Tíminn - 29.10.1963, Blaðsíða 9

Þar búa þrír ætt-
liðir félagsbúi
Karl Björnsson >óndi í Hafra-
fellstungu í Öxafirði er kunn-
ur og fengsæll -askleikamaður
meðal Þingeyina, sem ræktað
•hefur og húsaí vel jörð sína
í hinni sumar&gru sveit. Ekki
hefur Karl ;ert tíðreist til
Reykjavíkur un dagana, aðeins
tvisvar komif hingað áður, og
nú á hann ittræðisafmæli í
dag.
Þótt hanrsé kempulegur við
fyrstu sýn varð mér á að
spyrja hani í gær, er ég hitti
var mikil fátækt heima, svo við
fórurn snemma að vinna fyrir
okkur systkinin. Ég var lengst
í Mývatnssveitinni, og hvergi
hefur mér liðið betur en á
Skútustöðum hjá séra Árna og
hinni ærlegu og góðu síðari
konu hans, Auði Gisladóttur.
Ég var vinnumaður hjá þeim
síðustu árin, sem ég var í Mý-
vatnssveitinni, eða þangað til
séra Árni gerðist prestur á Hól
um í Reykjafirði. Þá réð ég
mig í vinnumennsku að Ær-
voru þar orðin léleg og mér
tókst að húsa jörðina áður en
langt leið. Og öll aðstaða hefur
batnað. Nú erum við búin að
fá rafenagn, en það er nú ekki
mér að þakka, heldur Birni
syni mínum og sonum hans,
sem byggðu heimarafstöð og
leiddu rafmagn um 750 metra
leið, svo að nú er rafmagn hjá
okkur ekki aðeins til ljósa og
suðu, heldur dugar þessi heima
rafstöð okkur líka til að þurrka
hey. Það varð ótrúleg breyting
eftir að rafmagnið kom, híbýlin
allt önnur eftir að rafljósin
voru komin. Fyrstu árin í bú-
skapartíð okkar urðum við að
kynda með skógviði, og hann
var ósköp leiðinlegur til kynd
ingar.
— Var ekki Hafrafellstunga
tnikil jörð frá fornu fari, eða
réðstu fljótt við að kaupa hana?
— Jú, hún kostaði átján
hundruð krónur, sem var mikið
fyrir meira en hálfri öld. Við
sjáum það af sögunum, henn-
ar er getið í Reykdæla sögu,
að þar hefur verið margt i
heimili. Þar hefur víst verið
hálfkirkja og haft fyrir satt, að
í Þjóðminjasafninu séu varð-
veittar vindskeiðar af bænhúsi
í Hafrafellstungu.
— Úr því að þið búið þar
félagsbúi þrír ættliðir, sem ég
held að hljóti að vera fremur
fátítt nú til dags, langar mig
að spyrja, hvort Öxfirðingar
séu svo heimatryggir yfirleitt.
— Það gengur upp og niður
með það að fólkið tolli í sveit-
inni, máske erum við heppnari
með það sveitungar mínir en
gerist sums staðar annars stað-
ar. Ég gæti hugsað, að á vet-
urna séu á annað hundrað
manns heima í sveitinni. Þá
er margt ungt fólk að heiman
í skólum, en á sumrin fjölgar
aftur í sveitinni, þegar heima-
fólk kemur aftur og börn og
unglingar til sumardvalar.
— Hefur þú ekki fengizt við
ritstörf, Karl?
Rætt við Karl Björnsson bónda
i Hafrafellstungu áttræðan
hann á heimili dótturdóttur
hans að Háaleitisbraut 36,
hvort hann væri kominn suður
til lækninga og því ekki heima
hjá sér á þessum merkisafmæl-
isdegi, kvað hann svo ekki vera
og langt síðan hann hefði þurft
á lækni að halda.
— Ef ég á að' segja eins og
er, svo enginn heyri til, bætti
Karl við, — þá er ég eiginlega
áflótta undan sjálfum mér ef ég
má orða það svo. Eg er orðinn
svo gamall, að ég sárkveið fyrir
öllu því tilstandi, sem nú orðið
er samfara öllum afmælum, og
einkum ef þau standa á tug.
Svo.fæ ég máske skammir fyrir
tiltækið, þegar ég kem aftur
heim í sveitina.
— Hefurðu átt heima í Öxar-
firðinum alla ævi?
— Nei, þangað kom ég ekki
fyrr en fulltíða. Ég fæddist í
Glaumbæ í Reykjadal, en það
lækjarseli í Öxarfirði hjá Jóni
frá Gautlöndum, sem fluttur
var þangað.
— Sástu ekki eftir Mývatns-
sveitinni?
— Jú, fyrst í stað, og ég réð
mig með þeim skilyrðum að
fara eftir árið, ef mér sýndist
svo. En þar ílengdist ég svo.
Þar kynntist ég stúlku, sem síð
an varð konan mín, Sigurveigu
Björnsdóttur frá Skógum þar
í sveit. Við hófum búskap í
Hafrafellstungu, en þar hefur
lengstum verið tvíbýni eins og
á mörgum jörðum þar í sveit.
Ég keypti hálfa jörðina. Nú
seinni árin höfum við búið þar
félagsbúi, við Björn sonur
minn og synir hans tveir.
— Hafa ekki orðið þar breyt-
ingar síðan þú hófst þar bú-
skap?
— Jú, það eru nú orðin fimm
tíu og fimm ár síðan við Sigur
veig fórum að búa þar. Hús
— Ég átti ekki kost á skóla-
göngu í uppvextinum og því
get ég ekki talið að ég hafi
fengizt við ritstörf. Að vísu hef
ég fært eitt og annað inn í bók
í minni búskapartíð, aðallega
viðvíkjandi búskapnum, um
sauðféð, haldið búreikninga, og
skrifað hjá mér lýsingar á tíðar
fari, því gæti ég tínt í þig sitt
af hverju um búskap minn og
veðurfarið í Öxarfirði síðustu
hálfa öldina, ef þú kæmir að
heimsækja mig í Hafrafells-
tungu. Og áður en ég fór suður,
lofaði Sigurveig mín að færa
inn í dagbókina mína eitt og
annað frásagnarvert, sem kynni
að koma fyrir á meðan ég er
að spranga hér í höfuðborg-
inni.
— Ég óska þér til hamingju
með afmælisdaginn, Karl, og
hugsa gott til að heimsækja
þig í Hafrafellstungu áður en
langt líður.
Sinfónáutónleikar
Sinfóníuhljómsveit íslands hélt
aðra tónleika sína á þessu starfs-
ári í samkomuhúsi Háskólans, und
ir stjórn Proinnsias O’Duinn, og
með celloeinleik Erling Blöndal
Bengtsson.
Cellókonsert Sjostakovitsj er
ekki á neinn hátt það frumleg
tónsmíð að sú hlið komi neinum
á óvart, en höfundinum sem vissu
lega kann vel til verka tekst að
draga fram ólíkustu svipmyndir,
sem einleikarinn Erling Blöndal
Bengtsson greiddi svo aftur úr,
og flutti á þann einstæða hátt, að
slíkur cellóleikur hlýtur að vera
góður á mælikvarða, hvar í ver-
öldinni sem er.
Svo bergnuminn er hægt að
verða er hlýtt er á leik Bengtsons,
enda slíkt ekki á færi nema al-
stærstu listamanna, að geta lyft
hvaða verkefni sem er á það svið,
að fullkcinnun sé helzt það sem
í hugann kemur.
Það er ekki venja að strá um
sig með aukalögum á sinfóníu-
tónleikum, en tvö aukalög Bengts
sons juku enn við það sem hann
hafði áður gert. Samleikur cellos
og hljómsveitar var eftir atvikum
ágætur og sýndi hljómsveitarstjór
inn þar smekkvísi og tillitssemi.
Forleikur að op. „Ruslan og
Ljudmila" eftir rússneska tónskáld
ið Glinka, var vel og liðlega flutt
ur, og hljómaði þetta létta og
þjóðlega verk prýðilega.
Sinfónía no. 1 í C-moll eftir
Joh. Brahms er í fáutn orðum
sagt himneskt verk, sem höfund-
ur varði mörgum árum í að fága,
vinna og fullgera, enda handbragð
ið á öllu verkinu meitlað og slíp-
Það má segja, að stjórnandinn
O’Duinn hafi færzt mikið í fang,
að glíma við þetta risavaxna verk,
en þá raun stóðst hann með prýði.
Frá upphafi markaði hann lín-
urnar skýrt, og hafði á örugg tök.
Öllum smá aukastefjum, sem eru
mörg og mikilvæg hélt hann vel til
haga, og sást hvergi yfir. Sinfóní-
an var í heild svo skýrt og fallega
fracn sett, að óblandin ánægja var
að, svo og þessum tónleikum í
heild, og á þar vandaður flutning
ur sinn stóra þátt.
Unnur Arnórsdóttir.
Erlenf yfiriit
Framhald af 7. síðu.
flokksþingi republikana næsta
sumar. Líklegt þykir, að þeir
Goldwater og Rockefeller muni
báðir gefa kost á sér. Rocke-
feller var á ferðalagi þar í sein
ustu viku, en Goldwater fer
þangað nú í vikunni. Ef Rocke-
feller tapaði þessu prófkjöri,
yrði hann sennilega alveg úr
leik, þar sem norðurríkin hafa
verið talin helzta vígi hans. Ef
Goldwater ynni prófkjörið, yrði
það honum mikilvægur styrk-
ur, þar sem hann hefur verið
talinn veikastur í norðurríkjun
um.
í skoðanakönnun, sem nýlega
fór fram í New Hampshire,
íékk Goldwater 55%, en Rocke
feller 20%. Rockefeller virðist
því mega spjara sig, ef hann
á að sigra. Hann segist vita að
hann standi höllum fæti nú, en
margt geti breytzt á fjórum
mánuðum. Víst er og það, að
Rockefeller mun ekki liggja á
liði sínu þann tíma.
Þ.Þ.

•; g '”'í
Eltt af kunnarl fyrirtækjum I borglnnl og sem reyndar verzlar um land
allt, húsgagnaverzlunln SKEIFAN I Kiörgarðl, átti nýlega 10 ára starfs-
afmæii, sem mlnnzt var með því að einum viðskiptavina verzlunarlnnar
var rétt bréf upp á að hann mætti velja sér ókeypls húsgögn fyrlr 10
þúsund krónur. Hinn heppni viðskiptavinur Skeifunnar var Elnar Björns-
son, fulltrúi, sem hér sést vera að veita vlðtöku gjafabréflnu, úr hendi
Guðmundar Jóhannssonar I Skeifunni. — Dregið var úr sölunótum þeim,
sem afgreiddar voru i afmælisvikunni.
T I M I N N, þriðjudaginn 29. október 1963.