Alþýðublaðið - 19.08.1942, Blaðsíða 5

Mtðvikudagttr 19. ágúst 1942.
ÁLÞÝÐUBLAÐIÐ
s
Ein leiðin til pess að sigra Japana.

Mynd íþessi sýnir japanska flugvélamóðurskipið Ryukaku 'brennandi eftir árásir ameríkskra tundurskeytaflugvéla. Var það
orustunni í Kóralhafi, sem skipið var eyðilagt.
VIÐ skulum gera ráð fyrir,
að Japanir séu beztu her-
menn í heimi, en fþá er að finna
ráð til að sigra þá. (1) Enn
hafa þeir ekki eftir átta ára
styrjöld, getað sigrað Kánverja
(2) Þeir þuría stöðugt að
flytja ihergögn til herja sinna
lengri og lengri veg; sjóleiðis
óg loftleiðis. (3) Ekkert bendir
til þess, að kvenþjóðin sé eins
hugrökk og kvenfólkið í Eng-
landi. (4) Þeir verða að gera
nýjar árásir, því að til þess er
engin von, að þeir geti varið
það, sem þeir hafa þegar lagt
undir sig, öðru vísi en með nýj-
um árásuin. (5) Sagt er að Bret-
ar líti niður á útlendinga, en
það gera Japanir í ennþá rík-
ara mælý eftir fimmtíu ára
samlbýli líta þeir ekki á Kóreu-
búa sem jafningja sína.
Þessi þrjú atriði skulum við
festa okkur vel í minni þegar
við bollaleggjum um þaO,
hvernig sigra skuli þessa harð-
svíruðu árásarmenn; Hafa skul-
um við það láka Ihugfast, að
Persar, Húnar, Mongólar og
Tyrkir hafa reynt sama æfm-
týrið og Japanir og allir beðið
ósigur.
1. Hvernig stendur á því, að
Kína hefir enn ekki ibeðið ó-
sigur? Af því að árásirnar eru
einkum gerðar í lofti og smá-
skæruhernaðurinn lokar að baki
sóknarinnar. Baráttuhugur kin-
versku þjóðarinnar er ekki bug-
aður eins og var í Belgíu og
Frakklandi í innrás nazista.
Það er orðið of seint að vekja
baráttulcraft Síamsbúa, Malaja
EFTIRFAiRANDI grein
um stríðiö í Austur-
Asíu og á Kyrrahafi er eftir
hinn þekkta brezka stjórn-
málamann Lord Wedgwood
og birtist nýlega í World
Digest.
og Burmalbúa með fordæmi
Kinverja; en það er ekki um
seinan með Indverja, þótt ó-
neitanlega sé komið fram á ell-
eftu stu|udu.j Kínveirjjtar voru
300 milljónir, Indverjar eru
400 milljónir.
Brezki herinn í Indlandi mun
berjast, og það mun inverski
herinn vonandi einnig gera, en
það er varla von til þess, að
þeer geti staðizt hinar nýju
árásaraðferðir, árásii' úr öllum
áttuni; af sjó og úr lofti, að
framan og að baki. Eina leiðin
er að reyna að loka sókninni
að ibaki, sleppa inn í skóga og
gefast ekki upp. Það var ekki
hægt í Burma, þar sem íbúarnir
voru óvinveittir varnarhernum,
en siíkt mætti gera meðal vin-
veittra Indverja. Indverjum hef-
ir verið kennt að hafa ýmugust
á Englendingum, en þeir fjand-
skapast ekki við sína eigin her-
menn og foringjarnir eru þó
a. m. k. ariskir að uppruna og
vestrænir að menningu. Þeir
fyrrlíta líka aðferðir Japana og
framkomu. Þeir vilja að vísu
FRU GERD GRIEG
. ' , ' . ^ ; / ■
iorskt kvðld
í Iðnó fimmtudag 20. og föstudag 21. þ. m. kl. 8.
Einsöngur, upplestur og leiksýning,
2 þættir úr leikritinu Hedda Gabler eftir H. Ibsen
Aðgöngumiðasala fyrir báðar sýningarnar hefst kl. 4
í dag í Iðnó.
Ath. Fráteknir aðgöngumiðar að fimmtudagssýning-
unni skulu sóttir frá kl. 2 til 4 í dag, annars seldir
öðrum.
fá sjálfstæði og eru blindaðir
af Iþeirrí villu, að það séu stjórn
endurnir einir, sem eiga að
berjast og hafa vopn í hönd.
Það voru sumir svo aftur-
haldssamir; að þeir töldu það
mestu firru að láta almenning
fá vopn í heimavarnaliðinu
enska. Það var allt of mikil
áhætta, sögðu þeir. En þrátt
fyrir nöldur þeirra skapaði ótt-
inn við innrás í skjótri svipan
1.500.000 manna vopnað heima
varnalið á Englandi. En þessir
sömu aftuxhaldsseggir munu að
sjálfsögðu fremur Iíta á Ind-
verja sem svikara en banda-
menn. En til að geta varizt
Japönum þurfa Indverjar að
öðlast hugarfar smáskæruhern-
aðarins, og það hugarfar geta
vopnin ein skapað.
2. Við verðum að taka tillit til
þess að Japanir þurfa að flytja
birgðir sínar um sívaxandi vega
lengdir. Minnumst þess, að það
er takmark Þjóðverja að ráða
undan Bandamönnum yfirráðin
á höfum úti, og virðast ætla að
að gera það með kafbátahern-
aði, loftárásum og leyniþjón-
ustu. Bandamenn ættu að fara
sömu leiðina. Japanar geta
ekki haldið öllum eyjagrúan-
um í Kyrrahafinu. En Banda-
menn verða að hafa þar birgða
stöðvar. Einhverjum eyjum
hljóta þeir1 að geta haldið til
þess, á svipaðan hátt og Möltu
og Uawai. Þaðan eiga víkinga-
sveitir að fara til árása á skip
óvinanna. Þar verða að vera
öruggir flugvellir og lang-
drægar byssur, sem haldið geta
óvinunum í hæfilegri fjarlægð.
En varast verður allar úreltar
hernaðaraðferðir. Ekki má til
dæmis eingöngu reiða sig á stór
herskipabákn og flugvélamóð-
urskip, engin þjóð getur haldið
yf irráðum á höf unum nema hún
hafi þau á lofti.
3. Kvenfólk og borgarar Jap-
ans hljóta að vera veikur
hlekkur í varnakeðjunni hjá
þeim. Kvenfólkið í Bretlandi
og Ameríku er fyrir löngu hætt
að vera þrælar, og svo er nú
orðð Kka um rússneska kven-
fólkið. En í Japan, Þýzkalandi
og annarsstaðar í Öxulríkjun-
unum er konunum haldið á
lægra stigi en karlmönnunum.
Hættan sýnir ljóslega mismun-
inn á þessu tvennskonar kven-
fólki. Þær, sem þrælkaðar eru,
verða hræddar, en hinar stæl-
ast. Það var bersýnilegt í loft-
árásunum miklu á London, og
svo var um allan fjöldann af
fcdkinu. Það er einhver spenn-
ingur, sem grípur fólk. En fólk,
sem er ósjálfstætt og kúgað,
verður kjarklaust og gagnlaust
og að lokum til trafala. Ekkert
hefir meiri áhrif á menn, sem
vinna í verksmiðjum en sálar-
ástand kvenna þeirra og bama.
Fyrr eða síðar smitast líka
hermennirnir sjálfir, ef fjöl-
skyldur þeirra eru gripnar ang-
ist. Þetta getur unnizt með
loftárásum á Tokio, Osaka,
Kioto og BerMn, en iþað er þýð-
ingarlaust, hvað þessu viðkem-
ur að kasta sprengjum á Lond-
on og Moskva, frjálsar konur
láta ekki bugast, en veimil-í
títur þola ekki áfallið.
Það eru Mka að miklu leyti
þrautkúgaðir menn, sem vinna
í Japan og Þýzkalandi. Óttinn
bætir ekki kjark þeirra fremur
en verk þeirra. Það er talað
um, að uppreisn kunni að brjót
ast út meðal hins kúgaða lýðs
í Þýzkalandi. Og þá sé komið
að endalokunum. En það er engu
I ósennilegra, að ibyltingin ríði
yfir ráðamennina í Japan. Þeir
hafa beitt sósíaliste og kommún
ista svo hörðu síðustu 40 árin,
að þeir hafa ástæðu til að ótt-
ast afleiðingaxnar. Rússneskur
áróður og ameríkskar sprengj-
ur ættu að flýta íyrir því, að
sá dagur renni upp.
4. Hversvegna mega Japanir
til með að gera árás? Hvers-
vegna ekki setjast ,um kyrrt og
eiga náðuga daga? Það er af
f'rii. á 6. síðu.
í
Um Tívolí stúdenta í HljómskálagarSinum. — Áætlunin,
sem breyttist, og erfiðleikar undirbúningsnefndarinnar.
HINU MESTA slagviðri kvöld
eftir kvöld unnu ungir og
gamlir stúdentar að því að undir-
búa „Tivoli“ sitt í Hljómskólagarð-
inum. I»að átti að opna á sunnu-
daginn. En flóðgáttir himinsins
opnuðust og þeir áttu fullt á fangi
með að verja dót sitt — og koma í
veg fyrir að það flyti burtu. —
M var ekki hægt að opna, en þó
komu allmargir og hímdu renn-
votir undir skúrunum. Forvitnin
rak menn suður eftir, hvað sem
tautaði.
EG HAFÐI sannarlega mikla
samúð með stúdentunum, bæði
stúlkunum og strákunum. Þeir
unnu rqikið verk fyrir ,Garðinn“
sinn og ég óskaði þess heitt og
innilega að þeim yrði að von sinni,
að takast mætti aS næla í nokkrar
þúsundir króna handa „Garðin-
um“. — Guðbrandur Jónsson pró-
fessor var í nefndinni — og menn
geta alveg gert ráð fyrir, að þá
hafi ekki vantað „ideurnar“. —
Hann vann líka eins og hestur.
MEÐAN Á undirþúningnum stóð
klæddist hann brúnum samfesting
og „galdraslánni" sinni sprtulyngs-
lituðu — sem er sérkennilegasta
„slá“ í Reykjavík — og svo gekk
hami svo hratt úr mat og í mat að
allt hrökk fyrir á vegi hans. —
En þegar ég hitti hann á mánu-
dagskvöld var hann orðið svolítið
þreyttur — og þegar ég spurði:
„Hvar er ....?“ „Hvenær byrjar
..?“ „Hvar er hægt að fá ....?“
Þá leysti hann úr spurningum mín-
um fljótt og vel — en það var
einhver gremja í röddinni — svo
ég fór. Það var ekki aðeins á dag-
inn, sem hann varð að vinna að
undirbúningi þessa gróðafyrir-
tækis, „Garðsins“, heldur líka á
næturna. Aðfaranótt mánudags var
haim rifinn upp úr niminu kl. 2.
EN HANN var ekki vel ánægður
á mánudagskvöld. Hann <jg félagar
hans höfðu undirbúið allt eins vel
og þeir gátu. — En þó að þeir
væru; allir bænheitir, þá gekk það
ekki vel meö veðrið. Og það að
ekki var hægt að byrja samkvæmt
átælun breytti öllum áætlunum.
Þess vegna urðu ýmsir menn líka
fyrir vonbrigðum á . mánudags-
kvöld. Þá vantaði-skemmtunina —
„tombólan'; var dregin upp á fáum
mínútum, allt gekk upp sam-
stundis.
MENN SÖGÐU: „Hér er nóg af
engu“. Þetta má til sanns vegar
færast. Þarna var gaman, þó að á-
ætlunin hefði ruglast — og lítið
væri af skemmtiatriðum. Eg komst
aldrei í „Rauðu mylluna", þar var
svo mikil þröng. — En ég skemmti
mér ágætlega við að horfa á fólkið
sjálft — hlusta á hvað það sagði
— og glápa á belgina, sem liðu
upp í blámann, þar til þeir hurfu.
MENN BJUGGU SIG út með
peninga — þeir ætluðu að eyða. En
þó að margt væri með „stríðs-
verði“, þá gátu menn ekki eytt
eins og þeir vildu. í gærkveldi
komst dálítið lag á áætlunina og í
kvöld kemur enn betra lag á hana.
Ný tombóla er í gangi, spádómar.
galdramennska og yfirleitt allt. Á
mánudagskvöld var garðuririn
svartur al fólki — og ég hygg að
svo verði einnig í kvöld og næstu
kvöld.