Tíminn - 02.03.1963, Síða 13

Sigfús Þ. Öfjörð
Framhald aí 6 síðu
verða að samfellduin akri, sem
lyfti lífskjörum íbúanna til betri
afkomu og meiri þroska. Við þetta
fyrirtæki tók hann slíku ástfóstri,
að hann yfirgaf það aldrei síðan,
en vann stöðugt að framganjgi
þess, eftir því sem hann gat. Ég
verð að viðurkenna að ég fylgdi
honum ekki á fíuginu þegar hann
var að lýsa þessu fyrir mér, enda
þekkti ég ekki þetta land í þeirri
mynd, sem það var áður. Eitt góð-
viðris sumarkvöld tók hann mig
með sér upp að hinni miklu stíflu
' við Hvítá. Þar sem hann stóð, og
að mér fannst, gældi við hið mikla
mannvirki, ljómaði af honum, svo
að hann stækkaði allur og gerðist
mælskur. Hann sagði mér sögu
þess og tilgang og hverju það
hefði orkað — og hann rifjaði upp
endurminningar frá liðnum árum
við framkvæmd þess. Máli sínu
lauk hann með þessum orðum:
„Ég get ekki að því gert, að mér
þykir alltaf vænt um þetta fyrir-
tæki, og ég sakna þess þegar það
verður lagt niður.“ Þetta sagði
hann með svo mikilli einlægni, að
mér fannst ég alltaf skilja hann
betur eftir þetta kvöld.
En hann staðnaði ekki við þetta.
Til þess var hann of mikill hug-
sjónamaður og athafnaþrá hans of
sterk.
Þegar hilla tók undir hina nýju
vélaöld, og hinar miklu ræktunar
framkvæmdir, var hann strax
með. Hann sá og fann að hér
þurfti meira að gera, meiri kraft
— ef nokkuð átti að miða.
Strax árið 1930 byrjaði hann að
sinna að jarðabótum með trakt-
orum og vann þá jöfnum höndum
bæði í Árness- og Rangárvalla-
sýsluan, eftir því sem verkefni
buðust og afköst leyfðu. Var
hann oft með marga traktora við
virnnu og hafði þá syni sína með
sér eftir sem þeir komust upp.
En ^lerigra skyldi haldið og
meira þurfti að gera, því nóg voru
verkefnin í hinu nýja landnámi
sveitanna. Og þar sem framsýni
og áræði er fyrir, verður aldrei
stöðnun, heldur áfram haldið,
þótt gatan sé oft tæp og brött.
Þv£ lagði hann í það stórvirki
árið 1942 — með framsýnina eina
að leiðarljósi og - tiltrú góðra
manna — að flytja inn á eigin
ábyrgð jarðýtu — þá fyrstu í ein-
staklingseign á íslandi. Þetta var
mikið áræði af eignalitlum manni
og mikil trú á mátt moldarinnar.
Verkefnin hlóðust að — margir
þurftu að þá unnið fyrir sig og
gera mikið, og mikið lá á. Önnur
ýta var tekin á leigu. Vegum var
ýtt upp og jörðinni bylt, en aftur
grænkaði hún og töðuvellir
teygðu sig um mýrar og móa.
Árið 1947 keypti Árnessýsla
jarðýtu og þótti þá sjálfsagt að
fá Sigfús til að sjá um rekstur
hennar. Árið 1955 kom fjórða ýt-
an, einníg eign Árnessýslu, og
að sjálfsögðu varð hann einnig
að taka við henni, og svona hefur
haldið áfram fleiri vélar —
umfangsmeiri rekstur
Þegar Ræktunarsamband Flóa
og Skeiða var stofnað, var Sigfús
fenginn til að sjá um resstur og
viðhald véla þess. En þá seldi
hann sínar eigin vélar, þvi að
hann vildi ekki reka þær í sam-
keppni við þau fyrirtæki, sem
hann stjórnaði fyrir aðra.
Þannig hefur það atvikazt að
allar meiriháttar framkvæmdir,
til landnáms og vega, sem geið-
ar hafa verið á þessu svæði, hafa
verið unnar af honum, eða undir
hans stjórn.
Þetta er aðalþátturinn í langri
og farsælli starfssögu Sigfúsar
Öfjörð. Þetta er göfugt hlutverk
og gott, sem lengi mun halda
nafni hans uppi. Á hann má því
heimfæra, mörgum fremur, orð j
Oavíðs, þar sem hann segir:
Þeir, sem akra yrkja,
auka landsins gróður,
eru í eðli tryggir
ættjörð sinni og móður,
ryðja grýttar götur,
gjafir lífsins blessa.
Bóndans starf er betra
en bæn og sálumessa.
Sigfús Öfjörð fór aldrei troðn-
ar slóðir — hann tróð sína götu
sjálfur.
Mörgu fleira lagði hann hönd
að um dagana, en hér hefur tal
ið verið, því hann var hagur vel,
uppfinninga- og útsjónasamur.
Búskap stundaði hann alla tið
frá því hann setti saman bú að
Glóru f Gnúpverjahreppi 1920. En
1927 keypti hann jörðina Lækjar
mót í Sandvíkurhreppi og bjó þar
síðan — enda var hann ailtaf
við þá jörð kenndur. Þá jörð sína
húsaði hann að öllu og margfald
aði ræktun. Fyrir nokkxum árum
lét hann jörð og bú í hendur Guð
mundi syni sínum, en átti þó á-
vallt nokkuð af skepnum sjálfur
og fylgdist alltaf af áhuga með
í starfinu.
Sigfús Öfjörð var að yfirbragði
léttur og brosmildur, en á bak
við var hann alvörumaður, nokk-
uð þungur og viðkvæmur, sem
hann þó duldi vel. Hann var hlé-
drægur og hafði sig lítt í frammi
á mannfundum: „Mér leiðist allt
málskraf, ég vil bara fram-
kvæma, sagði hann. f þessum orð
um hans fólst einmitt hinn mikli
starfsáhugi hans, svo að mann
undraði oft hversu mikið hann
gat á sig lagt og hversu mikið
hann þoldi.
Einn var sá eðlisþáttur í fari
hans öðrum meiri, en það var
hin mikla hjálpsemi hans og löng
un til að gera öðrum greiða. Þessa
urðum við og aðrir aðnjótandi oft
í svo ríkum mæli að furðulegt
var hvað lrann gat miðlað af slíkit.
Vissi ég til að oft var leitað til
hans úr öðrum landsfjórðungum
með ýmsa fyrirgreiðslu, og honf
um leið ekki vel ef hann gafi
ekki liðsinnt, og lagði oft mikið
á sig til þess. Ég spurði hann eift
sinn hvernig hann gæti staðið i
þessu án nokkurrar greiðslu —
því henni tók hann aldrei við
fyrir slíkt. Hann sagði: Mér þyk-
ir svo vænt um ef ég get gert
öðrum greiða, að það er næg
greiðsla fyrir mig. — Þessi eru
þau orð, sem rnér finnst í stuttu
máli lýsa honum bezt.
Þó að Sigfús væri hlédrægur
til opinberra starfa, komst hann
þó ekki hjá þeim með öllu. T d.
sat hann í hreppsnefnd um mörg
ár og fl. Sem þakklætisvott fyrir
margháttuð störf og mikla greiða
semi létu sveitungar hans gera
af honum mynd, og steypa í var-
anlegt efni, sem þeir færðu hon-
um á sjötugsafmælinu s.l. vetur.
Og nú er hann hættur að starfa
hér, þessi umsvifamikli athafna-
maður. Hann andaðist á sjúkra-
húsinu á Selfossi 23. febr. s.l. rúm
lega 71 árs að aldri. Kom það eng
urn á óvart, þvf s.l. tvö ár þjáð-
ist hann af sjúkdóm, sem stöð-
ugt ágerðist þar til yfir lauk. Þó
var hann á ferli og stundaði sitt
starf til hins síðasta. Hann æðr-
aðist ekki þó hann vissi hvert
stefndi, en harmaði hvað miklu
hann ætti ólokið, að honum
fannst.
Hvað er sælla, að löngum vinnu
degi loknum — eftir að hafa skil
að miklu og göfugu lífsstarfi
framtíðinni til heilla og blessun-
ar — en að fá að sofna og hvíl-
ast? Fá að sofa þar til maður
hvíldur og endurnærður vaknar
upp til nýrrar tilveru — nýrra
starfa. Á framhaldslíf trúði Sig-
fús ákveðið — að þar mundum
við öll aftur mætast til nýrra
hugðarefna og meiri starfa,
Krjúptu að fótum friðarboðans,
fljúgðu á vængjum morgunroðans,
meira að starfa guðs um geim.
Þér fylgja kveðjur og blessunar-
óskir með þ'ökk fyrir allt, sem þú
hefur gert.
Eftirlifandi aðstandendum send
um við samúðarkveðjur.
Pétur M. Sigubðsson.
Víðivangur
leg þróun og menu ættu ekM
að vera að kippa sér upp við
þetta því að fyrir fóm sjálf-
stæðisiins fengjust betrilífskjör.
Það sem tapaðist í sjálfstæði
ynnist upp á mörkuðum stór-
ríkja og bandalaga. — Þegar
ráðherra íslands getur leyft
sér að halda slíkar ræður á
merkum hát'íð’isdegi þióðlcgrar
menningar og sjálfstæðisbar-
áttu íslenzku þjóðaránnar tæp-
um tvelmur áratugum eftir að
fslendingar hafa eftir harða
baráttu við erlent vald fengið
sjálfstæði sitt, sjá menn að
voo’i er á ferðum.
Minning
íFramhaid af 9 síðu.)
semi þeirra hvert við annað
jafnan talin sjálfsögð, þegar
með þurfti. Sigríður var táp-
mikil til allra athafna, ekki síð-
ur en til orða, og lét sér aldrei
bregða við erfiða hluti, hvað þá
að hún léti erfiðan fjárhag
nokkurn tíma smækka sig eða
beygja.
Að Sigríði á Sílalæk sópaði
jafnan, hvar sem hún fór, meira
að segja fram á níræðisaldur.
Hin síðustu ár dvaldi hún á veg-
um barna sinna í Reykjavík,
einna mest í húsi tengdadóttur
sinnar, Sigríðar Jóhannesdóttur,
og Jónasar S. Jónssonar, lög-
regluþjóns. En hugur hennar
var þó mjög bundinn við Aðal-
dal og nágrenni hans, frændur
og samferðamenn. Síðasta ára-
tuginn varð henni jafnan tíð-
rætt um liðna tíð og atburði,
bem hún gat kastað á mikilli
birtu,jer uiii var talað, því að
minnir var trútt og hugsunin
skörp fram á níræðisaldur.
í síðastliðnum janúarmánuði
var svo komið heilsu hennar, að
hún gat ekki fylgt fötum og
þurfti hjúkrunar við, sem ekki
varð við komið í heimahúsum.
Var hún þá flutt að Sólvangi í
Hafnarfirði. Þar sá ég hana í
síðasta sinn snemma í febrúar.
Henni var ekki mjög brugðið,
en afar máttlitil, gat þó setið
uppi, er hún var reist, ekki þjáð.
Þá hafði ég ekki séð hana í tvo
mánuði og var auk þess búinn
að dvelja mánuð í átthögum okk
ar í Aðaldal. En nú spurði hún
mig einskis þaðan og var óvana-
legt, nema um eina samferða-
konu af næsta bæ við Sílalæk.
Síðan leitaði hún lengi að orð-
um til að segja eitthvað, hleypir
síðan í brúnir og horfir hvasst
á mig, eins og á árum áður, er
hún tók allra. skörulegast til
orða í Sílalækjarbaðstofu í rök-
ræðu við Baldvin á Ófeigsstöð-
um eða Jón í Felli t-.d, segir
síðan: — Þetta er ekki til neins.
Það er eins og allt sé farið að
renna saman fyrir mér í tóma
vitleysu. — Ekki eitt orð til um-
kvörtunar.
Oft hafði ég dáðst að þessari
frænku minni, er hún gagn-
rýndi kalalaust og vægðarlaust
— þó menn eða málefni af hátt-
vísi jafnan. Og enn dáðist ég
að henni, er hún gagnrýndi á
sama hátt sjálfa sig, eða það
vald, sem hafði frá henni tekið
birtuna x hugarfarinu, svo að
hún gat ekki lengur fundið þau
réttu orð, sem hún vildi við
hafa. Á þennan hátt lét hún
heldur þráðinn falla. Enda fór
henni það vel.
Sigríður var fædd að Sandi
20. des. 1875, dáin 20. febr. 1963
og var því liðlega 87 ára, er hún
andaðist, umkringd börnum og
barnabörnum, sem reyndust
henni vel á ellidögunum.
Bjartmar Guðmundsson.
2. síSan
ingar, en þó sjaldan yfir kossa.
Þag hefur áreiðanlega ekki ver-
ið skemmtilegra að vera eigin-
kona mannsins, sem hélt ná-
kvæman reikning yfir það, hve
oft hann og kona hans kysstu
hvort annað, en hann var víst
til- Á fyrstu hjúskaparárinu voru
kossarnir 36.500 eða 100 á dag.
Á öðru hjúskaparárinu voru koss
arnir orðnir 50 á dag, og á því
þriðja ekki nema 10. Eftir fimm
ár voru þeir aðeins tveir á dag,
hinir vanalegu morgun- og kvöld
kossar.
Að iokum má geta þess, að
komið hefur í ljós vig rannsókn
ir, að fæstar stúlkur, sem yngri
eru en fimmtán ára, eru ókysst-
ar nú orðið, en mæður þeirra og
ömmur voru yfirleitt orðnar
átján ára, áður en þær voru fyrst
kysstar, og aðspurðar sögðu
margar af ömmunum, að þær
'hefðu ekki látið kyssa sig fyrr,
þar sem þær hefðu heyrt, að það
væri óhreinlegt. Og það er víst,
að ungar stúlkur nú kyssa oftar
og fyrr en kynsystur þeirra
gerðu fyrir þrjátíu árum.
Ký Evrópa
Framhald af 7. síðu.
ávísun og vísvitandi — að beita
þeim fyrir sigurvagn s’inn. Með
því að koma orðum að því, sem
„oft var hugsað, en aldrei upp-
hátt sagt áður svo vel“ hefur
hershöfðinginn gert það að
grjóthörðum, pólitískum veru-
leika, sem áður var aðeins orð-
laus, þung andúð gegn því, að
Evrópa væri höfðu að leik-
soppi.
De Gaulle hefur auðvitað
aukið við þetta frá eigin
brjósti, og túlkað á sinn hátt.
Með því að hindra inngöngu
Breta og Norðurlandabúa í
Efnahagsbandalag Evrópu, hef
ur hann leyst úr læðingi dreifi
öfl, sem gætu dregið til muna
úr áhrifum hinnar nýju Evr-
ópu. En þessi hlið er ekki enn
komin upp á teningnum. Það,
sem rnáli skiptir er, að de
Gaulle gerir sér mat úr víð-
tækri og sennilega óstöðvan-
legri uppreisn Evrópu gegn
bandarískum yfirráðum. Það
tjóar því ekki að fara með
de Gaulle eins og einhverja
hverfula draumsýn eins og
sumir virðast halda í Washing-
ton. Evrópa er varanleg, með
eða án de Gaulle .
(Þýtt úr Newsweek).
Ryðvarmn — Sparneyfínn — Slcrkue'*
Sérstaklcga byggZi/r fyrír
mafarveg!
Svcinn Biarnsson & Co.
Hafnarsfræfi 22 — Sími 24204^
Póstsendum
RAMMAGERÐINI
GRETTISGÖTU 54
S í M 1-1 9 1 O 81
Tæknifræðingafélag íslands
Fundarboð
Áríðandi fundur verður haldinn í Kjörgarðskaffi,
Laugavegi 59, þriðjudaginn -5 þ.m. kl. 20,30.
Stjórn Tæknifræðingafélags íslands
Sendisveinn óskast nú þegar
Skipaútgerö ríkisins
T í M I N N, laugardagur 2. marz 1963.
12