Tíminn - 03.03.1963, Qupperneq 2

Þáttur kirkjunnai
í þjóðsögum og ævintýrum
er sagt frá glerjum og spegl-
um, sem höfðu þá undarlegu
náttúru að fræða eigendur
sína um allt, sem um var
spurt.
Og allir kannast við speg-
ilinn, sem stjúpa Mjallhvítar
átti og spurði á þessa leið:
„Spegill, spegill herm þú hver
hér á landi fríðust er."
Og þá sýndi spegillinn
hennar eigið andlit, sem hún
Töfraglerið —
var auðvitað hæstánægð með
í bili.
Töfraglerið eigum við öll,
en við notum það naumast
daglega, þótt þess væri full
þörf í þessum reynsluheimi
og freistingaveröld, þar sem
svo margt gæti orðið til þess
að breyta þeirri mynd, sem í
þessari skuggsjá okkar spegl-
ast.
Þar sjáum við nefnilega
okkar eigið innra og hulda
andlit, sem freistingar og
þrautir setja sifellt sitt mark
á, fyrst og fremst þær raunir
lífsbaráttunnar, sem við kunn-
um ekki að standast og þær
lifsvenjur, er sízt skyldi.
Þegar við lítum í þetta
töíragler komumst við að
raun um, að það er hin mesta
fjarstæða, að við séum sálar-
laus eins og nú er deilt um
bæði í gamni og alvöru.
Það mætti eiginlega helzt
segja, að við séum sál með
líkama, en ekki líkami með
sál. Það er sálin, þessi innri
vitund eða kraftur, sem allt
hefur að segja ekki sízt með
útlitið- Það þýðir t-d. lítið
fyrir konu, sem vanrækir sál
sína og innra ástand, venjur
og siöi, helgidóma og hegðun
að fara í tízkuskóla og læra
fegrun og andlitssnyrtingu.
Hún gæti alveg eins keypt sér
fallega grímu og huggulega
hárkollu. Hafi tízkunámið
/
tízkuskólinn
svonefnda ekki fyrst og
fremst mótað hennar innrl
og eiginlegu viðhorf til sjálfr
ar sín og tilverunnar, þá
þýðir ekki mikið að sitja við
spegilinn í snyrtikróknum i
svefnherberginu, jafnvel þótt
það væri gert tvo tíma á dag
eða meira. Sú fegurð flysjast
af áður en varir og eftir
stendur skorpinskinna, sem
verður ag læra betur.
Að sjálfsögðu má segja hið
sama með karlmenn og ekki
síður. Ef þeir gleyma að
skyggnast fyrst og fremst i
töfragler sinnar eigin sálar,
þýðir ekki mikið að læra að
ganga og hneigja sig. Allt
slíkt verður að koma að inn-
an, annars verður það falskt
og verkar broslega blátt á-
fram. En auðvitað ættu
bæði karlar og konur að geta
lært það í tízkuskólum nútím-
ans að skoða sig fyrst í sinum
eigin sálarspegli, sem hefur á
góðri og gamalli íslenzku um
aldaraðir verið kallaður sam-
vizka.
Eftlr að sú könnun hefur
farið fram, verður hitt miklu
auðveldara að móta fram-
komu sina og útlit hið ytra
til þess þokka sem gildir i
öllum samskiptum lífsins.
Þar eru enn þá i fullum
krafti hin fornu orð:
„Ef þú gerir rétt, getur þú
verið upplitsdjarfur."
Meðal þeirra, sem komizt
hafa hæst og lengst, hafa
verið bæði mjóir og glldir,
bjarthærðir og svarthærðir,
beinir og bognir, réttir og
krepptir. Og sama má segja
um konur. Ytra útlitið gleym
ist blátt áfram furðu fljótt,
þegar fögur sál setur sinn
blæ á klæðnað, málfar rödd
og framkomu. Þetta getum
við öll sannað fljótlega i
kynningu við hinar beztu
konur og mestu menn. Hugs-
ið ykkur menn eins og Lin-
coln og Andersen eða konur
eins og frú Roosevelt eða
Pearl Buck.
Hið margvislega ytra útlit
skiptir minnstu og mótast
líka fljótlega af hinu innra
lífi og afli, þegar dæma skal
um hæfni til að komast langt
og hátt. Marion Anderson er
ekki fögur kona á venjulegan
mælikvarða fegrunarsérfræð
inga, en jafnvel Marilyn Mon-
roe verður löngu gleymd á
Friðrik Ölafsson skrif ar um
Skákviðburðir við áramótin
í ÞÆTTINUM í dag skulum við
bregða okkur út fyrir landstein-
ana og taka til athugunar nokkr-
ar skákir, sem tefldar hafa ver-
ið á erlendum vettvangi að und-
anfömu. Verður þá fyrst á vegi
okkar skák, sem leit dagsins ljós
á áramótaskákmótinu í Beverwijk,
en þar sigraði sem kunnugt er
hollenzki stórmeistarinn Jan Hein
Donner. Er þetta tvímælalaust
mesti sigur, sem Donner hefur
unrdð til þessa og virðist nú allt
benda til þess, að Donner só að
hafa sig upp úr þeim öldudal, sem
hann hefur verið í að undanförnu.
Röðina að öðru leyti nenni ég
ekki að rekja, því að mótinu í
hei'ld hafa verið gerð allýtarleg
skil í blöðum og útvarpi.
BEVERWIJK 1963.
■Tefledur eftirfarandi skákar
eiga það sammerkt, að báðir unnu
sér virðingargráðu hjá FIDE fyr-
ir árangur sinn í mótinu. Stjórn-
andi hvítu mannanna, Parma,
varð sér úti um stórmeistaranafn-
bót fyrir afrek sitt, en andstæð-
ingur hans, Van den Berg, hlaut
ag launum alþjóðlegan meistara-
titil.
Hvítt: Parma, Júgóslavíu.
Svart: Van den Berg, Hollandi.
Siklleyjarvöra.
1. e4, c5. 2. Rf3, d6. 3. d4, cxd4.
4. Rxd4, Rf6. 5. Rc3, e6. 6. f4, Be7.
(Parma er þeirrar skoðunar hér,
að svartur flýti sér um of að
koma kóngi sínum í skjól á kóngs
vængnum. Betra hefði verið 6. —
a6 ásamt 7. — Dc7 og 8. — Rbd7).
7. Bd3, o-o. 8. o-o, a6. (Nauðsyn-
legt fyrr eða síðar). 9. Khl, Dc7.
(Svartur fylgir nú þeirri ,,for-
múlu“, sem Parma gefur ag fram-
an, en hann er heldur seinn fyrir).
10. De2, Rc6. (10. — Rbd7 virð-
ist fremur koma til álita hér og
gefur Parma þá eftirfarandi fram
hald: 11. Bd2, bö. 12. a4, b4. 13.
Ra2 með betri stöðu fyrir hvít).
11. Rxc6, bxc6. 12. e5. (Hvítur
hefur nú aðgerðir sínar gegn
kóngsvængi svarts. Sennilega væri
nú svarti kóngurinn öllu betur
settur á upphafsstað sínum). 12.
— Rd5. 13. exd6, Bxd6. (13. —
Rxc3 hefði að sjálfsögðu strandað
á 14. Bxih7t og vinnur). 14. Bd2,
a5? (Þessi leikur er einungis leik-
tap. Bezt var væntanlega 14. —
Rb4. 15. Re4, Rxd3. 16 Dxd3, Be7.
17. Bc3). 15. Re4! (Upphaf djúp-
hugsaðrar leikfléttu). 15. — Rxf4.
(Svartur tekur áskoruninni). 16.
Hxf4, Bxf4. 17. Rf6f! (Þessi fórn
brýtur upp kóngsvæng svarts og
svartur verður nú að hafa sig all-
an í frammi til að geta varizt á-
sókn hvítu mannanna). 17 — gxf6.
(Lítið gagn var í 17. — Kh8 vegna
18. De4). 18. Dg4t Bg5? (Eftir
18. — Kh8 yrði róðurinn miklu
þyngri fyrir hvít og erfitt er að
finna nokkra afgerandi leið fyrir
hann í því afbrigði. T d. 18. —
Kh8. 19. Bxf4, f5. 20. Dg3, Dd8. 21.
Bc7, Dd7. 22. Bd6, Bb7. Hvítur
fær nú skiptamuninn aftur og
hefur betri stöðu, en hann á
langa baráttu fyrir höndum). 19.
Bxg5, fxg5? (Meiri vörn veitti hér
19. — f5. 20. Dh4, f6. 21. Bxf6,
Df7. 22. Be5, Ba6. 23. c4. Kóngs-
staða svarts er hins vegar mjög
opin og hvítur ætti að vinna án
mikilla erfiðleika). 20. Dxg5t Kh8.
21. Dh6. (Svarti hafði yfirsézt
þessi leikur og gafst hann nú upp
án frekari taflmennsku. Hvítur
hótar nú hvoru tveggja í senn 22.
Dxh7t mát og 22. Dxf8t mát og
við þcssum hótunum á svartur
enga vörn.
SOVÉTMEISTARAMÓTIÐ
1962.
Þarna sigraði Victor Korchnoj,
en Tal og Taimanov urðu jafnir
í öðru til þriðja sæti. Hér birtist
nú skákin milli þeirra tveggja síð-
astnefndu.
Hvítt: Tal. Svart: Talmanov.
S'tkileyjarvörn.
1. e4, c5. 2. Rf3, Rc6. 3. d4, cxd4.
4. Rxd4, e6. (Taimanov er mikill
áhangandi þessa gamla afbrigðis
og er það fyrst og fremst fyrir
hans tilverknað, að það hefur haf-
izt aftur til vegs og virðingar)
5. Rc3, a6. 6. Be3, Dc7. 7. Be2.
Rf6. 8. a3. (Það er oft þægilegt í
þessu afbrigði að geta hindrað —
Bb4). 8. — Rxd4. (f þessari stöðu
gegn Keres á áskorendamótinu í
Curacao lék Tal strax 8. — Bd6.
Þessi víxlun á leikjum breytir þó
undan henni og undirstrik- I
aði hún þó örlög sín ógæfu á jjj
hinn ógleymanlegasta hátt- 8j
Séum við ekki ánægð með H
ytra útlitið, er vafalaust á-
gætt að fara í tízkuskóla,
ekki sízt til þeirra kennara,
sem vita, „að kurteisin kem -
ur að innan, sú kurteisin
sanna", en aðalatriði er, að
standast freistingar illra
venja og óhollra lífshátta,
sem hver dagur býður okkur
á svo margvíslegan hátt. Ekk
ert fegrunarlyf og cnginn
silfurspegill og jafnvel þótt
hann væri í gullumgjörð,
jafnast á við góða samvizku
og holla lífsháttu, þar sem
t.d. áfengi og tóbak, pillur og
dót úr lyfjabúðum og frá
smyglurum er allt gert út-
lægt í lífsvenjum og dagleg-
um umsvifum. Vandað tal og
hreinskilni eru lika á við
beztu smyrsli eða meira, og
auk þess er gött að reyna allt
af að líta björtum augum á
tilveruna, vera ástúðlegur í
framkomu og orðum, vona
jafnan hið bezta, og reyna að
vera í stöðugu jafnvægi.
En áhrif alls þessa getum
við prófað fyrst og fremst i
töfragleri því, sem heitir sam
vizka og svo sést það fljót-
lega í hinum speglunum líka,
og ekki er þá verra, að hafa
leiðbeiningar tízkuskólans til 9
að hefla af það, sem enn er B
hrjúft og hart, læra að verða 1
hreinn og fallegur eins og I
sagt er við litla drengi og I
góðar stúlkur. m
Árelíus Níelsson. ®
nr m—ni.iiM~inr ■- ■iii-Trini n ri - *
engu). 9. Dxd4, Bd6. 10. Dd2,
Be5. 11. Bd4, Bxö4 (Framhaldið
í skák þeirra Keres og Tal varð
11.— Bf4. 12. Dd3, e5. 13. Be3 Bxe
3; nú gat Keres fengið betri stöðu
með 14. fxe3. Hann drap hins
vegar með drottningunni og skák-
in varð fljótlega jafntefli). 12.
Dxd4, e5. 13. Db4! (Hér stendur
drottningin mjög ógnandi og ger-
ir það gæfumuninn). 13. — b6.
14. o-o-o, Bb7. 15. Hd6, Bc6. 16
Hhdl, o-o. 17. g4! (Það er ekkert
vafamál, að hvítur stendur til
vinnings hér, og er ekki annað að
sjá en byrjunarkerfi svarts þarfn-
ist gagngerrar endurskoðunar).
17. — Hfc8. 18. g5, Re8. 19. H6d2,
b5. 20. Bg4. (Svartur er þess nú
meðvitandi, að hann er glataður
og hann freistar hamingjunnar
með gagnsókn á drottningarvængn
um). 20. — a5. 21. De7, b4. 22.
Hxd7. (Einfalt og afgerandi). 22
— Bxd7. 23. Hxd7, Dc4. 24. b3,
Dflf. 25. Rdl, Rd6. (Gálgafrest-
ur!). 26. Dxd6, Dg7. 27. Dd5! Kh8.
(Ekki gagnaði 27. — Hf8 vegna
28. Hxf7, Hxf7. 29. Dxa8f Hf8.
30. Be6f og mát í næsta leik).
28. Dxf7, Hg8. 29. Dh5, Dxe4. 30.
Bf3, Df4f 31. Re3, Ha6. (31. —
e4 virðist betri leikur, en hvítur
hefði þá getað leitt baráttuna til
lykta á skemmtilegan hátt: 31. —
e4. 32. g6, h6. 33. Bxe4, Dxe4?
34. Dxh6f og mát í næsta leik).
32. Bd5, Hb8. 33 Hf7, Dd4. 34.
Df3. (Hótar nú 35. Hf8f). 34. —
Dalf 35. Kd2, Dc3f 36. Ke2 Dc5.
37. a4. (Ekkert liggur á!). 37. —
Ha7. 38. g6, Ha6. 39. Hxg7! Hxg6.
(39. — Kxg7 mundi enda með
máti: 40. Df7f Kh6. 41. Dxh7t
Kg5. 42. h4f, Kf4. 43. Dh6t mát).
40. Hxg6, hxg6. 41. Df6f. Svartur
gafst upp.
MEISTARAMÓT BANDA-
RÍKJANNA 1963.
Bobby Fisoher sigraði þarna,
eins og kunnugt er, en í öðru
sæti lenti Arthur Bisguier. Þeir
félagar voru jafnir að vinningum
fyrir síðustu umferðina og áttu
þá eftir að tefla saman. Bobby
tókst að sigra í þeirri viðureign
og hér kemur nú úrslitaskákin.
Framhalr) n 13 síðu
„Eru kommúnistar
meS horn?“
Svo spyr Þjóðviljinn í spaugi
legri forustugrein fyrra laugar
ditig, og beinir málj sínu til
Margunblaðsins. Honum
finnst skammarlegt af Morg-
unblaðinu að láta eins o*g Ein-
ar Olgeirsson og Lúðvík Jósefs
son séu hættulegir menn í
stjórnmálum. Blaðið segir, að
þeir Mbl.-menn geti „lesi'ð í
ræðum Ó'liafs Thors sitthvað
um ágæti þess verks" sem
kommúnistar hafi un.nið í ný-
sköpunarstjórninni. Enn frem
ur gcti Mbl.-menn „kynnt sér
hvernig nýsköpunarstefnan var
framlag Sósíalistaflokksins",
eins og það er orffað i nefndri
grein. Ekki hafi konnnÚHistar
verið með horn í þann tí'ð, að
dómi Sjálfstæðisflokksins, og
ólíklegt, að þeim hafi vaxið
horn úr höfði síffan.
Símahringing fyrir
20 árum
Yfirleitt cr Þjóðviljinn nokk-
uð skrýtinn um þessar mundár
og kennir þar margra grasa. í
blaðinu, sem út kom 13. þ.m.
eru svohljóðandi ummæli við
blaðamann eftir rússneskum
hershöfðingja, sem stjórnaði
vörninni við Stalingrad fyrir
20 árum: „Þér eruð ekki sá
fyrsti, sem spyr um hlutverk
Sfialins í vörn Stalingrads. Ég
verð að segja það af fullri
hreinskilni, að ég, scm hafði
verið faiin stjórn 62. hersins
í vörn Stalingrads, fékk aldrei
minnstu ábendingu frá Stalin.
Hann talaði aldrei við mig né
sendi mér skeyti og gaf mér
aldrei nein ráð. Hann kom ekki
í eitt einasta skipti á vígstöðv-
arnar, hvað sem kann að standa
í bókum óvandaðra rithöfunda
• .*En Nikita Sengei
vitsj hringdi til mín ..."
Einhverjum kann að finnast
það skipta litlu fyrir fslend-
inga núna í ár, hvort það var
Stalin eða Nikita Sergeivitsj
(þ.e. Krustjoff), sem hringdi
árið 1943. En fyrir hina stríð-
andi aðila í Sósíalistiaflokkn-
um hér, sem hrærast i a.ndrúms
lofti rússneskra stjórnmálaá-
faka, skiptir þessi símahring-
ing fyrir 20 árum mikiu rnáli.
Breyting á sköttum og
gengisfelling?
Frétzt hefur á skotspónum
að sunnan, að ríkisstjórnin ætli
að setja uipp tollalækknnar-
andlit næstu daga. Ætli svo að
hækka skattana eftir kosning-
ar, ef henni verði Iífs auðið,
og þá sennileiga líka lækka
gengi íslcnzku krónunnar. Eins
og stendur skiptir þó mestu
máli fyrir þá, að komast af
baki af Efnaliagsbandalags-
bykkjunni, og mundu ekki vfla
fyrir sér að skera rassinn úr
buxunum, ef með þarf, eins og
pilturlnn í Vogsósum. En ekki
er víst að Bláa Skjóna reynist j
betur, þótt dýr hafi verið á
fóðrum og tamnimgamennimir I
margir, útlcndir og innlendir. J
íslenzk stjórnar-
völd álífa ....
Mbl. 19. febr. er mjög kampa
kátt yfir því, að Efnahags-
og framfarastofnun Evrópu,
sem hafi á að skipia liinuin
.hæfustu sérfræðinigum" hafi
\ skýrslu um efnahagsþróun á
Islandi talið góðan árangur af
„viðreisninni" í skýrslu þers-
ari segir m.a., samkv. fráscgn
Framhald á 13. ?fðu
11 ■,! IIIIJJItmUIMHBNNVnBB
2
T f M I N N, smmudagurlnn 3. mazz 1963.