Tíminn - 13.09.1962, Blaðsíða 4

Tíminn - 13.09.1962, Blaðsíða 4
I ;............' ''' ..y..... ' "'í ÍliiiiHilÍ . Alexander Gibson Norman del Mar Jan Krenz M. Rostropövich Rosalyn Tureck HLUSTAÐ A MEISTARANA Edinborgarhátiðin er án efa ein- hver merka-sta tónlistarhátíð, sem haldin er í Evrópu. Þangað sækir listafólk víðs vegar að úr heiminum og það ekki af lakara taginu. Og þessi ágæta hátíð er ekki helguð tónlistinni einni, held- ur er hér einnig listdans og leiksýn ingar til að auka á fjölbreytnina. Það vill því fara svipað fyrir manni eins og Matthíasi, þegar hann ætlaði að fara að yrkja um Skagafjörð, þó ólíku sé nú saman að jafna, að maður veit varla, hvar á að byrja eða hvar á að standa. Skotamir eru ágætir heim að sækja. Konan, sem tók á móti mér á hótelinu, sá víst, að ég var íslendingur og fór strax að tala við mig um yeðrið, eins og siður er á íslandi. Önnur kona, sem ég spurði til vegar, tók mig upp í bílinn sinn og skilaði mér heim á hótelið. Hún hefur senni- lega haldið, að ég mundi lenda í slagtogi við einhvern Jón Mar- teinsson, ef mér væri sleppt ein- um út fyrir dyr. Annars er ekki meiningin að segja hér neina ferða sögu og ekki heldur ævisögu, held ur reyna að gefa þeim, sem þess ar linur lesa, svolitla hugmynd œn, hvað fram fer, en auðvitað getur sú frásögn ekki orðið öðru vísi en handahófskennd, því að sá, sem ætti að gefa fullkomna lýsingu á því sem fram fer, þyrfti að vera á mörgum stöðum sam- tímis og með augu og eyru út um allt. Það er þá fyrst að segja, að Elísabet Bretadrottning og móðir hennar, ekkjudrottningin, eru verndarar hátíðarinnar og er ekki að efa, að þeirra hlutur ber af. Rússneska tónskáldið Dimitri Shostajovich er heiðursgestur há tíðarinnar og fjöldamörg verk hans hafa verið og verða leikin á hátíðinni. Tónskáldið er hér í borginni og virðist hinn ánægðasti yfir þessu. Rússneskir tónlistar- menn bcra höfuð og herðar yfir hátíðargestina. Samt varð hér eitt stjörnuhrap, rússneski píanóleik- arinn Sviatoslav Richter var skær asta stjarnan, sem átti að skína hér á tónlistarhimninum, en þeg- ar til átti að taka, veiktist hann og getur ekki komið. Rússarnir eru samt ekki aldauða fyrir það, því að fiðlusnillingurinn David Oistrakh og sellóleikarinn Rostr- opovich gera allt, sem þeir geta til að bæta gestum hátíðarinnar vonbrigðin. T.d. spilaði David Oi- strakh þrjár af fiðlusónötum Beet hovens hér um kvöldið og sá sem aðstoðaði hann var rússneski píanó snillingurinn Oborin, og þeir sem hlustuðu á þá félaga máttu sannar lega vel við una, enda þótt þeir yrðu að hlaupa í skarðið á síðustu stundu. Af öðru rússnesku tó'n- listarfólki má nefna hljómsveitar- stjórann Gennadi Rozhdestvensky og sópransöngkonu, sem sigrar með brosinu einu saman, hún heit ir Galina Visnevskaya. Belgrad- óperan hefur flutt óperur eftir rússnesk tónskáld og pólska út- varpshljómsveitin hefur m.a. flutt tvær af sinfóníum Shostakovich. Þessi hljómsveit fékk mjög góða dóma og aðalstjórnandi hennar Jan Krenz, sem hefur verið aðal- stjórnandi hennar um 9 ára skeið, þykir mjög gott tónskáld og fræg- ur hljómsveitarstjóri, þó að hann sé ekki nema 36 ára gamall. Kammertónlistin hefur heldur ekki orðið útundan. Frá Rússlandi kom Borodinkvartettinn og flutti m.a. marga af strokkvarts.ttum Shostakovich. Frá Ástralíu er tríó, sem er skipað ungu fólki, og lék nútímaverk og Brahms og Beethoven. Sellóléiftarinn Rostr- opovich lék svítur Bachs og þótti víst engum sú stundin leið né löng, sem á það hlýddi. Frá Basel er komin kammersveitin Schola Cantorum Basiliensis og flytur hér m.a. alla Brandenborgarkonserta Bachs og verk eftir samtímahöf- unda hans, og síðast en ekki sízt leikur Rosalyn Tureck verk eftir Bach á píanó og harpsichord. — Söngvarar víðs vegar að úr heim- inum hafa heldur ekki látið sitt eftir liggja. í gærkvöldi fluttu þau Elisabeth Söderström og Thomas Hemsley 12 söngva úr Des Knaben Wunderhorn eftir Mahler með undirleik skozku útvarpshljóm sveitarinnar og hljómsveitarstjór- inn var svo hrifinn, að ég sá ekki betur en hann kyssti söngkonuna fyrir, þegar búið var. Verr tókst til fyrir þeim Peter Pears og Benjamín Britten. Pears ætlaði að syngja Vetrarferðina eftir Schuhert, og Britten átti að ann- ast undirleik1, en veiktist, svo að það fórst fyrir. Þetta var hálfgerð mala domestica, því að mönnun-, MMMMHinMMM UAVIU UIS 1 KAtVrl um kemur annars ágætlega sam- an, svo að þetta hefði getað orðið góður konsert. Sunnudagurinn 2. september var haldinn heilagur m.a. með Bach- tónleikum, þar bar hæst Rosalyn Tureck, leikur hennar er svo sann færandi og innlifunin svo algjör, að mig brestur hugarflug til að láta mér detta í hug, að hægt sé að gera betur. Útlendingar hafa talið það eitt af furðum íslands, hve vel innfæddir léku Bach, og ekki er að efa að þetta sé rétt t.d. miðað við fólksfjölda, en eftir að hafa hlustað á Rosalyn Tureck dettur mér í hug saga úr Vest- mannaeyjum, en hún er á þá leið, að maður nokkur kom í hús og sá mynd af Beethoven á veggnum. Gesturinn spurði húsráðanda, hver maðurinn væri, og var honum sagt það. Eftir að hafa horft betur á hana sagði hann, eins og við sjálf an sig: Já, ég sá það, hann var ekki undan fjöllúnum. Svipaða sögu er að segja af leik Rosalyn Tureck. Hún hefur helgað líf sitt tónlist Bachs og orð Biblíunnar virðast ætla að sannast á henni að eins og maðurinn sáir, mun hann upp skera. Ameríka á víst fáa hljómlistarmenn hér á hátíð- inni, en góða þar sem Rosalyn Tureck er. Tónlist Bachs hefur ver ið túlkuð hér með ágætum af Rosa lyn Tureck, Rostropovich og Schola Cantorum Baseliensis. Þessi ágæta kammerhljómsveit hefur nú lokið hljómleikum sínum og fengið mjög góða dóma. Hún lék eingöngu á hljóðfæri, sem voru notuð á tímum Bachs eða þá eftir líkingu af þeim, svo að segja má, að manni hafi gefizt kostirr á að heyra þessa tónlist eins og hún var leikin á dögum Bachs. Sama máli gegnir um harpsichord-leik Rosalyn Tureck. David Oistrach lék einleik í fiðlukonsert Brahms, og gerði það með slíkum glæsi- brag, eins og hans var von og vísa, að blöðin áttu varla nógu sterk lýsingarorð til að lofsyngja leik hans. Jaf'nvægið milli hljóm- sveitarinnar og einleikarans var með ágætum, en oft vill það fara svo, að hljómsveitin yfirgnæfir einleiksfiðluna, en hljómsveitar- stjórinn, Alexander Gibson, gætti þess vandlega, að snilld Oistrakhs Framhald á 15. síðu Tvær á ferðalagi ISABELLE OG MONiQUE Um miðjan júlí s.l. komu hingað til lands tvær franskar stúlkur frá París. Franska stjórnin hafði veitt stúlkunum nokkurn fjárstyrk til þess að þær gætu farið til íslands og kynnt sér náttúru landsins og það, hvernig íslendingar not- færa sér heita vatnið úr hver- unum. Stúlkurnar tvær heita Isa- belle Decreps, 17 ára gömul, og Monique Hardouin, 16 ára. Við 'ræddum stuttlega við þær í gær á heimiii Stefáns Jónsson- ar, prentsmiðjustjóra, að Mel- haga 1, en þar hafa þær búið undanfarna daga. Monique hafði orð fyrir þeim stöllum, og sagði þær lengst af hafa búið í tjaldi í Öskju- hlíðinni. Nú síðustu daga hefði veðrið verig farið að kólna, og eina nóttina hefð'i bæði veriS rok og rigning. Tjaldið hefði orðið gegnblautt og allt fór á flot inni í því. Þá urðu þær að skríða upp úr svefnpokunum og fara að hlaupa um fyrir ut- an tjaldið til þess að halda á sér hita. í sumar hafa stúlkurnar ferð- azt um mikinn hluta landsins. Þær komust alla leið austur á firði. Tíu daga dvöldust þær á Siglufirði, og höfðu þær ætlað sér að komast þar í síldina. „En við komum með rigning- una og vonda veðrið með okk- ur,“ sagði Monique „og fengum ekki vinnu nema einn dag af þessum 19, og þá fórum við bara.“ Framhald á 15. síðu 4 T I M I N N, fimmtudagurinn 13. sept 196t\

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.