Tíminn - 19.10.1962, Blaðsíða 9

einhverjir vera þar. En mýs
eru engax, engar rottur, engir
minkar og svo var mér líka
sagt, að þar væri enginn frétta
ritari fyrir Morgunblaðið
Sigurður Arason, fréttaritan
TÍMANS í Öræfum tók á móti
mér á flugvellinum og vig geng
um saman heim til hans, að
Fagurhólsmýri. Neðan við bæ-
inn gnæfir sérketmilegur klett
ur yfir flugvöllinn.
— Þessi klettur 'ieitir Blesa-
klettur. Sú saga er um hann
sögð, að þegar hlaupið mikla
kom úr Öræfajökli, árig 1362,
og eyddi hér mikla byggð, hafi
blesóttur hestur bjargazt. Þeg-
ar menn komu bingað að á eft-
ir, stóð sá biesótti á klettinum,
en var þá orðinn svo mannfæl
inn, að hann hljóp út cf klett-
inum og enuaði svo lífdagana.
Við settumst inn í sftfu og
ég byrjaði að svaia forvitni
minni.
— Hversu margir íbúar eru
í Öræfum, Sigurður?
— Hér munu nú búa milli
150—160 manns. Það hefut stað
ig nokkuð í stað hin síðari ér,
Etflfl
Þarfasti þjónn þeirra Öræfinga í dag, einn af Föxum Flugfélags íslands aS staönæmast fyrir framan sláturhús þeirra Öræfinga. Hvítu
flekklrnir f vinstra horni myndarinnar eru gærur. Myndin er tekin ofan af Blesakletti.
VIKUR UR ORÆFUM
þó fækkar heldur. Það gengur
misjafnlega ag halda í unga
fólkið, en margt af því ílend-
ist þó hér. Hér er bújð á átta
stöðum, en heimilin eru tutt-
ugu og eitt. A Hofi eru heim-
ilin sex, fimm á Hnappavöll-
um, þrjú á Svínafelli, tvö á
Fagurhólsmýri og í Skaftafelli
og einbýli er á Malarási, Hofs-
nesi og Kvískerjum.
— Hvemig er félagslíf hjó
ykkur?
— Hér eru haldnar þrjár
skemmtanir, sem við getum
kallag árvissar. 17. júní er hald
in útihátíð ,ag loknum haust-
önnum er haldin skemmtun í
samkomuhúsinu á Hofi og er
þá venjulega leiksýning og svo
er haldin jólatrésskemmtun.
Nú, og svo er slegiö upp böll-
um, þegar mannskapnum dett-
ur í hug.
— Hvernig er meö prest og
lækni?
— Prestur okkar er nú séra
Sváfnir Sveinbjarnarson á
Breiðabólstað í Suðursveit, en
læknir er Kjartan Árnason í
Höfn. Það er býsna langt fyrir
þá hingað, en þeir komast á
bílum að Jökulsá og yfir hana
er ferjað, svo komast þeir með
bílum frá ckkur þaðan. Það er
næstum alltaf fært yfir Jök-
ulsá og einstaka sinnum hægt
ag fara yfir hana á bíl. Hún
er eiginlega líkari firði en á.
og flóðs og fjöru gætir upp
undir jökul. það er nú reyndar
ekki lang* ban.gað frá sjó Við
jökulinn er lón, sem virðist
vera mjög djúpt, þag er að
minr.sta kosti 100 metra djúpt
og nær inn undir jökulinn, það
kemur í ljós. þegar jökullinn
minnkar f jökulruðningnum
hafa fundizt skeljar og kuðung
ar og það bendir allt til þess, að
þarna hafi eitt sinn verið fjörð
ur. Kannski hann komi í ljós,
þegar jökullinn eyðist og lón-
ið sé leifar hans. Ég sagði að
það væri stutt frá jöklinum til
sjávar. Þetta vita sebrnir mæta
vel og bregða sér oft upp í lón-
ið. Þar flatmaga þeir svo á jök
unum. Sem sagt, það eru selir
á Vatnajökli!
— Sérð Þú ekki mikinn mun
á jöklunum nú og þegar þú
manst fyrst eftir þér?
— Jú, alveg geysimikinn.
Þeir eru alltaf ag minnka, og
það alveg ótrúlega.
— Þú minntist á selina. Er
hér ekki alltaf mikil selveiði?
— Jú, þeir veiða talsvert af
honum hérna. Mest veiða þeir á
Skaftafelli, en einnig talsvert
fró öðrum heimilum. Þeir
borga víst a. m. k. þúsund
Krónur fyrir gott kópsskinn svo
ef þeir veiða marga kópa . .
en annars veit ég ekkert um
það, hversu mikig þeir veiða.
Nú eru næstum eingöngu
veiddir kópar, því skinnin eru
verðmest af þeim og nú er ekk-
ert hirt nema þau. Þeir eru
veiddir í maí og júní. Mest
eru þeir veiddir þanmg, að
menn læðast að þeim og rota
þá, en einnig eru þeir veiddir
í nætur. Hér áður fyrr, Þegar
útselurinn var veiddur var hann
veiddur í nætur í ósunum. Þá
óðu menn fyrir ósinn með
streng og röðuðu sér á hann
oe vörnuðu selnum að komast
út Síðan var nótin dregin. Þá
var selkjöt'mikio notag til mat
ar. Það er ábyggilegt, að sel-
kjötið bjargaði Öræfingum oft
frá hungri í gamla daga. Það
var líka enginn smáræðis mat-
ur í fullorðnum útsel, enda hefi
ég heyrt, að menn oafi tekið
fyrir hann veturgamla kind. —
Kópar eru nú veiddir í Svína
fellsósi, Tangaósi. Hnappa.
vallaósi, Breiðamerkurósi og
Skaftarárósi. svo og á fjörun-
um.
— Er mikill reki hjá ykkur?
— Hann hefur nú minnkað
hin síðari ár, en þag eru þó
hlunnindi að honum. Hér eiga
allir bæir fjörur, en misjafn-
lega stórar og góðar, eins og
gefur að skilja.
Á HOFI í Öræfum er ein af fáum torfkirkjum þessa lands. Hún
er ekki stór, fremur en gerist um slíkar kirkjur, en það er auöséð,
að söfnuðurinn hugsar um hana með natni. Kirkjusókn mun vera
góð i Öræfum.
— Eru ekki lítil afréttarlönd
hjá ykkur hér?
— Okkar einu afréttarlönd
eru á söndunum, bæði á Skeið
arársandi og Breiðamerkur-
sandi. Vestur á Skeiðarársandi
er talsverður gróður og mjög
kjarngóður. Þangað rekum við
fé og rekum á jökli yfir Skeið-
ará. Já, það eru talsverðar
smalamennskur á báðum sönd-
unum. Smalamennskur í hejma
fjöllum eru ekki mjög langar.
en þær éru erfiðar.
— Er mikii vetrarbejt hjá
ykkur?
— Fé er ekki mikig beitt
hér á vetrum. Það er almennt
tekið í hús um fengitímann og
því er lítið beitt, nema eitthvað
á Skaftafelli. Það er reynt að
Játa féð bera snemma og þá við
hús, því það er erfitt að ann-
ast lambfé hér og heldur lítið
gert að því.
— Hvað er svo mest aðkall-
andi hjá ykkur?
— Samgöngumálin eru eílíft
vandamál hjá okkur. Flugið
hefur gert okkur ómetanlegt
gagn, það er mikill munur frá
því að hesturinn var okkar eina
farartæki út í heiminn, og það
er ekki svo ýkjalangt síðan. En
okkur er það ákaflega mikið
hagsmunamál, að Jökulsa á
Breiðamerkursandi verði brú
uð sem fyrst. Hún er orðin eini
slæmi farartálminn austur um.
Vonandi verður hún brúuð á
næstunni, þá fáum við okkar
langþráða akvegasamband. Svo
þarf náttúrlega ag brúa ár hér
innsveitis, þær geta oft orðið
býsna slæmar og ég hugsa að
fólk í mörgum öðrum sveitum
væri orðið býsna óþolinmótt.
Ég fór í ökuferð um kvöldið
með kunningja mínum. Það
hafði rignt hressilega um dag-
inn. Ég er sannfærður um það,
ag Sigurður sagði satt, þegar
hann bjóst við því, að fólk í
sumum öðrum sveitum væri
orðið óþolinmótt . . .
mb

a
rTÍMINN, föstudaginn 19. október 1962
9