dýrkeypta
reynslu. Fiskveiðihlutafélagið Ak-
urey h/f er skrifað fyrir ábyrgð-
inni, en það er nýtt nafn á Bæjar-
útgerð Akraness. Slík nafnaskipti
koma aldrei til af góðu.
Ýmis önnur mál voru rædd á
bæjarstjórnarfundi þessum og
komu ýmsar furðulegar upplýsing-
ar í ljós um stjórn bæjarins. Verð-
ur vikið að þeim annars staðar.