Tíminn - 17.06.1962, Blaðsíða 9

iraaaaaa
icnsc&saa
HSEffl
Sýsluhesthúsið á Sauðár-
króki lætur ekki mikið yf-
ir sér, þar sem það stend-
ur í brekkurótum ofanvert
i við Flæðarnar, Samt er
þetta þarft hús og þýðing-
armikið og hefur jafnan
verið, þótt hlutverk þoss
sé nú orðið nokkuð breytt
frá því, sem áður var. Fyr-
ir svona 20—25 árum var
i
það enn býsna algengt, að
skagfirzkir bændur notuðu
hest og sleða til aðdrátta
á kaupstaðarvarningi að
vetrarlagi og færu ríðandi
„í Krókinn" á öllum árs-
tímum, þótt þær ferðir
væru að sjálfsögðu orðnar
stórum strjálli en áður fyrr.
Svona er öld ækishestanna
enn þá skammt undan. Og
þá kom sér vel að geta
stungið klárunum inn í
sýsluhesthúsið og gefið
þeim góða tuggu, meðan
staðið var við.
En nú eru sleðaferðir lagðar
niður. Bílarnir komnir í staðinn.
Og í Krókinn fara menn ógjarn
an lengur á hestum nema þá úr
næsta nágrenni. í sýsluhesthús-
inu er samt enn þá nóg að gera.
Og enn þá berst að vitum
manna angandi hrossaþefur,
þegar komiE er þar í hlað. Und-
anfarna vetur hefur hesta-
mannafélagið Léttfeti á Sauð-
árkróki ekið þar tamningastöð.
Mér datt í hug að forvitnast of-
P urlítið um þá starfsemi og sneri
mér í því skyni til Sveins Guð-
mundssonar, kjörbúðarstjóra
hjá Kaupfélagi Skagfirðinga, en
hann er kunnur áhugamaður
um hrossarækt og hesta-
mennsku.
28 hestar í tamningu
— Þið hafið áður rekið tamn
ingastöð hér á Króknum, Sveinn
ef ég man rétt?
— Já, það höfum, við gert.
Þetta er í þriðja skiptið, sem
slík stöð er rekin hér.
— Og það er hestamannafé-
lagið ykkar, Léttfeti, sem þar
hefur verið að verki?
— Já, Léttfeti beitti sér fyr-
ir framkvæmd málsins í upp-
hafi og hefur síðan haft það
með höndum.
— Hvað starfaði stöðin lengi
í vetur?
— Hún starfaði í tvo mán-
uði, marz og apríl.
— Og hverjir voru tamninga
menn hjá ykkur,
— -jeir voru tveir, Jón Bald-
vinsson, Dæli, og Stefán Helga
son, Sauðárkróki.
— Hafa þeir unnið hér við
stöðina áðr.r?

Tamntngamennirnir á tveimur tamningahrossum. — Jón Baldvinsson á Mósu frá Brennigerði og Stefán
Heigason á Jarp (stóðhesti) frá Glæsibæ.
— Steingrímur Arason er for
maður, en með honum eru í
stjórn þeir Björn Björnsson,
Guðmundur Ó. Guðmundsson,
Sveinn Guðmundsson og Þor-
valdur Þorvaldsson.
— Þið eigið töluvert af hross
um, Sauðárkróksbúar, hefurðu
nokkra hugmynd um, hvað þau
muni vera mörg?
— Nei, það veit ég nú ekki
með vjssu. En mér þykir ekki
ólíklega til getið, að þau muni
vera eitthvað á þriðja hundrað-
inu.
— Og hvað heldurðu að
margt af þeim hafi verið í húsi
í vetur?
— Eg hygg, að í húsi hafi
verið um 150 hestar.
Stofninn góður
— Hvað viltu svo segja al-
mennt um hrossarækt í Skaga-
firði, og hvað telurðu, að eink-
um þurfi að gera til að bæta
þar urn?
— Þetta er nú nokkuð víð-
tæk spurning og ekki unnt að
svara henni til neinnar hlítar í
stuttu máli. En það er ekki
hægt að segja, að almenn,
skipulögð hrossarækt hafi ver-
ið stunduð að verulegu ráði í
Skagafirði til þessa, þar eð þátt
taka í slíkri starfsemi hefur
ekki verið nægiiega víðtæk.
Staðreynd er, að eitt meginskil
yrði þess, að ná góðum árangri
í hrossaræktinni eins og ann-
arri búfjárrækt er, að þekkja
Þá voru sannarlega til
hestamenn af guðs náð
— Já, það hafa þeir gert. Og
mér finnst ástæða til að undir-
strika það sérstaklega, að þeir
njóta báðir verðugs trausts sem
mjög góiir tamningamenn, en
árangur þessar^r starfsemi velt-
ur að sjálfsögðu verulega á því.
að til hennar veljist hæfir,
me:. Tamning hesta er list,
sem langur vegur er frá; að öll-
um sé léð.
— Hvað voru mörg hross á
stöðinni i vetur?
— Þau voru 28, og er það hið
mesta, sem við gátum tekið. Fór
því þó fjarri, að við gætum
sinnt öllum umsóknum, og varð
að vísa mörgum frá.
— Þetta er í þriðja skiptið,
sem þið rekið tamningastöðina,
segirðu, hvað eruð þið búnir að
sjá um tamningu á mörgum
hestum þessi 3 ár?
— Ja, ég man það nú bara
ekki örugglega í augnablikinu,
en ætli þeir séu ekki alltaf
orðnir eitthvað yfir 60.
— Hver er nú kostnaðurinn
á hest við tamningu?
— Tamningagjaldið, en í því
er hirðing innifalin, var í vetur
kr. 1500 fyrir hest. Auk þess er
svo fóður, en það var tveir sekk
ir af fóðurbæti og 400 kg af
heyi á hver.i hest. Vera má, að
einhverjum vaxi þessi kostnað-
ur í augum, en þó naumast öðr-
um en þeim, sem ekki hafa gert
sér grein fyrir því, hvað mikið
starf oftast liggur að baki tamn
ingar á hesti Enda virðist kostn
aðurinn ekki fæla menn frá að
leita til stöðvarinnar, ef dæma
má eftir þeim fjölda umsókna,
sem bárust.
— Þurfa hestarnir að vera
taumvanir, þegar þið takið við
þeim?
— Svo er til ætlazt, enda bezt
bæði fyrir eigendur hestanna
og tamningamenn, því að slæmt
er að þurfa að eyða skömmum
tíma og dýrmætum frá tamning
unni að öðru leyti í það að
kenna hestunum að hlýða
taumi. En á þessu vill nú samt
sem áður verða ærinn misbrest-
ur.
— Telurðu tamningatímann,
tvo mánuði, vera nógu langan?
— Það tekur mjög mislangan
líma að temja hesta. Þeir eru
misjafnlega námfúsir og mis-
jafnlega fúsir á að þýðast mann-
inn og láta að vilja hans
Tveggja mánaða tími mun of
stuttur flestum hestum. Þrir
mánuðir væru nær lagi. En
kostnaðurinn við tamninguna
myndi þá að sjálfsögðu að sama
skapi verða meiri.
Mikilvæg starfsemi
— Hvað viltu segja um þýð-
ingu þessarar starfsemi ykkar
Léttfetamanna?
— Eg tel hana mjög mikil-
væga. Á tamningaraldur kemst
árl^ga verulegur hópur hrossa
hér í Skagafirði. Og ótamdir
hestar eru verðlítil eign. ' Jnn
bóginn hagar víðast svo til i
sveitum. a, hestaeigendur hafa
engan tíma til að sinna tamn-
ngunni. Þeir eru upptekr.ir ið
önnur störf. sem óhjákvæmi,',gt
er að sinna. Með tai ii.ingastöðv
unum skapast aukin skilyrði fyr
ir menn til þess að koma hest-
um sínum í verð, þurfi þeir ekki
á þeim að halda til eigin nota.
— Hyggist þið reka tamninga
stöðina áfram?
— Já, það er ætlunin, og ég
tel fullvíst, að svo verð:
— Veiztu, hvort fleiri slíkar
stöðvar voru reknar hér í Skaga
firði í ,etur?
— Eg hygg, að svo hafi ekki
verið á vegum félagasamtaka.
Hins vegar veit ég til þess, að
Jóhannes Jónsson á Tyrfings-
stöðum í Akrahreppi tók nokkra
hesta í tamningu og einnig
Brodr’.i Björnsson á Framnesi.
Og vera má, að svo hafi verið
um fleiri, þó að mér sé ekki
kunnugt um það.
Birgir af hrossum
— Hvenær var Hestamanna-
félagið Léttfeti stofnað?
— Það var stofnað 1933 og
getur því senn farið að hugsa
fyrir þrítugsafmælinu.
— Hverjir voru helztu hvata-
menn að stofnun þess?
— Ja, þar komu nú ýmsir góð
ir menn við sögu, en ég held,
að á engan muni hallað, þó að
sa.gt sé, að þeir Eysteinn Bjarna
son, Guðmundur Sigurðsson,
Jón Ólafsson frá Mýrarlóni, Lár
us Blöndal og Pétur Jónsson frá
Torfmýri hafi verið þar fremst
ir í flokki.
— Og hverjir skipa nú stjórn
ina í félaginu?
gripina, sem unnið er með og
hafa fullkomið vald yfir tímg-
un þeirra. Mikið skortir á, að
þetta sé í nægilega góðu lagi
hjá okkur Skagfirðingum. Úr
því þarf að bæta m.a. með því,
að temja öll undaneldishross,
hafa fullkomið vald á stóðhesta
haldinu og koma á almennri fé
lagsstarfsemi á sviði hrossa-
ræktunarinnar, grundvallaða á
gildandi lögum um hrossarækt.
— Telurðu þá skoðun rétta,
sem sumir halda fram, — og
þarf raunar ekki Skagfirðinga
til, — að hér í Skagafirði séu
betri reiðhrossakyn en annars
staðar á landinu?
— Um það vil ég ekkert full
yrða. En á það má benda, að
um síðustu aldamót og raunar
bæði fyrir þau og eftir, voru
uppi menn hér í Skagafirði,
sem lögðu miMa rækt við skag
firzk reiðhross og ræktun
þeirra eftir því, sem þá gerð-
ist yfirleitt, — og voru hesta-
menn af guðs náð. Eg hygg, að
enn í dag búum við að starfi
þessara manna. Og hvað sem
líður samanburði á skagfirzk-
um hrossum og öðrum, þá sýn-
ast mér allar líkur á því, að hér
í Skagafirði sé til mjög góður
efniviður. Til þess benda m.a.
þær landssýningar, sem haldn-
ar hafa verið. Og einmitt þess-
ar líkur ættu að vera okkur
Skagfirðingum hvatning til
meiri og raunhæfari aðgerða í
hrossaræktarmálum.
— mgh —
SP
I
TÍMINN, sunnudaginn 17. júní 1962
9