Tíminn - 01.03.1963, Blaðsíða 8

FIMMTUGUR I DAG:
ÓLAFUR JÓHANNESSON
Ólafur er fæddur að Stóra-
Holti í Fljótum 1. marz 1913. —
Foreldrar úöns voru Jóhannes
bóndi Friðbjarnarson bónda frá
Finnastöðum í Sölvadal í Eyja-
firði. — og k.h. Kristrún Jónsdótt-
ir, bónda og oddvita á Illugastöð-
um í Fljótum Sigurð'ssonar. Nutu
foreldrar hans mikillar virðingar
og trausts meðal samtíðarmanna
sinna í Fljótum. Jafnframt bú-
skapnum var Jóhannes barnakenn
ari og oddviti í Holtshreppi, eftir
tengdaföður sinn, árin 1913—’22
— auk þess sem honum voru falin
ýmis trúnaðarstörf bæði fyrir
sveit sína og ýmis félög og stofn
anir. Þau Jóhannes og Kristrún
eru nú á Brúnastöðum hjá Sig-
ríði dóttur sinni, bæði komin á
níræðisaldur.
í æsku bar strax á góðum gáf-
um Ólafs. Hann stundaði nám í
Menntaskóla Akureyrar og varð
stúdent þaðan 1935 með 1. eink-
unn. Frá Háskóla íslands útskrif
aðist hann sem lögfræðingur 26.
maí 1939, með 1. eink. 155 stigum.
Að loknu námi varð Ólafur lög
fræðingur og endurskoðandi hjá
Sambandi ísl. samvinnufélaga og
um tíma yfirmaður endurskoðun
ardeddar og framkvæmdastjóri
félagsmáladeildar SÍS, jafnframt
því að vera lögfræðilegur ráðu-
nautur þess. Á árunum 1940—’43
rak hann einnig málafærsluskrif-
stofu í Reykjavík í félagi við
Ragnar Ólafsson hrl.
Árið 1947 varð hann prófessor
í lögum við Háskóla íslands og
hefur gegnt því embætti síðan.
Jafnframt því embætti hafa hon-
um verið falin fjölda mörg og
margvísleg trúnaðarstörf, bæði í
þágu ríkisins og ýmissa stofnana
og félaga, sem mér eru ekki öll
kunn. — En meðal starfa, sem
honum hafa verið falin má nefna,
að hann var um skeið formað-
ur útvarpsráðs, sat á fundum
Sameinuðu þjóðanna, var kosinn
í stjórnarskrárnefnd o.m.fl. — En
víst er það, að þrátt fyrir hið
mikla annríki, sem þetta og margt
fleira veldur honum, er allra
manna mál, er til þekkja, að hvað
eina, sem Ólafi er falið, sé í góðs
manns höndum og þannig af hendi
leyst að á betra verður ekki kos-
ið.
Féilagismál margvísleg hefur
Ólafur mjög látið til sín taka.
Hann hefur ávallt verið ákveð-
inn og traustur fylgismaður Fram
sóknarflokksins, enda falin ýmis
trúnaðarstörf fyrir hann. Var m.a.
formaður í félagi ungra Fram-
sóknarmanna og síðan formaður
Framsóknarfélags Reykjavíkur og
loks í miðstjórn Framsóknarflokks
ins og er nú varaformaður flokks
ins. Ungur var hann valinn til
framboðs fyrir flokkinn.
Þegar vitað var, að Steingrímur
Steinþórsson gæfi ekki lengur
kost á sér tö xramboðs fyrir Fram
sóknarflokkinn í Skagafjarðar-
sýslu, eftir að hafa setið á Al-
þingi hátt á þriðja tug ára, með
sérstökum skörungsskap og glæsi
brag, var Framsóknarmönnum í
Skagafirðí mikill vandi á höndum,
að í sæti lians á Alþingi veldist
maður, sem fær væri um að skipa
það með sæmd. Varð þá að ráði
,*S leita til Ólafs Jóhannessonar
og óska þess að hann gæfi kost
á sér sem þingmaður flokksins í
Skagafjarðarsýslu. Ólafur varð
við þessari ósk. Fyrst var hann
í Cramiboði í sýslunni árið 1956 í
öðru sæti á lista flokksins, með
Steingrimi Steinþórssyni. Við vor-
Iwíriingarnar 1959 var hann í 1.
iætt, og hefur setið á Alþingi síð-
ar>, og nú síðasta kjörtímabilið
8

sem þingmaður Norðurlandskjör-
dæmis vestra.
Það má telja mikið happ, að
jafn fjölhæfur gáfumaður, sem
Ólafur er, hefur fengizt til þessa
mikilvæga starfs, þar sem svo
mjög er áríðandi að Alþingi fs-
lendinga skipi á hverjum tíma hin
ir fjölhæfustu menn. í störfum
sínum á Alþingi hefur Ólafur
sýnt, ag hann er framsýnn hug-
sjóna- og umbótamaður, og að
hvert það mál, sem hann flytur
eða styður, hefur öruggan og
traustan stuðningsmann, því
samfara skarpskyggni hans á mála
tilbúnaði og málsmeðferð, flytur
hann mál sitt af sérstakri rökfestu
og skörungsskap. Það má því
telja hann í röðum fremstu þing-
manna, að öðrum ólöstuðum.
Starfssvið Ólafs er stærra og
umfangsmeira en þag sem felst í
vinnu við hin opinberu störf hans
og sýslanir. — Það er alþjóð kunn
ugt að hann hefur skrifað mörg
og merk ritverk, sem vakið hafa
athygli, bæði lögfræðileg heimild
arrit og um alþjóðamál o.m.fl.
Auk þess munu þeir allmargir,
sem leita hollráða hans og hjálp-
ar um margvísleg vandamál, og’
mun hann leitast við að leysa
hvers manns vanda, eftir því, sem
efni standa til, á þann hátt að
betur verður tæpast gert.
Það er því augljóst, að oft er
mikið lagt á starfsþrek hans, og
sjálfsagt er vinnudagurinn oft
langur. En svo vill oft verða um
mikilhæfa menn, að þeir mæla
ekki starf sitt í klukkustundum.
Enda þótt Ólafur standi í eldi
stjómmálainna, og sé að sjálf-
sögðu oft á öndverðri skoðun um
ýmis málefni við stjórnmálaand-
stæðinga og deili stundum hart
um ýmis málefni, sem á dagskrá
eru, hygg ég að enginn beri hon-
um annað á brýn, en drengskap og
réttsýni í málflutningi sínum. —
Slíkúm fulltrúa er gott að fela
mál sín.
Ólafur er kvæntur Dóru Guð-
bjartsdóttur Ólafssonar f.v. hafn-
sögumanns og konu hans Am-
bjargar Jónsdóttur. — Dóra er
góðum gáfum gædd, — ágæt hús
móðir og manni sínum samhent.
Þau hjón eru mjög gestrisin, glað
vær og ræðin við gesti sína, á
heimili þeirra er því gott að vera.
Þau hafa eignazt fimm börn, af
þeim eru þrjú á lífi: Kristrún,
Guðbjartur og Dóra.
Það eru áreiðanlega margir,
sem hugsa hlýtt til Ólafs við þessi
tímamót í ævi hans, og þakka hon
um og þeim hjónum alla góðvild
og greiðvikni á umliðnum árum.
Sjálfur vil ég fyrir mig og mína
fjölskyldu af alhug þakka Ólafi
vinsemd og drengskap frá fyrstu
kynnum.
Þeim hjónum Ólafi og frú Dóru
og börnum þeirra, óska ég svo
innilega til hamingju með þetta
merkisafmæli Ólafs og big þeim
blessunar um alla framtíð.
Hermann Jónsson.
Yzta-Mói.
Mannsævin lengist. Nú eru
fimmtugir menn í broddi lífs,
mestu þroskaárin framundan,
stærstu átökin eftir.
Þessar staðreyndir koma mér í
hug i dag, á fimmtugsafmæli sýsl-
unga míns. Ólafs Jóhannessonar,
prófessors og alþingismanns. Hann
er enn svo ungur, að mér finnst
naumast taka því að skrifa um
hann afmælisgrein, enda verður
þetta ekki annað en orðfá kveðja
með ofurliUu forspjalli.
Ólafur Jóhannesson var ekki bor
inn til auðs og allsnægta. En í
arf frá fátækum foreldrum hiaut
hann það, sem er gulli dýrra: gáf-
ur og drengskap Og hann hefur
haldið vel á þeim arfi. Ungur
brauzt hann tii mennta. lauk stú-
dentsprófi, háskólaprófi í lög-
fræði, stundaði framhaidsnám.
varð háskóiakennari og er án efa
einn lærðastur maður í lögvísi á
landi hér. Hefur ferill hans allur
verið með miklum glæsibrag,
beinn og brotalaus.
Ólafur Jóhannesson er vísinda-
maður í sinni grein og hefur sam-
ið gagnmerkar fræðibækur, enda
afkastamaður til allra athafna. En
vísindin eru honum ekki allt.
Hann grefur ekki sjálfan sig lif-
andi í vísindalegri fræð'imennsku,
lokar sig ekki úti frá líðandi stund
frá lífinu, sem við erum að lifa.
Hann sökkvir sér líka niður í sam
iélagsmál. Hann er samvinnumað-
ur, félagshyggjumaður, horfir opn
um sjónum á það, sem er að ger-
ast hverju sinni, einlægur um-
bótamaður, hleypur jafnan þar í
skarð, sem þörf er brýnust —
þeirra, sem minni eru máttarins.
Því var. það eigi kyn, þótt hug-
ur Ólafs hneigðist snemma til af
skipta af þjóðmálum. Og sam-
kvæmt skapferli hans og eðlisfari
öllu hlaut hann að skipa sér þar
í sveit, sem barizt er undir merkj-
um fornra landvætta, þeirra sem
í nýjum stíl mundu verja íslenzka
byggð öllum áföllum, svo sem
auðna hrykxi til.
Á Alþingi sat Ólafur fyrst fyrir
okkur Skagfirðinga sem varamað-
ur Steingríms Steinþórssonar um
stundarsakir. Er Steingrímur lét
af þingmennsku, kom það eins og
af sjálfu sér, að Ólafur tæki sæti
hans. Og enda þótt hann sé þing-
maður þriggja sýslna og tveggja
kaupstaða og mundi aldrei halla
á einn t.il að hygla öðrum í hinu
nýja og stóra Norðurlandskjör-
dæmi vestra, þá er það að vísu
svo, að við Skagfirð'ingar ei.gnum
okkur hann sérstaklega. Og ekkert
er eðlilegra Á Alþingi hefur Ól-
afur tekið sæti höfðingjans Stein-
gríms Steinþórssonar, sem verið
hafði þingmaður okkar Skagfirð-
inga langa hríð, virtur og vinsæll
af okkur Skagfirðingum öllum,
dáður af okkur flokksbræðrum
um flesta fram.
Ekki mundi öllum hent að setj-
ast í sæti Steingríms á Alþingi.
En ég ætla, að Ólafi sé þar búinn
mikill frami Hann er traustur
maður og farsæll,. vel gefinn, sann
gjarn og góðviljaður. Þegar svo
til viðbótar þessum eðliskostum
kemur víðtæk þekking stjórnmála
mannsins á högum lands og þjóðar
samfara gerhygli vísindamannsins,
ætti að mega nokkurs af honum
vænta — ?kki nema fimmtugum.
Ólafur .Tóhannesson er kvænt-
ur ágætri konu. frú Dóru Guð-
bjartsdóttur Eiga þau þrjú mynd-
arleg og eiskuleg börn. Er frú
Dóra manni sínum mjög samhent
um alla hluti og heimili þeirra á
Aragötu 13 hvort tveggja í senn,
vistlegt og hlýlegt, svo sem bezt
má verða.
Megi þeim hjónum allt til auðnu
horfa.
Gísli Magnússon
Eg heyrði Ólafs Jóhannessonar
I fyrst getið þegar hann var við nám
í Háskóla íslands i Reykjavík á
árunum 1935—1939. Hann varð
þa kunnur fyrir störf að félags-
málum, en þó einkum fyrir frá-
. oært námsafrek. Hann lauk lög-
fræðiprófi frá háskólanum vorið
, 1939 með hærri einkunn en nokk-
j ur annar lögfræðingur hlaut á
: fyrstu 30 árum háskólans, 1911—
1941. En árið 1942 var sett ný
reglugerð fyrir háskólann, og var
þar m. a. breytt reglum um próf
í lögfræðideild. svo að einkunnir,
sern sið'an hafa verið veittar, eru
?kKi sambærilegar við þær eldri.
Eftir að Oiafur lauk sínum glæsi
ega námsferli var hann um nokk
ir ár í þjónustu Sambar.ds ísl.
samvinnuféiaga. Þar vann hann að
endurskoðun hjá Sambandinu og
kaupfélögunum, og einnig að lög-
fræðistöifum, fræðslu og félags-
málum. Á þeim áriim kynnti hann
sér samvinnumál í öðrum löndum.
Siðar var hann aðalfundarkjörinn
endurskoðandi Sambandsins í 11
ár, 1948—1959.
Síðustu 16 árin hefur Ólafur
gegnt prófessorsembætti við laga-
deild háskólans. Jafnframt kennsl
unni þar hefur hann unnið mikið
að ritstörfum. Þessar bækur hans
hafa verið prentaðar:
Sameinuð'u þjóðirnar 1948, Lög
og réttur 1952 og 1959, Skiptarétt-
ur 1954, St.jómarfarsréttur 1955,
Stjórnskipun íslands 1960.
Árið 1948 komu út 2 fjölritaðar
bækur eftir hann, Stjóinlagafræði
og Kaflar úr skiptarétti. Hér að
auki hefur Ólafur skrifað ýmsar
greinar um lögfræðileg efni, bæði
á íslenzku og erlendum málum.
Af þessari upptalningu má nokk-
uð sjá, hvað Ólafur er mikill af-
kastamaður. Hér við bætist svo
vinna hans að flokksmálum og
f.vrirgreiðsla í málum fjölda ein-
staklinga, sem til hans leita með
góðum árangri.
Ólafur Jóhannesson hefur átt
sæti á Alþingi siðan vorið 1959.
Auk lagakunnáttunnar hefur hann
yfirgripsmikla þekkingu á at-
v'nnumálum og þjóðmálum yfir-
leitt, og er því flestum mönnum
færari til löggjafarstarfa. Hann
er sérstaklega vandvirkur við und-
irbúning og flutning mála á þingi,
ræðumaður ágætur, rökfastur og
drengilegur í umræðum. Öll hans
störf einkennast af samvizkusemi
og trúmennsku. Slíkir menn eru
eftirsóknarverðir til starfa á lög-
gjafarsamkomu þjóðarinnar, og
þar sem Ólafur er enn á góðum
aldri, er þess að vænta að þjóðin
geti um mörg ár notið ágætra hæfi
■t’ika hans á því sviði.
Það er ánægjulegt að kynnast
Ó’afi Jóhannessyni og fjölskyldu
hans, og meg honum er gott að
v'nna. Þess hef ég fengið að njóta
síðan við urðum þingmenn Norð-
urlandskjördæmis vestra. Fyrir
þetta vil ég þakka. Og ég færi
Ólafi, hans ágætu konu, frú Dóru
Guðbjartsdóttur. og börnum
þeirr?, inniiegai hamingjuóskir í
tilefni af fimmtugsafmæli hans.
Skúli Guðmundsson
Von Hassel ræðir
við Kennedy
NTB-Washington, 27. feb.
Uwe ven Hassel, vamarmála
ráðherra Vestur-Þýzkalands
hefur verið vestan hafs og
rætt við Kennedy Banda-
ríkjaforseta. Hann sagði að
loknum þeim viðræðum, að
ágreiningur væri enginn
milli Bandaríkjanna og V.-
Þýzkalands varðandi varnar
mál Atlantshafsbandalags-
ins eða önnur þýðingarmik-
il varnarmál.
Tengdasonur Krust-
foffs til Rómar
NTB RÓM, 27. febrúar
Alexei Abjubec, ritstjóri
Izvestia og tengdasonur
Krústjoffs kom í dag í
tveggja vikna heimsókn til
ftalíu í boði félags þess,
sem styður menningarskipti
Rússlands og Ítalíu.
Rólskur ráðherra
* sjúkrahús.
NTB-Warsjá, 27. febrúar.
Utanrikisráðherra Póllands,
Adam Rapuckic hefur lagzt
inn á «júkrahús til rannsókn
ar vegna hjartabilunar. Það
er tekið frám ag hann lisfi
þó eKki fengið slag, holdur
þuríi aðeins hvíldar v33 í
fáeina daga.
T I M I N i'< t'5sfudagur 1. 1763, —»J